عواقب خطرناک و جبران‌ناپذیر نداشتن بیمه شخص ثالث (آپدیت ۱۴۰۳)

• نویسنده مطلب مجله بیمه

در چه صورت بیمه شخص ثالث تعلق نمیگیرد؟ همان‌طور که می‌دانید، بیمه شخص ثالث، یکی از انواع بیمه خودرو است که خسارات جانی و مالی به اشخاص زیان‌دیده را پرداخت می‌کند. در قانون، این بیمه برای تمام دارندگان وسایل نقلیه موتوری (سواری، مسافری، خودروی بارکش، موتورسیکلت و…) اجباری است. وسیله‌ی نقلیه، بدون بیمه ثالث، مجاز به تردد نیست. بنابراین، پلیس راهنمایی و رانندگی می‌تواند، این وسیلۀ نقلیۀ را توقیف کرده و طبق قانون با رانندگان آن وسایل برخورد کند. در این مقاله قصد داریم شما را از عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث مطلع کنیم. با ما همراه باشید.

مشکلات نداشتن بیمه شخص ثالث

بر اساس این قانون، همه افرادی که بیمه شخص ثالث دارند، باید هنگام رانندگی آن را همراه خود داشته‌باشند. جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث چیست؟ در صورتی که خودرویی بیمه‌ شخص ثالث نداشته باشد و دچار حادثه شود، راننده تا زمان پرداخت خسارت جانی و مالی اشخاص زیان‌دیده، زندانی می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این بیمه خودرو، می‌توانید راهنمای بیمه شخص ثالث را بخوانید.

خسارت مالی در بیمه شخص ثالث به معنای خسارتی است که در جریان حادثه به اموال اشخاص ثالث وارد می‌شود. خسارت جانی هم به آسیبی گفته می‌شود که در جریان حادثه به افراد وارد می‌شود. برای هر یک از گروه‌های خسارت‌های جانی و مالی، سقف میزان پرداخت مشخصی وجود دارد. سقف پرداخت خسارت‌های جانی برابر با نرخ دیه کامل شخص مسلمان در ماه‌های حرام (یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۳) و سقف پرداخت خسارت‌های مالی برابر با سقف مبلغ پوششی است که بیمه‌گزار زمان خرید بیمه انتخاب کرده‌است.

بیمه خسارات تصادفات خودروهای فاقد بیمه ‌نامه را جبران نمی‌کند!

نکته مهم دیگر اینکه بیمه شخص ثالث، خسارت وارد به بدنه خودروی مقصر را پوشش نمی‌دهد. برای جبران این صدمات باید از بیمه بدنه استفاده کرد. بیمه بدنه، خسارت وارد شده به خودروی شخص بیمه‌گزار را هم در صورت وقوع تصادف یا خسارت ناشی از حوادث طبیعی جبران می‌کند. توجه کنید که بیمه کامل خودرو، خسارت‌هایی را که در زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم، پوشش نمی‌دهد:

• استهلاک خودرو
• پارگی و ساییدگی معمولی
• انواع خسارت‌ها و آسیب‌هایی که تحت تأثیر الکل یا مواد مخدر به وجود آمده است.
• انواع خسارت‌ها و آسیب‌هایی که در زمان نداشتن گواهی نامه رخ دهد.

عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث

با مطالبه‌گری و پیگیری‌های مداوم صندوق تامین خسارت‌های بدنی در تاریخ ۲۸ بهمن ۱۴۰۲، پلیس راهور ناجا موظف به وارد کردن جریمه وسایل نقلیه بدون بیمه شخص ثالث به فهرست جرایم رانندگی شد. در نامه‌ای که از سوی معاون عمران و توسعه شهری برای رییس پلیس ناجا ارسال شده است، شناسایی و اعمال جریمه وسایل نقلیه فاقد بیمه شخص ثالث با اشاره به ماده ۴۲ قانون بیمه اجباری شخص ثالث ناشی از حوادث رانندگی به فرماندهی انتظامی سپرده شد.

از طرف دیگر با توجه به گسترش سامانه‌های هوشمند ثبت تردد و تخلف در سطح معابر کشور و توجه پلیس راهور به افزایش کاربرد این سامانه‌ها در کنترل ترافیک و تخلفات رانندگی، به تخصیص کد تخلف برای نداشتن بیمه شخص ثالث در سامانه‌های هوشمند برای ثبت تخلف مکانیزه و کاهش تخلفات تاکید شده است. همچنین پلیس راهنمایی و رانندگی موظف است علاوه بر صدور برگ جریمه و الزام راننده متخلف به پرداخت آن، وسیله نقلیه را در نزدیک‌ترین پارکینگ عمومی یا مکان مطمئن دیگری، توقیف نماید. بنابر اعلام نرخ جریمه های رانندگی ۱۴۰۳ نداشتن بیمه شخص با ۱۵۰ هزار تومان جریمه نقدی همراه خواهد بود.

