سنوات خدمت به چه کسانی تعلق می‌گیرد و چگونه محاسبه می‌شود؟

• نویسنده مطلب نویسنده بیمه

هنگامی ‌که افراد به عنوان کارمند در سازمان یا شرکتی مشغول به فعالیت هستند، در پایان هر سال متناسب با تعداد ماه‌های خدمت، مشمول سنوات خدمت می‌شوند. سنوات پایان خدمت و پایه سنوات از مزایایی است که کارفرما موظف به پرداخت آن است.
به طور کلی افراد شاغل دو کلمه حق سنوات و پایه سنوات را نمی‌دانند. در ادامه درباره چگونگی محاسبه سنوات، حق سنوات و پایه سنوات توضیحاتی خواهیم داد. با ما همراه باشید.

حق سنوات چیست؟

محاسبه سنوات کارمندان در روزهای پایان سال، هنگام بازنشستگی، از کارافتادگی، فوت و استعفا یکی از مهمترین موضوعات است. به طور کلی، افراد حق سنوات را با عنوان مزایای پایان کار می‌شناسند. طبق ماده 21 قانون کار، مبلغی معادل آخرین حقوق دریافتی کارگران است. این مبلغ باید در پایان کار یا فسخ قرارداد به کارمند‌ها پرداخت شود.  فردی که کمتر از یکسال کار کرده باشد، مشمول پرداخت حق سنوات نخواهد بود. برای پرداخت حق سنوات دو روش وجود دارد که به شرح زیر است:

روش اول: در این روش، سنوات خدمت در پایان سال به همراه عیدی و پاداش به حساب کارگران واریز می‌شود. به اصطلاح سنوات خدمت به صورت سالانه پرداخت می‌شود.

روش دوم: در روش دوم، کارفرما می‌تواند سنوات خدمت را در پایان همکاری کارگر پرداخت کند. در این روش، پرداختی‌های سنوات در پایان سال به صورت علی الحساب بوده و در حکم بدهی کارفرما به کارگر خواهد بود.

سنوات خدمت چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟ برای اطلاعات بیشتر به اینجا مراجعه کنید: حق سنوات و روش محاسبه آن

چگونگی محاسبه حق و سنوات خدمت

محاسبه مزایای پایان کار در موضوع ماده 24 قانون کار، حق سنوات معادل یک ماه آخر حقوق دریافتی است. برای کارگرهایی که بیشتر از یکسال در مجموعه و سازمان کار می‌کنند، مطابق فرمول زیر محاسبه می‌شود.

سنوات = تعداد روزهای کارکرد *(تعداد روز سال / حقوق پایه)

بازخرید حق سنوات هنگام بازنشستگی

با توجه به بازخرید سنوات بازنشستگان به اطلاع می‌رساند، افرادی که در واحد‌های مشمول قانون وزارت کار بازنشسته می‌شوند و قرارداد آن‌ها پایان یافته است، برای هر سال خدمت بر اساس آخرین حقوق دریافتی و معادل یک ماه حق سنوات دریافت خواهند کرد.
نکته: فرد بازنشسته‌ای که مجدد مشغول به کار شود، مانند سایر کارگران از سنوات خدمت بهره‌مند می‌شود.

حقوق اصلی چیست؟

مواردی مانند: حق اولاد، حق مسکن، محل خدمت مرزی، محرومیت از تسهیلات زندگی،حق ایاب و ذهاب، فوق العاده‌های بدی آب و هوا، محل خدمت، اشتغال خارج از مرکز، شرایط محیط کار، نوبت کاری و کشیک را حقوق اصلی کارگر می‌دانند و قابل پرداخت به کارگران است.

پایه سنوات به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

افراد شاغل در جامعه به دو گروه تقسیم می‌شوند، افرادی که قرارداد رسمی ‌دارند و افرادی که به صورت غیر رسمی ‌در حال فعالیت هستند. طبق قانون وزارت کار و بخشنامه‌ای که در سال 1392 اعلام شد، کارفرما نباید بین این دو گروه رسمی‌ و غیر رسمی‌ تفاوتی قائل باشد. در حقیقت، سنوات خدمت باید به یک میزان و با شرایط یکسان محاسبه شود.

