آیا شما هم ” فرانشیز ” را در قبض داروی خود دیدهاید؟ یا هنگام استفاده از بیمه باربری، ملزم به پرداخت بخشی از هزینه ازجیب شدهاید؟ در این مواقع حتما از خود پرسیدهاید:” من که حق بیمه را پرداختهام، چرا باید فرانشیز بیمه را هم پرداخت کنم؟”. اینجاست که بایستی با اصطلاح فرانشیز بیمه بیش از پیش آشنا شویم. برای درک بهتر معنی این اصطلاح بیمهای و نداشتن حس فریب خوردن از شرکتهای بیمه، با ما در این مقاله همراه باشید.
فرانشیز چیست؟ اگر یک به یک فرهنگ لغت ها را ورق بزنیم تا ریشه کلمه فرانشیز را در زبان های مختلف مورد بررسی قرار دهیم و معنی کلمه فرانشیز را به طور کامل توضیح دهیم؛ میبینیم که فرانشیز را میتوان هم در زبان انگلیسی یافت و هم در زبان فرانسوی که در هر یک از این زبان ها به یک معنایی بکار گرفته می شود. به این صورت که واژه فرانشیز در زبان انگلیسی با تلفظ فرنچایز این واژه به کار گرفته می شود که ترجمه دقیق آن حق امتیاز می باشد. اما در زبان فرانسه این کلمه به معنای حق رای دادن یا آزادی و معافیت، حق و امتیاز می باشد. اما فرانشیز بیمه چیست؟ در ادامه معنی فرانشیز را در بیمه بررسی میکنیم. همچنین در مورد فرانشیز بیمه تامین اجتماعی هم اطلاعاتی را به شما خواهیم داد.
اگر بخواهیم خیلی واضح و روشن معنی کلمه فرانشیز بیمه را به عنوان یک اصطلاح بیمه ای خدمت شما ارائه کنیم؛ با تعریفی مواجه می شویم که هیچ گونه ارتباطی با معنای واژگانی آن ندارد؛ ولی در بیمه از این واژه استفاده می شود.
اصطلاح فرانشیز به مبلغی از خسارت گفته میشود که به عهده بیمهگذار است؛ بیمهگر نسبت به آن تعهدی ندارد. قسمتی از خسارت است که شرکت بیمه پرداخت نمیکند. این خسارت به عهده بیمهگذار باقی میماند.
به این صورت که اگر به عنوان مثال: در یک قرارداد ۱۰ میلیون تومانی ۱۰ درصد مبلغ کل آن یعنی ۱ میلیون تومان به عنوان فرانشیز بیمه مشخص می شود: پرداخت این ۱ میلیون تومان بر عهده بیمه گذار است و مابقی آن را شرکت بیمه پرداخت میکند. پس فرانشیز آن بخشی از خسارت و هزینه های درمانی به شمار میآید که پرداخت آن بخش بر عهده بیمه گزار می باشد. بنابراین به آن سهم بیمه گذار یا خودپرداخت نیز اطلاق می گردد.
فرانشیز تقریباً در تمام انواع بیمه مطرح است. بحث نسبتاً جامع درباره آن خالی از فایده به نظر نمیرسد. در این مقاله، ابتدا منظور از کلمه فرانشیز و موارد استفاده صحیح آن را بررسی میکنیم. سپس توجیه آن را مورد توجه قرار میدهیم. پس از آن به شرح اجرای آن در دستهبندی های مختلف رشتههای بیمه میپردازیم.
دقت کنید که فرانشیز بیمه با سرانه درمان تفاوت دارد و نباید این دو را با هم اشتباه گرفت. برای کسب اطلاعات جامع در مورد سرانه درمان به اینجا مراجعه نمایید.
منظور از این کلمه در رابطه بین بیمهگر و بیمهگزار، بخشی از خسارت است که فرد بیمهشده میپردازد. مثلاً اگررقم تعیین شده برای فرانشیز صدهزار ریال باشد این مبلغ از خسارت قابل پرداخت کسر خواهد شد. اگر خسارت صدهزار ریال و یا کمتر باشد پرداختی صورت نخواهد گرفت.