اگر می‌پرسید نداشتن بیمه در تصادف منجر به فوت چه عواقبی دارد؟ پرداخت دیه در صورت نداشتن بیمه به چه شکل است؟ بهتر است بدانید عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث، در حالت کلی به شرح زیر است:

• در صورتی که پلیس جلوی خودروی شما را بگیرد، خودرو به پارکینگ منتقل خواهد شد.
• اگر تصادفی روی دهد و مقصر باشید، شرکت بیمه‌گر خسارتی را جبران نخواهد کرد و شما باید تمامی هزینه‌ها را از جیب خود پرداخت کنید. عواقب تصادف در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث برای راننده مقصر بیشتر خواهد بود.
• در صورت وارد شدن خسارت جانی از جمله فوت و نداشتن بیمه خودرو، از نظر قانون به زندان منتقل خواهید شد. در حقیقت جرمتان سنگین‌تر خواهد بود.
• خرید و فروش خودروهای بدون بیمه ممنوع است.
• نداشتن بیمه شخص ثالث جزو جرایم ستاره دار است.
• برای ترخیص خودروی خود یا در هنگام تمدید، باید جریمه دیرکرد را هم بپردازید.
• جریمه ۱۵۰,۰۰۰ تومان در سال ۱۴۰۳ به همراه دارد.

دو مورد از مهم‌ترین عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث، مربوط به جریمه دیرکرد و همچنین پرداخت دیه است. البته که پرداخت دیه، بیشتر از همه اهمیت دارد.

البته دو نکته مهم زیر را هم در نظر بگیرید:

• در حال حاضر دیگر نسخه کاغذی بیمه شخص ثالث صادر نمی‌شود؛ پس اگر شما بیمه داشته باشید ولی کاغذی همراهتان نباشد، پلیس با استعلام می‌تواند پیگیری کند. پس در حقیقت چیزی به اسم گم شدن بیمه شخص ثالث دیگر وجود ندارد؛ مگر اینکه فرد آن را تمدید نکرده باشد.
• در صورتی که راننده مقصر گواهینامه نداشته باشد؛ بیمه شخص ثالث خسارت را پرداخت می‌کند؛ اما بعد از مالک مقصر دریافت خواهد کرد.

جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث

در صورت دیرکرد تمدید یا دیرکرد خرید بیمه شخص ثالث، شخص بیمه‌گزار باید جریمه مدت دیرکرد خودرو را نیز بپردازد و این جریمه قابل بخشش نیست. از سوی دیگر، فروش وسیله نقلیه فاقد بیمه شخص ثالث امکان‌پذیر نیست.

جریمه دیرکرد هر روز، برابر است با حق ‌بیمۀ کامل بدون تخفیف یک سال آن خودرو تقسیم بر ۳۶۵ روز سال. مبلغ جریمۀ دیرکردی که باید به صورت روزانه پرداخت شود، در جدول زیر نوشته شده‌است. توجه داشته باشید که فقط به مدت یک سال جریمه دیرکرد به‌ حق بیمه اضافه می‌شود و در صورت داشتن تأخیر بیش از یک سال، به مبلغ جریمه اضافه نمی‌شود و ثابت می‌ماند.

جدول جریمه دیر کرد بیمه ثالث

در جدول زیر جریمه دیرکرد برخی از خودروها را مشاهده می‌نمایید:

میزان جریمه‌ی دیرکرد هیچ تأثیری بر تخفیف‌های خودرو ندارد و تخفیف‌های عدم خسارت به قوت خود باقی است. خوب است بدانید این جریمه به حساب صندوق تأمین خسارت‌های بدنی واریز می‌شود؛ بنابراین، هیچ ربطی به نماینده ندارد. به همین علت است که جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث بخشیده نمی‌شود؛ اگر نماینده‌ای این کار را انجام دهد، تخلف محسوب می‌شود. فقط در یک صورت جریمۀ دیرکرد بخشیده‌می‌شود و آن هم زمانی است که خودرو در پارکینگ راهنمایی و رانندگی توقیف شده‌باشد. در این صورت، فرد می‌تواند با بردن نامه‌ی رفع توقیف به شرکت بیمه، از پرداخت جریمه دیرکرد معاف ‌شود. به یاد داشته‌باشید که تمدید نکردن ‌بیمه‌نامه شخص ثالث فرقی با نداشتن آن ندارد.

