راهنمای کامل شکایت از راننده مقصر و دریافت دیه حوادث رانندگی

• نویسنده مطلب نویسنده بیمه

طبق آمار رسمی کشور، ایرانیان خیلی بیشتر از میانگین جهانی دچار سانحه تصادف می‌شوند. پایین بودن کیفیت خودروها و جاده‌های کشور و  رانندگی پرخطر، نقش مهمی در حجم تصادفات دارد. بررسی این آمار همچنین میزان درگیری بالای افراد با حوادث رانندگی را نشان می‎‌دهد. پس لازم است که بدانیم اگر در این شرایط قرار گرفتیم، چطور باید عمل کنیم؟ شکایت از راننده مقصر پس از تصادف چگونه انجام می‌شود؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها با ما همراه باشید.

شکایت از راننده مقصر

برای شکایت از راننده مقصر، ابتدا لازم است اقامه دعوا کنید. کارشناسان دادگستری بر اساس کروکی و … نظر خود را بیان کنند. اگر تصادف منجر به جرح یا فوت شده است، شما به نظر پزشک قانونی نیز نیاز دارید. سپس همه‌ی موارد گفته شده برای رسیدگی به دادسرا ارجاع داده می‌شود. پس از بررسی پرونده، اگر راننده به عنوان مقصر شناخته شد، برای او قرار مجرمیت صادر می‌شود. در نهایت نیز دادگاه رای نهایی خود را صادر می‌کند.

اولین کار بعد از تصادف رانندگی

هنگامی که حوادث رانندگی رخ می‎دهد، اولین و مهم‌‎ترین کار تماس با پلیس 110 است. موقع تماس با پلیس از شما اطلاعاتی از قبیل: محل وقوع تصادف، تعداد افراد مصدوم، نوع تصادف و … پرسیده می‌‎شود. پس لازم است با انواع تصادفات آشنایی داشته باشید.

انواع تصادفات رانندگی

در حالت کلی سه نوع تصادف در حوادث رانندگی اتفاق می‎افتد که به شرح زیر است:

• تصادفات با خسارت مالی: در اثر این نوع از تصادفات به خودرو خسارت مالی وارد می‎شود. مانند: تصادف با خودروهای دیگر یا با اجسامی مانند درخت، گاردریل، دیوار و… .
• تصادفات با خسارت جرحی: در اثر این نوع از تصادفات به راننده یا سرنشینان خودرو، خسارت جسمی وارد می‎شود. مانند: شکستگی دست، پا، سر و… .
• تصادفات با خسارت فوتی: این نوع تصادفات با فوت راننده یا سرنشینان خودرو همراه است.

بعد از رسیدن پلیس، مقصر تعیین و در صورت نیاز کروکی و ارجاع به مقامات تنظیم می‌‎شود. با تعیین میزان خسارت، بیمه شخص ثالث می‌تواند خسارات اشخاص ثالث را پرداخت کند.  در ادامه توضیحاتی درباره کروکی  به شما می‌دهیم.

مطلب پیشنهادی : راهنمای کامل بیمه شخص ثالث 

انواع کروکی

مطابق قانون، دو نوع کروکی داریم که در ادامه به شرح هر یک از آن می‌پردازیم.

کروکی سازش

این کروکی زمانی استفاده می‌‎شود که هر دو طرف حادثه، تقصیر را قبول دارند و مقصر اصلی نیز مشخص است. در این تصادفات نباید هیچگونه مورد جرح یا فوتی وجود داشته باشد. مدارک مورد نیاز  برای کروکی سازشی به شرح زیر است:

• گواهینامه
• کارت خودرو
• کارت بیمه شخص ثالث
• برگ معاینه فنی

کروکی عدم سازش

مواقعی که مقصر اصلی مشخص نیست و دو طرف دعوا تقصیر خود را نمی‌‎پذیرند، این کروکی برای مراجع قضایی ترسیم می‌‎شود. مدارک زیر برای ارسال اطلاعات کروکی عدم سازش به مراجع قضایی ضروری است:

• عدم قبول نظریه افسر
• عدم تکمیل مدارک مثل گواهینامه، بیمه‌‎نامه و …
• خسارت بالای تعهد بیمه‎نامه مقصر حادثه
• تصادفات جرحی و فوتی

اگر نیازمند اطلاعات بیشتری در مورد کروکی هستید، می‌توانید به اینجا مراجعه کنید.