این تعریف با معنای لغوی فرانشیز مطابقت ندارد. زیرا اگر معنای فرانشیز اغماض یا صرف نظر کردن است بایستی از خسارت تا صدهزار ریال صرفنظر شود. اگر خسارت بیش از این مقدار بود تماما پرداخت میگردد.
در مثال بالا خسارت سیصد هزار ریالی بایستی به طور کامل جبران شود. در کشور ما از ابتدا در مورد اجرای فرانشیز چنین اشتباهی صورت گرفت؛ اما هم اکنون به صورت یک عرف مسلم درآمده است.اگر بخواهیم اصطلاحات را به جای خود به کار بریم، روشی که ما عمل میکنیم، در زبانهای انگلیسی و فرانسه deductible عنوان میشود.
فرانشیز بیمه به شیوههای مختلفی محاسبه میشود:
در بسیاری موارد، فرانشیز رقمی معین و ثابت است که از خسارت کسر میشود: مبلغ مشخص شده در بیمهنامه با یک عدد ثابت و مشخص تعیین می گردد. مثلا، اگر در بیمهنامه، حداکثر فرانشیز صد میلیون ریال باشد، هنگام پرداخت خسارت، این مبلغ که سقف فرانشیز نام دارد، از مبلغ خسارت پرداختی کسرو بر عهده بیمهگزار خواهد بود.
در بعضی موارد، فرانشیز درصدی از مبلغ بیمه است. هر قدر مبلغ بیمه بیشتر باشد فرانشیز به همان نسبت بالاتر خواهد بود.
بیمهگزار، براساس درصدی معین که معمولاً کوچک است با بیمه گر در جبران خسارت سهیم میشود.اگر خسارت وارد شده، ۵۰ میلیون تومان و فرانشیز بیمهنامه ۲۰ درصد باشد، شرکت بیمه مدنظر، ۴۰ میلیون تومان را جبران کرده و مابقی بر عهده فرد بیمهگزار خواهد بود. به طور کلی، باید در نظر داشت که هر قدر خسارت وارد شده بیشتر باشد، سهم بیمهگزار از مبلغ خسارت وارده بیشتر خواهد شد.
گاهی اوقات فرانشیز به صورت ترکیب از دو مورد بالا محاسبه میشود. به این صورت که هم از عدد و رقم ثابت و مشخص شده و هم از درصد خسارت به صورت ترکیبی استفاده میشود. محاسبه فرانشیز به این صورت است که اگر بیمه ۲۰ درصد خسارت را به عنوان فرانشیز در نظر گرفته باشد و سقف فرانشیز ۴۰۰ هزار تومان باشد، هر کدام که کمتر است، به عنوان مبلغ فرانشیز مشخص میگردد. گاهی در بیمههای باربری برای تعیین میزان فرانشیز، از ترکیب سقف خسارت و درصد فرانشیز استفاده میشود. مثلا فرانشیز ۱۵% و سقف فرانشیز ۱۵۰ هزار تومان( هر کدام که کمتر بود) کسر میشود.
روش آخری که می توان مبلغ فرانشیز را با آن مورد محاسبه قرار داد؛ بر حسب سقف غرامت می باشد. به این صورت که مبلغی را به عنوان سقف غرامت در نظر می گیرند که در این صورت که تحت هر گونه شرایطی هم که باشد؛ در صورتی که مبلغ خسارت بیشتر از سقف غرامت باشد؛ هر گونه مبلغی فراتر از این سقف باشد؛ بر عهده فرد بیمه گذار می باشد و شرکت بیمه ای مورد نظر هیچ گونه تعهدی در پرداخت خسارت های بالاتر از این سقف ندارد.
