ثبت گواهی نامه رانندگی؛ ۰ تا ۱۰۰ هزینه، مدارک و نحوه دریافت انواع گواهینامه

گواهینامه رانندگی یکی از مدارک هویتی است که به وسیله پلیس راهنمایی و رانندگی فراجا صادر می‌شود. داشتن گواهینامه رانندگی برای استفاده از وسایل نقلیه اجباری است. چرا که این مدرک نشان‌دهنده توانایی رانندگی افراد با وسایل نقلیه مرتبط است. برای دریافت گواهینامه رانندگی باید در مورد شرایط و مراحل آن آگاهی داشته باشید. به همین دلیل در این مقاله از بیمه‌دات‌کام می‌خواهیم در مورد اهمیت دریافت گواهینامه رانندگی، قوانین و شرایط دریافت این مدرک با شما صحبت کنیم. پس ادامه این مقاله از مجله بیمه را از دست ندهید.

تاریخچه گواهینامه رانندگی

اولین گواهینامه رانندگی را فردی به نام کارل بنز در سال ۱۸۸۸ دریافت کرد. کارل بنز مخترع خودروهای مدرن بود و برای راندن خودروی خود از مسئولین وقت آن زمان اجازه‌نامه رانندگی دریافت کرد. داشتن گواهینامه رانندگی برای اولین بار در سال ۱۹۰۳ به عنوان یک قانون در آلمان تصویب و اجرا شد. بد نیست بدانید اولین قوانین رانندگی نیز در سال ۱۹۱۰ و در ایالات متحده تصویب شد.

صدور گواهینامه رانندگی در ایران با افزایش واردات خودرو در حدود سال‌های ۱۳۰۵ الی ۱۳۰۸ آغاز شد. اولین گواهینامه رانندگی در تهران با عنوان تصدیق نامه و در سال ۱۳۰۸ صادر شد. گواهینامه‌ها در سال ۱۳۴۰ به یک برگ تبدیل شدند و مدت اعتبار آن‌ها ۴ سال بود که در سال ۱۳۵۵ اعتبار گواهینامه‌ها به ۱۰ سال افزایش یافت و رفته رفته به شکل امروزی درآمد. گواهینامه‌های امروزی در ایران دارای یک میکروچیپ هستند. میکروچیپ‌ها دسترسی به اطلاعات شخصی مالک گواهینامه را برای پلیس راهور امکان‌پذیر می‌کنند و حاوی سوابق، تخلفات و رفتارهای پرخطر رانندگان هستند.

انواع گواهینامه رانندگی در ایران

بد نیست بدانید که در ابتدا ۶ نوع گواهینامه رانندگی داشتیم که با تغییر قوانین راهنمایی و رانندگی به سه نوع گواهینامه کاهش یافتند. انواع گواهینامه با توجه به تغییرات به شرح زیر هستند:

• گواهینامه پایه یک (گواهینامه خودروهای سنگین)
• گواهینامه پایه ۲ (گواهینامه خودروهای نیمه سنگین)
• گواهینامه پایه ۳ (گواهینامه خودروهای سواری، ون یا وانت)
• گواهینامه رانندگی ویژه
• گواهینامه موتور

اگر می‌خواهید در مورد نحوه ثبت نام گواهینامه موتور یک روزه اطلاعات بیشتری به دست آورید و در مدت زمان کوتاهی گواهینامه موتورسیکلت خود را دریافت نمایید، حتما مقاله مرتبط با آن را مطالعه نمایید.

شرایط جدید صدور گواهینامه رانندگی در سال ۱۴۰۴

پلیس راهور قوانین جدید صدور گواهینامه رانندگی در سال ۱۴۰۴ را به شرح زیر اعلام کرد:

• عدم نیاز به کارت پایان خدمت برای متقاضیان آقا
• افزایش سن دریافت گواهینامه از ۲۳ به ۲۵ سال در گواهینامه پایه یک
• محدودیت رانندگی برای رانندگان جدید در سه ماه اول از ۱۲ شب تا ۵ صبح
• الزام همراهی رانندگان جدید در سفر‌های برون‌شهری با راننده مجرب در سه ماه اول پس از دریافت گواهینامه
• رتبه‌بندی گواهینامه‌ها براساس طرح جدید، گواهینامه‌ها به ۳ رتبه ۱، ۲ و ۳ تقسیم می‌شوند. (طرح رنگبندی گواهینامه رانندگی)
• ارائه برخی آموزش‌های رانندگی به‌صورت آنلاین

رنگ‌بندی گواهینامه‌ها با هدف اصلاح قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی

در پاییز ۱۴۰۲ رئیس مرکز صدور گواهینامه پلیس راهور فراجا از صدور گواهینامه‌ها در سه رنگ خبر داد. در طرح جدید گواهینامه‌ها را با هدف ایجاد انگیزه برای رعایت بیشتر قوانین رانندگی در سه رنگ سفید، نقره‌ای و طلایی صادر خواهند کرد. از مزایای این طرح می‌توان به تخفیف ۲۰ درصدی بیمه برای دارندگان گواهینامه طلایی رنگ اشاره کرد.