نحوه شکایت از راننده مقصر در تصادفات با خسارت مالی

در تصادفات با خسارت مالی، 3 حالت ممکن است رخ دهد:

1. توافق دو طرف و پایین بودن خسارت: مقصر بدون مراجعه به شرکت بیمه، خسارت را پرداخت کند.
2. توافق دو طرف و بالا بودن خسارت: اگر شخص مقصر تمایل داشت که از بیمه خود استفاده کند، در این‎صورت روند پرداخت خسارت توسط شرکت بیمه بررسی می‎شود. پرداخت نیز با توجه به سقف مندرج در بیمه‎نامه شخص ثالث یا بیمه بدنه و میزان خسارت، صورت می‎گیرد.
3. در صورت عدم توافق طرفین و بالا بودن خسارت: اگر راننده مقصر از همکاری با طرف خسارت دیده در مراجعه به بیمه خودداری کند، یا غرامت پرداخت شده توسط بیمه، تمام خسارت طرف مقابل را جبران نکند؛ فرد خسارت دیده می‎تواند برای دریافت تمام یا بخش باقیمانده از خسارت خود به مرجع قضایی صالح مراجعه نماید.

شکایت از راننده مقصر در تصادفات با خسارات مالی

شکایت از راننده مقصر در حالت عدم توافق طرفین

قانون ها و مقررات مصوب سازمان بیمه مرکزی،  در صورت عدم توافق طرفین دو حالت را در نظر گرفته است:

• طبق قوانین بیمه ای در سال 1400، درصورتی‌که میزان خسارت کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، باید مطابق قانون با کروکی غیر سازشی خود به شورای حل اختلاف طرح شکایت کنید.
• اگر میزان خسارت بیشتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، بایستی با مراجعه به دادگاه حقوقی طرح شکایت کنید.

شکایت از راننده مقصر در خسارت جرحی

برای شکایت از راننده مقصر در خسارت جرحی، لازم است برای انجام مراحل قانونی به دادسرا مراجعه کنید. در این حالت، بایستی کروکی تصادف را به همراه داشته باشید. در تصادفات جرحی، علاوه بر دیه، مجازات‎‌های دیگری مثل حبس و پرداخت جزای نقدی نیز تعبیه شده است.

مراحل شکایت از راننده مقصر در تصادفات جرحی

مراحل شکایت از راننده مقصر در تصادفات جرحی، به شرح زیر است:

1. تشکیل پرونده در دادسرا
2. ارائه مدارک مورد نیاز مانند: نامه پزشکی قانونی و بیمه‌‎نامه
3. استعلام اصل بودن بیمه‎نامه توسط مقام قضایی
4. صدور قرار مناسب
5. ارجاع پرونده به کارشناس
6. تحقیقات محلی (در صورت نیاز)
7. اعلام نظر نهایی پزشکی قانونی
8. صدور قرار جلب به دادرسی و ارجاع پرونده به دادگاه کیفری دو
9. صدور رای توسط دادگاه

شکایت از راننده مقصر در خسارت فوتی

در تصادفات منجر به فوت، جرم راننده مقصر قتل غیر عمد محسوب می‌شود. مطابق قانون فوت در اثر تصادف در موارد زیر نیز قتل غیر عمد تلقی می‌‎شود:

• اگر راننده‌ مقصر، سرعت غیرمجاز داشته باشد.
• تصادف در اثر نقص فنی خودرو
• تردد در محلی غیر مجاز
• رانندگی منجر به تصادف در حالت مستی و…

با توجه به غیر عمد بودن قتل، مجازات قصاص رخ نمی‌دهد. برابر قانون، مجازات قتل غیر عمد، پرداخت دیه است. تصادفات منجر به فوت، دو جنبه عمومی و خصوصی دارد. در جنبه عمومی جرم، فرد خاطی محکوم به حبس و پرداخت جزای نقدی می‌شود. در جنبه خصوصی، مجرم محکوم است که مبلغ دیه را به اولیای دم بپردازد.

میزان مجازات راننده مقصر در صورت فوت

بر اساس ماده 714 قانون مجازات اسلامی، اگر راننده یا متصدی وسیله موتوری در صورت بی‎‌احتیاطی، بی‎‌مبالاتی، عدم رعایت مقررات رانندگی یا عدم مهارت، منجر به قتل غیر عمد شود و به 6 ماه تا 3 سال حبس و پرداخت دیه محکوم می‌‎شود. لازم به ذکر است که پرداخت دیه منوط به مطالبه اولیای دم است.