پس در پاسخ به این سوال که سنوات به چه کسانی تعلق می گیرد، باید گفت که همه می‌توانند از آن استفاده کنند.

اتمام زمان قرارداد بین کارفرما و کارگر

خاتمه قرارداد بین کارکن و کارفرما با توجه به شرایط مختلفی صورت می‌گیرد که به شرح زیر است:

• استعفای کارگر
• فسخ قرارداد
• بازنشستگی
• فوت کارگر
• ازکارافتادگی
  

  استعفای کارگر منجر به خاتمه قرارداد می‌شود.

استعفای کارگر

برخی اوقات خاتمه قرارداد کار به میل و خواسته کارگر انجام می‌شود و در غالب استعفا قرارداد به اتمام می‌رسد. استعفا کارگر یک امر ارادی است که به هر دلیلی می‌تواند از کار خود خارج شود. در چنین شرایطی، به فرد بیمه بیکاری تعلق نمی‌گیرد. احتمالا با خواندن این مقاله سوالاتی در مورد بیمه بیکاری در ذهنتان نقش بسته است. برای دریافت سوالات خود در مورد بیمه بیکاری می‌توانید به اینجا مراجعه کنید.

فسخ قرارداد

هنگام عقد قرارداد موارد و مفادی ذکر می‌شود که در صورت تخطی کارگر منجر به فسخ قرارداد می‌شود.

بازنشستگی

بازنشستگی یکی از موارد اصلی پایان قرارداد و سنوات خدمت است. هر کارگری که به کار مشغول است با توجه به نوع شغل خود، بعد از پایان خدمت، بازنشسته شده و مشمول سنوات خدمت می‌شود.

فوت کارگر

فوت کارگر از جمله مواردی است که منجر به خاتمه قرارداد می‌شود. زمانی که بین کارگر و کارفرما قراردادی بسته می‌شود و فرد در انتهای قرارداد فوت می‌کند، قرارداد به طور قهری فسخ خواهد شد.

از کارافتادگی

ازکارافتادگی یکی دیگر از موارد خاتمه قرارداد است. ممکن است کارگر بر اثر حادثه دچار ازکارافتادگی شود و به سن بازنشستگی نرسد. در این صورت کارفرما موظف است، براساس سطر آخر ماده ۲۴ قانون کار عمل کرده و براساس آخرین مزد کارگر به نسبت هر سال سابقه خدمت، حقوقی به میزان ۳۰ روز مزد به وی پرداخت کند.

اگر ازکارافتادگی کارگر در اثر بیماری ناشی از حرفه وی اتفاق بیافتد، طبق ماده 72 قانون تامین اجتماعی، بدون در نظر گرفتن مدت پرداخت حق بیمه، استحقاق دریافت مستمری از کارافتادگی کلی ناشی از کار خواهد داشت.
دقت داشته باشید نوع پایان همکاری کارگر و کافرما اهمیتی ندارد و طبق قوانین وزارت کار، پرداخت پایه سنوات و سنوات خدمت اجباری است. کار فرما در بیشتر مواقع تا پایان قرارداد صبر نمی‌کند و در پایان سال، محاسبه عیدی و سنوات را انجام داده و آن را به کارگران می­پردازند. کارفرمایان و کارگران بهتر است که تفاوت عیدی و سنوات را به خوبی بدانند. پرداخت سنوات خدمت جزو انگیزه‌های کارمندان و کارگران است که در نوع قرارداد رسمی‌ و غیر رسمی‌ تفاوتی ندارد.

سنوات خدمت مشاغل سخت

طبق قانون وزارت کار، افرادی که در مشاغل سخت مشغول به فعالیت بوده‌اند و بازنشسته شده‌اند، مانند سایر کارگرها معادل یک ماه حقوق آخرین دریافتی خود را به عنوان سنوات خدمت دریافت خواهند کرد.