به عنوان مثال: در صورتی که سقف غرامت ۱۰۰ میلیون تومان باشد و خسارت ۱۲۰ میلیون باشد؛ در این صورت شرکت بیمه ای مورد نظر هیچ گونه مسئولیتی بابت جبران خسارت ۲۰ میلیون اضافه تر از سقف غرامت ندارد و پرداخت آن به عهده فرد بیمه گذار می باشد. بدین ترتیب این روش معمولا برای افرادی مورد استفاده قرار می گیرد که دارای ریسک بالایی می باشند.
فرانشیز یکی از مباحث مهم در مدیریت خطر است. اصولا بیمهگزار به دلیل نیاز به پوششهای بیمهای به شرکت بیمه مراجعه میکند. بیمهگذار نگران ایجاد خسارتهایی است که تحمل آن از عهده او خارج باشد. بیمه گذار از خسارتهای کوچک واهمه ندارد. مثلاًاگر تصادف اتومبیل منجر به سائیدگی مختصر گلگیر و یا شکستن یک چراغ کوچک شود، مالک خودرو نگران آن نمیشود.
او نگران حوادثی است که سبب وارد شدن خسارت چند میلیون ریالی برای خودش و همچنین طرف تصادف او شود. یا اینکه تصادف، سبب بروز خسارت جانی گردد. در این صورت، بیمهگزار بایستی هزینه معالجه و دیه آن را بپردازد. گاهی برای شخص مثلاً راننده، پزشک یا داروساز یا صاحب رستوران وضعیتی پیش میآید که زیان دیده با مراجعه به مراجع قضایی خسارتی از او مطالبه میکند. این اعاده خسارت، چند برابر همه داراییهای بیمهگزاراست. اگر خسارت در حد فرانشیز باشد همه قادر به تحمل آن هستند.
الف) وجود فرانشیز مقدار قابل ملاحظهای از تعهد بیمهگر میکاهد. همین مساله، موجب تخفیف و ارزانتر شدن بیمه میشود.
ب) وجود فرانشیز، موجب توجه بیشتر بیمهگذار به رعایت تدابیر احتیاطی از جمله مقررات رانندگی و ضوابط حرفهای میشود. این مساله به سود جامعه است.
ج) گاهی وجود این قانون کسورات بیمهای موجب کاهش استفاده بیمهگذار از پوشش ببیمه ای میشود. مثال این نوع تاثیر را در بیمه درمان بررسی میکنیم:
اعمال این اصل کسر خسارت، مراجعات بیمه گذاران را برای دریافت خسارتهایی جزیی منتفی میکند. این کاهش مراجعات به مراکز بیمه در هزینههای اداری بیمهگر اثر قابل ملاحظهای دارد. کاهش هزینههای اداری نیز میتواند موجی برای ارزانتر شدن حق بیمه ها باشد.
هر یک از شرکت های بیمهای مختلف قواعد و قوانین خاص خود را در مورد فرانشیز دارند. به این صورت که حق فرانشیز بیمه تکمیلی به عوامل مختلفی بستگی دار
فرانشیز بیمه
د. با توجه به هر یک از این عوامل می توان حق فرانشیز را مابین ۱۰ تا ۳۰ درصد تخمین زد. این مساله بستگی به نوع پوششی دارد که شما خریداری کرده اید.
فرانشیز بیمه تامین اجتماعی چقدر است؟ فرانشیز بیمه تأمین اجتماعی نیز به منزله درصد یا مقداری از حق بیمههایی است که شما میبایست پرداخت کنید تا با در دست داشتن دفترچه تأمین اجتماعی بتوانید نسبت به پرداخت آزاد هزینه های درمانی، مبلغی به مراتب کمتر را پرداخت نمایید. بنابراین حق فرانشیز در بیمه نامه های مختلف و نیز در شرکت های بیمه ای مختلف با توجه به نوع پوشش های مختلف بیمه ای متفاوت می باشد. فرانشیز درمان چیست؟ در ادامه باهم فرانشیز بیمه را در موارد گوناگون بررسی میکنیم.