اما چگونه راننده مقصر را تشخیص دهیم؟ چه کسی مقصر تصادف است؟ برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره به مقاله ۵ روش تعیین مقصر در تصادفات رانندگی مراجعه کنید.

مراحل شکایت از راننده مقصر در خسارت فوتی

مراحل شکایت در خسارت منجر به فوت، مشابه شکایت از راننده مقصر در خسارت جرحی است.

استفاده از بیمه اجباری در خسارت جرحی و فوتی

با توجه به تبصره ماده ۱۶ قانون اصلاح قانون بیمه اجباری، بیمه‌‎گر می‌‎تواند بدون نیاز به رای مراجع قضایی، با توافق راننده مقصر و ورثه متوفی، مبلغ دیه و خسارات را پرداخت کند. در این‎‌صورت، برای مطالبه خسارت از بیمه، احتیاجی به رای قطعی دادگاه نیست. در قانون جدید مبلغ دیه افراد بدون توجه به جنسیت – زن و مرد دیه مساوی دارند- تعیین می‎‌شود. پس مابه التفاوت دیه، توسط صندوق تامین خسارات بدنی پرداخت می‌‎شود.

نکته‎‌های مهم در دریافت خسارت جانی و مالی

اگر بیمه شخص ثالث دارید توجه به نکات زیر برایتان راه‎گشاست.

توجه به نرخ دیه

می‌دانیم که هرساله نرخ دیه توسط قوه قضائیه اعلام می‌شود. بنابراین تعهدات بیمه شخص ثالث نیز بر مبنای دیه، معین می‌‎گردد. پوشش خسارت جانی بیمه، برابر با نرخ دیه در ماه‌های حرام همان سال تعیین می‎‌شود. در حالی‌ که پوشش مالی بیمه‎‌نامه به میزان ۲.۵ درصد پوشش مالی، محاسبه می‌شود. این مبلغ تا سقف نصف دیه قابل افزایش خواهد بود.

خسارت به شخص ثالث

در خسارت جانی که به فوت، نقص عضو یا آسیب جانی اشخاص ثالث منجر می‌گردد، حداکثر ظرف مدت ۵ روز کاری بایستی به شرکت بیمه اعلام خسارت نمایید. در این‎صورت پس از تشکیل دادگاه و صدور حکم نهایی شرکت بیمه، خسارت را ظرف مدت ۳۰ روز پرداخت می‌نماید. اگر هر دو خسارت جانی و مالی وارد شده باشد، فرد زیان‌دیده می‌تواند با دریافت نامه از دادگاه تا صدور رای اقدام به دریافت خسارت مالی از شرکت بیمه کند.

حوادث رانندگی منجر به خسارت مالی

مقصر و زیان‌دیده باید حداکثر ظرف مدت ۵ روز کاری به شرکت بیمه مراجعه و اعلام خسارت کنند. در این مورد همراه داشتن کروکی و گزارش پلیس الزامی است. در شرایط زیر نیازی به ترسیم کروکی نیست:

• میزان خسارت وارده کمتر از حداقل تعهدات مالی بیمه شخص ثالث باشد (در سال 1400 این مبلغ معادل 16 میلیون تومان است). البته بیمه شخص ثالث حداقل و حداکثری را در پرداخت خسارات مالی تعیین کرده است. شما می‌توانید به مقاله سقف تعهدات مالی بیمه ثالث مراجعه کنید تا با همه مقادیر حداقل و حداکثر آشنا شوید.
• خسارت وارده در اثر تصادف بین دو خودرو باشد (در صورت تصادفات زنجیره‌ای یا بیش از یک مقصر، ترسیم کروکی الزامی است).

تصادف در مکان‎های خاص

تقاطع‌‎ها، بزرگ‎راه‌ها و داخل تونل‎های شهری مجهز به دوربین‌های نظارت تصویری هستند. در صورت تصادف در این مکان‌‎ها، پلیس می‌تواند با استناد به تصاویر این دوربین‌ها مقصر حادثه را شناسایی کند.