بخشنامه شورای عالی کار

شورای عالی کار برای پایه و سنوات خدمت کارگران بخشنامه‌ای دارد که به شرح زیر است:

•  سنوات خدمت به افراد دانشجو و دانش آموزان که مشاغل تابستانی دارند، تعلق نمی‌گیرد.
• پایه سنوات با سنوات خدمت متفاوت است، طبق ماده 24 قانون کار، کارفرما موظف به پرداخت سنواتی می‌باشد که معادل آخرین حقوق کارگر به عنوان عیدی پایان کار است.
• تعویض کارفرما ربطی به سنوات ندارد و کارفرمای جدید نیز موظف است سنوات کارگرانی را که یک سال مشغول به کار بوده‌اند پرداخت کند.
• گارگران فصلی با توجه به میزان کاری که انجام می‌دهند، باید سنوات دریافت کنند.

با توجه به توضیحاتی که داده شد، ممکن است سوالاتی ذهن شما را درباره حق سنوات و سنوات خدمت درگیر کرده باشد که برخی از آن‌ها را عنوان می‌کنیم.

سوالات متداول پایه و سنوات خدمت

در این بخش به بررسی سوالات پر تکرار پایه و سنوات خدمت می‌پردازیم.

آیا حق سنوات اجباری است؟

بله. پرداخت حق سنوات از مزیت‌های اجباری است که کارفرمایان موظف به پرداخت آن می‌باشند. اگر کارفرما حق سنوات را پرداخت نکند، کارگر می‌تواند با در دست داشتن قرارداد و مدارک مورد نیاز به سازمان وزارت کار و امور اجتماعی شکایت کرده و تمام حق و حقوق خود را مطالبه کند.
سنوات از جمله حقوق اجباری کارگر است و کارفرما تحت هر شرایطی باید در پایان قرارداد و یا پایان سال معادل مبلغ آخرین حقوق، به کارگر پرداخت کند.

سوالات متداول در مورد سنوات خدمت

مبلغ سنوات پرداختی چقدر است؟

در قسمت‌های قبلی توضیح داده‌ایم که حق سنوات و پایه سنوات هر کدام فرمول‌های خاصی دارند و حق سنوات بر پایه حقوق محاسبه خواهد شد.

فراغت از کار شامل چه مواردی است؟

فراغت از کار شامل مواردی مانند: بازنشستگی، ارکارافتادگی، فوت، استعفا و پایان کار است که در هر کدام از این موارد، باید سنوات خدمت و پایه سنوات پرداخت شود.

بازخرید سنوات

آیا می‌توان سنوات را بازخرید کرد؟ چگونه محاسبه می‌شود؟ قوانین بازخرید چیست؟ برای پاسخ این سوال پیشنهاد می‌کنیم مقاله بازخرید سنوات را مطالعه نمایید.

پرداخت سنوات خدمت بین کارمندان رسمی‌ و غیر رسمی‌ چگونه است؟

مطابق با بخشنامه وزارت کار، هیچ تفاوتی بین افرادی که قرارداد رسمی‌ و غیر رسمی‌ با سازمان دارند، وجود ندارد.
دقت کنید که تنها نکته این است که افراد رسمی‌ اگر تمام سال کار کرده باشند، به اندازه حقوق یک ماه حق سنوات دریافت می‌کنند، در غیر این صورت اگر کارگر قراردادی باشد، میانگین 90 روز پایانی سال را به عنوان مبنای محاسبات سنوات خدمت و حق سنوات در نظر می‌گیرند.

مشاغل تابستانی سنوات دارند؟

خیر. مشاغل تابستانی به طور معمول بین دانشجویان و دانش آموزان مورد علاقه است که در این مشاغل حق سنوات در نظر گرفته نمی‌شود.

به طور کلی چه در جایگاه کارفرما و چه کارمند یا کارگر که باشید، آگاهی از حقوق و قوانین بیمه به شما در عملکرد بهتر کمک خواهد کرد. سنوات خدمت باید برای هر دو طرف قرارداد موضوعی بدون ابهام باشد. برای اینکه شما عزیزان اطلاعات کاملی در مورد سنوات خدمت کسب کنید می‌توانید سوالات خود را در قالب کامنت با ما در میان بگذارید تا مشاوران و کارشناسان بیمه دات کام در اسرع وقت پاسخگوی شما باشند.