صرف نظر از روشهایی که در کشور ما و یا در سایر نقاط متداول است، اصولاً وجود فرانشیز در همه انواع بیمه توجیه منطقی دارد. به مثالهای زیر دقت کنید:
در بیمههای آتش سوزی غالباً از اعمال فرانشیز خودداری میشود؛ زیرا، معمولاً خسارتهای آتش سوزی ارقام بزرگی هستند. کسر مبالغ جزیی فرانشیز اثر قابل توجهی در روابط بیمهگر و بیمهگذار ندارد. فقط در پوششهای خطرات اضافی در بیمهنامه های آتش سوزی کسر خسارت صورت میگیرد. مثلاً در بیمه زلزله فرانشیز، ۱۵ درصد خسارت، فرانشیز است.
در بیمههای باربری بیمهنامهای به نام بیمه با شرط صادر میشود. نام سابق این بیمه ALL RISK بود. در این نوع بیمه، هیچگونه فرانشیزی اعمال نمیشود. در بیمه با شرط B برای خسارات خصوصی فرانشیزی به صورت درصد وجود دارد. این درصد فرانشیز بر مبنای مبلغ بیمه اعمال میشود (مبلغ هر بسته).ولی در این نوع بیمه برای خسارات مشترک یا جنرال، فرانشیز اعمال نمیشود.
معمولاً در بیمههای مهندسی فرانشیز قابل توجهی اعمال میشود.
در بیمه بدنه اتومبیل فرانشیز به طور معمول وجود دارد. میزان آن بسته به نوع خسارت متغیر است. مثلاً برای خسارت کلی یا جزیی، رقم فرانشیز ممکن است ثابت یا درصد معینی از خسارت باشد. حتی برای بعضی اجزای اتومبیل، فرانشیزی خاص معین میشود.
بیمه های اشخاص عمدتاً سه نوع شامل بیمههای عمر، حادثه، درمان هستند. در بیمههای عمر فرانشیز متداول نیست. توجیهی نیز برای این فرانشیز وجود ندارد. بیمه گذار علاقه مند است سرمایه بیمه عمر با مبلغ معین داشته باشد. کسر مبلغی از آن دلیلی ندارد. توجه داشته باشیم که اصولاً در بیمه عمر اطلاق خسارت به مبلغ بیمه نادرست است. یعنی، در بیمه عمر خسارتی وجود ندارد که ما سهمی از آن را بر عهده بیمهگذار بگذاریم.
بیمه عمر نوعی رابطه مالی و به منظور ایجاد پسانداز برای دوران کهولت یا برای بازماندگان است.
در بیمههای حوادث که خسارت نقص عضو و یا از کارافتادگی پرداخت میشود، قرار دادن مبلغی به عنوان فرانشیز از نظر فن و منطق بیمهای مانعی ندارد؛ ولی معمول نیست. حتی برای هزینه معالجات که بعنوان تعهدی اضافی در بیمه حوادث متداول است، مفهوم کسر خسارت بیمهگر مطرح نیست.
در بیمه های درمان، وجود فرانشیز به صورت یک قاعده و عرف مسلم درآمده است. در همه سیستمهای بیمه درمان، فرانشیز برای هزینههای دارو و حقالزحمه پزشک وجود دارد.
اشاره به یک نکته جالب در بیمه درمان ضروری است : شخص بیمهگذار در بیمه درمان درباره لزوم مراجعه به پزشک و ایجاد هزینه تصمیم میگیرد.
بدیهی است که افراد از لحاظ وضعیت روحی متفاوت هستند. بعضی به محض احساس ناراحتی با فرض وجود یک بیماری خطرناک بیدرنگ به یک یا چند پزشک مراجعه میکنند. بعضی دیگر در رفتن نزد پزشک، بیمیل هستند. وجود فرانشیز تا حدودی از مراجعات غیرضروری جلوگیری میکند.
ناگفته نماند که در اغلب کشورها بیمه های درمان، بیمه گرانی هستند؛ به خصوص، بیمهگران تعاونی، که با دریافت حق بیمه دیگری فرانشیز را هم تحت پوشش قرار میدهند. گرچه این رویه نوعی حمایت بیشتر از بیمه شدگان است، ولی فرانشیز را منتفی میسازد.