در صورت فرار راننده در تصادفات چه باید کرد؟

اگر راننده مقصر فرار کرد، دو حالت ممکن است رخ دهد:

1. خسارت مالی
2. خسارات جانی ( جرح یا فوت)

فرار راننده در تصادفات با خسارت مالی

در صورت فرار راننده مقصر در تصادفات با خسارت مالی شما می‎توانید از بیمه‎نامه بدنه استفاده کنید. مدارک مورد نیاز برای گرفتن خسارت با استفاده از بیمه بدنه به شرح زیر است:

• کروکی غیرسازشی
• صورت‌جلسه کلانتری یا پاسگاه انتظامی از حادثه
• اوراق بازجویی تنظیم شده در یگان انتظامی و مرجع قضایی
• اصل و کپی بیمه‌نامه بدنه اتومبیل
• کپی بیمه‌نامه شخص ثالث به همراه اصل آن
• اصل و کپی گواهینامه راننده یا مالک خودرو
• اصل و کپی کارت مشخصات خودرو
• تصویر شناسنامه مالکیت خودرو به همراه اصل آن
• تکمیل فرم واگذاری حقوق قانونی بیمه‌گزار به شرکت بیمه (رعایت اصل جانشینی، یعنی اگر پس از پرداخت خسارت مسبب شناسائی گردید، نسبت به بازیافت اقدامات لازم صورت پذیرد.)

با ارائه مدارک بالا به شرکت بیمه پرونده پرداخت خسارت بیمه بدنه تشکیل می‌‎شود، بعد از بررسی خسارت محاسبه شده به بیمه‎‌گزار پرداخت می‎‌شود.

فرار راننده در تصادفات با خسارت جرحی

فرار از صحنه تصادف و کمک نکردن به مجروح جرم است. بر اساس قانون، قاضی حق تخفیف دادن در خصوص مجازات حبس راننده مقصر را ندارد. در این موارد قاضی، راننده مقصر را به بیش از دو سوم حداکثر مجازات درج شده در قانون محکوم می‎کند.

بر اساس ماده ۱۰ قانون بیمه، در این تصادفات خسارات وارده از «صندوق تامین خسارت‎ها» جبران می‌شود. صندوق تامین خسارات بدنی برای جلوگیری از تضییع حقوق مصدوم، موظف به پرداخت خسارات و تامین هزینه‎ های او است. علاوه بر این، امکان پیگیری قضایی وجود دارد. مصدوم می‎تواند با کمک شواهد موجود (مثل پلاک خودرو و دوربین‎‌های مدار بسته در سطح شهر) راننده را بیابد.

فرار راننده در تصادفات با خسارت فوتی

همانند آنچه در بخش قبل گفته شد؛ فرار از صحنه تصادفات فوتی نیز جرم است. بعد از فاش شدن هویت راننده، قاضی مطابق قانون حق دادن تخفیف در خصوص مجازات حبس راننده مقصر را ندارد. به‌علاوه، قاضی دادگاه موظف است که مجرم را به بیش از دو سوم حداکثر مجازات مندرج در قانون محکوم نماید.

در صورت فرار راننده، خانواده متوفی به مقصر دسترسی ندارند. اگر دادگاه کیفری حکم به مسئولیت صندوق تامین خسارت‌های بدنی بدهد، ورثه متوفی می‌توانند از این صندوق دیه خود را مطالبه کنند. هم‌چنین در صورت درخواست ورثه فرد فوت شده، صندوق می‌تواند بدون نیاز به صدور رای دادگاه، خسارت را پرداخت کند.

بیمه بدنه راهگشای خسارات در زمان تصادف

استفاده از بیمه بدنه در صورتی که راننده بیمه‎‌گزار مقصر باشد

اگر در تصادف بیمه‌‎گزار مقصر باشد، خسارت وارد شده به مصدومین در حادثه از بیمه شخص ثالث رانندهِ مقصر، پرداخت می‌شود. اگر خودرو راننده مقصر آسیب ببیند، باید از بیمه بدنه استفاده کند. برای خرید بیمه بدنه می‌توانید به سایت بیمه دات کام مراجعه کنید. بیمه دات کام، یک پلتفرم استعلام، خرید و مقایسه انواع بیمه‌نامه است که تمام شرایط را برای خرید بهترین و ارزان‌ترین انواع بیمه نامه خودرو مانند: بیمه بدنه، بیمه شخص ثالث، بیمه موتور و … را برای شما عزیزان فراهم کرده است.

انتخاب با شماست

در این مقاله یک راهنمای کامل از روال اداری و مراحل شکایت از راننده مقصر را بیان کردیم. همچنین از اهمیت و ضرورت داشتن بیمه بدنه و شخص ثالث گفتیم. حال دیگر تصمیم با شماست که ضرورت تهیه بیمه‌نامه را درک کنید و قبل از وقوع حادثه، آمادگی داشته باشید. در صورت هر گونه سوالی، در بخش کامنت درج کنید تا ما در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان باشیم.