در صورت داشتن بیمه شخص ثالث، اگر حادثه پیش‌بینی نشده‌ای به وقوع بپیوندد یا اموالی به سرقت برود، بیمۀ خودرو تمام خسارت‌های مالی وارد شده به شما را جبران می‌کند. اگر تصادف یا حادثه‌ای منجر به جراحت جزئی یا کلی و یا مرگ‌ شود، بیمه‌کننده موظف است، طبق رأی نهایی دادگاه در هنگام رسیدگی به پرونده، کل هزینه تعیین شده خسارت را بپردازد و در این خصوص هیچ محدودیت پیش‌فرضی تعیین نشده‌است.

پرداخت خسارات با بیمه شخص ثالث

در صورت داشتن بیمه شخص ثالث، اگر حادثه‌ی پیش‌بینی نشده‌ای به وقوع بپیوندد یا اموالی به سرقت برود، بیمه خودرو، تمام خسارت‌های مالی وارد شده به شما را جبران می‌کند. اگر تصادف یا حادثه‌ای منجر به جراحت جزئی یا کلی و یا مرگ‌ شود؛ بیمه‌کننده موظف است، طبق رأی نهایی دادگاه در هنگام رسیدگی به پرونده، کل هزینه خسارت را بپردازد و در این خصوص هیچ محدودیت پیش‌فرضی تعیین نشده‌است.

شرکت‌های خودرو، اغلب در هنگام خرید وسیله نقلیه موتوری، آن را همراه با بیمه خودرو (شخص ثالث و بیمه بدنه) عرضه می‌کنند. بیمه به اندازه‌ی داشتن گواهینامه رانندگی مهم است و بدون آن ممکن است شما مجبور به پرداخت جریمه‌های هنگفتی شوید. میزان و نوع این جرایم در هر کشور متفاوت است. در برخی کشورها، شخص در صورت نداشتن بیمۀ خودرو باید گواهینامۀ رانندگی‌اش را واگذار کند یا نداشتن بیمه ممکن است باعث توقیف وسیلۀ نقلیه در هنگام حرکت شود.

برای کسب اطلاعات جامع در خصوص مجازات رانندگی بدون گواهینامه به اینجا مراجعه نمایید.

بد نیست این نکته را هم بدانید که پوشش های بیمه شخص ثالث تنها برای شخص ثالث منفعت دارد و فقط خسارتی را جبران می‌کند که به شخص ثالث وارد شده‌است؛ در حالی که بیمه کامل خودرو، خسارت وارد شده به خودروی شخص بیمه‌گزار را هم در صورت وقوع تصادف یا خسارت ناشی از حوادث طبیعی جبران می‌کند.

توجه کنید که بیمه کامل خودرو خسارت‌هایی را که در زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم، پوشش نمی‌دهد:

• استهلاک خودرو
• پارگی و ساییدگی معمولی
• انواع خسارت‌ها و آسیب‌هایی که تحت تأثیر الکل یا مواد مخدر به وجود آمده‌است.
• انواع خسارت‌ها و آسیب‌هایی که در زمانی رخ داده که راننده فاقد گواهینامۀ معتبر بوده‌است.

مجازات فوت شخص در تصادف

به هر حال، اگر شما تصادفی کنید و شخص مقابل فوت کند، شما از نظر قانون باید مجازات شوید. البته فوت بر اثر تصادف به عنوان قتل شبه عمد شناخته می‌شود و مجازات دیه و حبس دارد. در حقیقت اگر تصادف و فوت فرد به دلیل رعایت نکردن قوانین رانندگی مانند سرعت بالا یا رد شدن از چراغ قرمز و همچنین نداشتن مهارت کافی روی دهد، به عنوان قتل غیرعمد شناخته خواهد شد. فقط در صورتی قتل عمد شناخته می‌شود که راننده از قصد اقدام به زیر گرفتن عابر کند. به هر حال، در تصادفاتی که منجر به فوت می‌شود، جریمه حبس بین ۶ ماه تا ۳ سال و پرداخت دیه در نظر گرفته شده است. اینکه چه حکمی تعیین شود، قاضی تعیین خواهد کرد. حتی اگر اولیای دم هم رضایت دهند، باز مجازاتی برای فرد نظر گرفته خواهد شد.