درگذشته افراد میبایست فرانشیز ۱۰ درصدی می پرداختند که اکنون این فرانشیز برای درمان بیماران کرونایی به 0 درصد رسیده است. لازم به ذکر است که برای بیماران بالای ۶۵ سال فرانشیز ضرورتی ندارد. همچنین بیمه شدگانی که در شهرهای فاقد مرکز درمانی ملکی تامین اجتماعی ساکن اند، اگر به بیمارستان دانشگاهی برای درمان کرونا بروند، نیز از پرداخت فرانشیز ۱۰ درصدی معاف هستند.
بیمه مسئولیت هم در حقیقت نوعی از بیمه های اموال است. در همه بیمههای مسئولیت میتوان شرط فرانشیز را پیشبینی کرد.
الف) در بیمههای مسئولیت اختیاری، بیمهگذار خود میتواند تا حد معینی که متناسب با وضعیت مالی و گستره فعالیت او است رقمی را به عنوان فرانشیز قبول کند به این ترتیب حق بیمه کمتری پرداخت نماید. بدیهی است خسارات کوچک که در حد فرانشیز باشد را بیمه گذار مستقیماً جبران میکند و بیمه گر تعهدی نخواهد داشت.
ب) در بیمه های مسئولیت اجباری که بنا به مصالح اجتماعی و به حکم قانون برقرار میشود، وجود شرط فرانشیز قابل توجیه نیست.
به دو دلیل بیمه مسئولیت اجباری فرانشیز ندارد:
اگر بیمهگزار به مراکز درمانی طرف قرارداد با شرکت بیمه فاقد قرارداد با بیمهگر پایه، مراجعه کند: او میتواند پس از ارسال مدارک از سوی مراکز درمانی فوق الذکر به واحد اجرایی مربوطه مراجعه و ضمن دریافت اصل مدارک راساً نسبت به دریافت سهم بیمه گر پایه اقدام نماید. چنانچه مبلغ دریافتی از بیمه گر پایه بیشتر از فرانشیز پرداختی باشد ، بیمه شده میبایست نسبت به پرداخت مابه التفاوت آن در وجه شرکت بیمه اقدام نماید. چنانچه مبلغ دریافتی از بیمه گر پایه کمتر از فرانشیز پرداختی باشد ، شرکت بیمه نسبت به پرداخت مابه التفاوت در وجه بیمه شده اصلی اقدام مینماید.
اگر فرد بیمه شده به مراکز درمانی غیر طرف قرارداد مراجعه نماید، کل هزینه درمانی را پرداخت میکند. سپس او به شرکت بیمه مراجعه میکند. شرکت بیمه با دریافت مدارک: صورت هزینه درمان، مبلغ فرانشیز و سهم بیمه پایه را از هزینههای درمانی کم میکند. در نهایت، شرکت بیمه خسارت را تا حداکثر میزان تعهد بیمه درمان تکمیلی پرداخت میکند.
در هر صورت هزینه های خارج از تعهد بعهده بیمه شده بوده و در محاسبات فوق لحاظ نمی گردد.
بیمه تامین برای مشاغل آزاد نیز شامل فرانشیز میشود که برای درمانهای بستری ۱۰ درصد و برای درمانهای سرپایی ۳۰ درصد است. برای اطلاعات در مورد بیمه مشاغل آزاد میتوانید این مقاله را مطالعه بفرمایید.
در خصوص فرانشیز نیاز است که چند نکته زیر را هم در نظر بگیرید:
بیمههای تکمیلی و تأمین اجتماعی معمولا مبلغی را به عنوان فرانشیز در نظر می گیرند. این مبلغ بستگی به نوع بیمه، نوع خسارت وارد شده، سن و سال شما و بسیاری از عوامل دیگر دارد. داشتن بیمه می تواند در مواقع ضروری هزینه های سرسام آور پزشکی و درمانی یا خسارت های وارد شده حوادث مختلف را برای شما جبران نماید. با توجه به این نکته که اکثر شرکتهای بیمه ای و بیمهنامههای مختلف مشمول کسر فرانشیز هستند؛ مبلغ کسر فرانشیز بیمه در هر یک از آن ها متفاوت می باشد؛ شما میبایست تا پیش از خرید بیمه به تمامی این نکات توجه داشته باشید.