در ضمن، اگر از ترس نداشتن بیمه شخص ثالث راننده متواری شود، باید بداند که مجازات فرار راننده مقصر از صحنه تصادف هم سنگین است؛ پس برای جلوگیری از بروز مشکلات غیر قابل جبران، هیچ‌وقت بدون گواهینامه و بیمه شخص ثالث رانندگی نکنید.

پرداخت دیه

دیه در حقیقت مبلغی است که فرد مقصر در قتل غیرعمد یا عمد، باید به فرد زیان دیده یا وراث او پرداخت کند. در تصادفات منجر به جرح یا فوت، فرد مقصر باید دیه‌ای را بپردازد. از آنجا هم که بیشتر چنین تصادفاتی غیرعمدی هستند، می‌توان با پرداخت دیه، علاوه بر دریافت رضایت آسیب دیده، از جرمی که بعداً برای فرد نوشته می‌شود، کم کرد.

انواع دیه

مسئله اصلی مبلغ دیه است. دیه به چهار دسته: دیه قتل، دیه اعضای بدن، دیه جراحت و دیه منافع اعضا، تقسیم می‌شود که به شرح زیر است:

• دیه قتل: برای زمانی است که در تصادف فرد زیان دیده فوت کند. مبلغی پرداختی برابر با دیه کامل انسان در ماه حرام است.
• دیه اعضای بدن: برای زمانی است که عضوی از یک بدن کامل از بین برود. اگر فقط یک عدد از عضو در بدن باشد، دیه کامل باید به فرد پرداخت شود؛ اما در صورتی که اعضا جفت بوده و یکی به طور کامل ناقص شود، نصف دیه به زیان دیده تعلق خواهد گرفت.
• دیه‌ جراحت: مبلغ دیه پرداختی بر اساس نوع و میزان جراحت است که آن را پزشکی قانونی اعلام می‌کند.
• دیه منافع اعضا: هم برای زمانی است که یکی از حواس پنج‌گانه کامل از بین برود.

خرید و فروش خودرو فاقد بیمه شخص ثالث ممنوع است.

حالا در صورتی فرد، بیمه شخص ثالث نداشته باشد، به‌هیچ‌وجه دیه به او تعلق نخواهد گرفت. در حقیقت، باید تمامی هزینه‌ها را فرد مقصر از جیب خود بپردازد. اگر فرد توان مالی برای پرداخت دیه را هم نداشته باشد، به زندان خواهد رفت. البته اگر راننده گواهینامه نداشته ولی خودرو بیمه داشته‌باشد، باید گفت که بخشی از دیه از طرف شرکت قابل جبران خواهد بود.

در این مقاله سعی کردیم شما را با عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث آشنا کنیم. اینکه وسیله نقلیه شما از چه نوعی است، تفاوتی ندارد. اگر به هر حال بیمه وسیله نقلیه شما تمام شده باشد، توصیه می شود هرچه سریع‌تر بیمه را تمدید کنید. برای تمدید یا خرید بیمه شخص ثالث می‌توانید خیلی سریع و راحت از طریق سامانه بیمه دات کام اقدام کنید. همچنین هر سؤالی هم در خصوص بیمه داشتید، می‌توانید در بخش کامنت نوشته تا کارشناسان در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخ دهند یا اینکه با شرکت تماس بگیرید.

• + در حال حاضر، بیمه شخص ثالث را دیگر به صورت کاغذی تحویل نمی دهند. آیا این مساله به معنای نداشتن بیمه نامه تلقی می شود؟
  • خیر. نام و مشخصات بیمه شما در سیستم بیمه مرکزی ثبت شده و عوامل راهنمایی و رانندگی با استفاده از دستگاه خود اقدام به استعلام بیمه نامه می کنند.
• + آیا تمدید نکردن به معنای نداشتن بیمه نامه است؟
  • بله. در صورتی که بیمه نامه خود را تمدید نکنید، در حقیقت خودروی شما بیمه شخص ثالث ندارد.
• + قانون بیمه شخص ثالث چیست؟
  • قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه در 20 اردیبهشت 1395 تصویب شد و پنج خرداد 1395 خرید بیمه شخص ثالث اجباری شد.
• + اگر ماشین را بیمه نکنیم چه میشود؟
  • در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث پلیس می تواند خودروی شما را توقیف و شما را جریمه نماید. از طرفی در صورت بروز حادثه باید تمام خسارت را خودتان پرداخت نمایید.
• + در چه صورت بیمه شخص ثالث تعلق نمیگیرد؟
  • بیمه شخص ثالث خسارات جانی و مالی اشخاص ثالث را جبران می‌کند. بنابراین پرداخت خسارات مربوط به خودرو مقصر به عهده بیمه شخص ثالث نیست.