اگر می خواهید با داشتن بیمه خیال خود را راحت و آسوده خاطر کنید تا گرفتار هزینه های سرسام آور پزشکی و درمانی و خسارت های مختلف مالی نشوید؛ بهتر است همین الان تنها با ورود به وب سایت اینترنتی بیمه دات کام نسبت به خرید بیمه مورد نظر خود اقدامات لازم را صورت بخشید. خرید بیمه به صورت اینترنتی و غیر حضوری می تواند گام مثمر به ثمر و گزینه خوبی باشد تا از وقت و انرژی خویش صرفه جویی کرده و در هر زمان و مکانی اقدام به خرید بیمه کنید. سامانه بیمه دات کام در این زمینه همواره در خدمت شماست تا بتوانید بهترین و مناسب ترین بیمه ها را در کسری از ثانیه خریداری کنید.
سقف فرانشیز چقدر هست؟ میشه راهنمایی کنید
سلام دوست عزیز، بستگی به نوع بیمه دارد؛ اما اصولا در بیمه های مختلف و در مجموع بین 10 تا 30 درصد است.
من واسه بیماری قلبی و احتمالا جراحی میخوام از بیمه تکمیلی استفاده کنم.. واسه این فرانشیز باید بدم؟
سلام بله
سلام فرانشیز دارو چیست؟ چرا کسر میشه از من؟
سلام درصد مبلغی است که باید خودتان پرداخت کنید.
فرانشیز فقط واسه بیمه تکمیلی تعلق میگیره؟
سلام خیر بیمه های پایه هم دارند.
درصورتی که تعهدات دندانپزشکی 4 میلیون با 30 درصد فرانشیز باشد، به چه معناست.یعنی سقف تعهدات عملا 2 میلیون و 800 هست؟؟ چون 30 درصد خودم باید بدم؟
سلام بله باید به اندازه فرانشیز تعیین شده خودتان بپردازید.
سلام
در تصادف خود رو که بیمه طلایی داشتم ، مقصر حادثه نیستم ، بیمه طلایی خود رو را تعمیر کرده پرداخت فرانشیز بر عهده مقصر حادثه است یا مالک خودرو که مقصر نیست ؟
سلام از خود مرکز باید بپرسید اما به هر حال هر هزینه ای بر عهده مقصر است.
سلام درصد فرانشیز بیمه تامین اجتماعی چقدره؟ چرا یک بار کل مبلغ کم میشه و ی بار باید 10 درصد بدیم و یبار 30 درصد؟
سلام فرانشیز بستگی به نوع درمان دارد کم و زیاد است مبلغ ثابتی نیست
سلام فرانشیز بیمه دندانپزشکی ۱۵درصد با سقف ۳/۵میلیون می باشد اگر هزینه دندانپزشکی ۱۰میلیون بشه من باید چقدر پرداخت کنم یعنی فقط ۱۵درصد این مبلغ را باید پرداخت کنم یا چون از سقفش بالاتر رفته بیشتر پرداخت کنم
سلام هرچقدر که سقف باشد، بیمه می دهد و اضافه تر را باید از جیب خودتان بدهید یعنی چیزی حدود 6.5 میلیون تومان
سلام, سقف فرانشیز در دندانپزشکی 3.5میلیون تومان است با فرانشیز 15درصد مبلغی که هزینه شده 2.9میلیون تومان دندانپزشکی شده است که بیمه از این مبلغ تقریبا 1.7میلیون پرداخت کرده، زیاد کسر نشده است؟
سلام به نظر خیلی کسر کرده اند. البته این احتمال وجود دارد که تمامی خدمات را جزو بیمه تکمیلی قبول نکرده باشند. اول باید این را بررسی کنید و بهتر است که به واحد خسارت خود شرکت مراجعه کنید.