پیش از این طرح گواهینامه‌ها فقط جنبه تنبیهی داشتند اما با ایجاد یک طرح تشویقی احتمال دریافت بازخورد مثبت از رانندگان بیش از پیش خواهد بود.
جزییات طرح رنگ‌بندی گواهینامه‌ها به شرح زیر است:

• گواهینامه پایه به رنگ سفید است و به ازای هر روز امتناع از تخلف، یک امتیاز به راننده تعلق می‌گیرد و زمینه را برای دریافت گواهینامه نقره‌ای فراهم می‌کند.
• رانندگانی که دارای عملکرد خیلی خوب هستند کارت نقره‌ای را دریافت می‌کنند. این رانندگان از مزایایی مانند تخفیفات ۱۰ درصدی بیمه ماشین، عوارض آزادراهی، عوارض سالانه شهرداری و کاهش هزینه معاینه فنی برخوردار می‌شوند. این رانندگان همچنین می‌توانند به عنوان پلیس نامحسوس نیز با نیروی انتظامی همکاری کنند و تخلفات رانندگان را گزارش دهند. رانندگان دارای کارت نقره‌ای نیز به صورت روزانه امتیاز مثبت دریافت می‌کنند و بعد از ثبت در سیستم با گذشت ۲ سال می‌توانند در دسته رانندگان طلایی قرار بگیرند.
• کارت طلایی به رانندگانی تعلق می‌گیرد که رانندگی آن‌ها اصطلاحا عالی است. دارندگان کارت طلایی می‌توانند از تخفیف ۲۰ درصدی بیمه‌ای، تخفیف ۱۰ درصدی عوارض آزادراهی، تخفیف ۱۰ درصدی هزینه تخلفات و تخفیفات ویژه استفاده از اماکن تفریحی برخوردار شوند. دارندگان کارت طلایی همچنین در زمان استخدام در دستگاه‌های دولتی به عنوان راننده، دارای اولویت برای استخدام هستند.

این طرح با هدف ارزش‌گذاری به عملکرد رانندگان قانون‌مدار اجرایی خواهد شد. لازم است بدانید که رانندگی بدون گواهینامه جرم است و اگر قصد دارید رانندگی کنید، باید حتما برای دریافت گواهینامه مرتبط با وسیله نقلیه خود اقدام نمایید.

شرایط و مدارک لازم برای دریافت انواع گواهینامه

در ابتدا لازم است بدانید که گواهینامه (ب۱) معادل گواهینامه پایه ۳، گواهینامه (ب۲) معادل گواهینامه پایه ۲ و گواهینامه (پ۱) معادل گواهینامه پایه یک است. در ادامه شرایط دریافت انواع گواهینامه‌ها را با هم بررسی می‌کنیم.

شرایط دریافت گواهینامه پایه یک

اگر می‌خواهید گواهینامه پایه یک را بگیرید باید حتما قبل از آن برای دریافت گواهینامه پایه ۲ اقدام کنید. بدون گواهینامه پایه ۲ امکان دریافت گواهینامه پایه یک وجود ندارد. گواهینامه پایه ۱ برای رانندگی با خودروهای سنگینی است که مجموع ظرفیت بار و وزنی بیشتر از ۶ تن دارند. همچنین از این گواهینامه برای رانندگی با وسایل نقلیه‌ای که گنجایشی بیش از ۲۶ نفر دارند، مانند اتوبوس‌های مسافربری نیز استفاده می‌شود. شرایط دریافت گواهینامه پایه ۱ به شرح زیر است:

• دو سال از دریافت گواهینامه پایه ۲ گذشته باشد.
• فرد دارای ۲۵ سال تمام باشد.
• طی کردن دوره‌های عملی و نظری مربوط به گواهینامه پایه یک
• قبول شدن در آزمون آیین‌نامه و عملی مربوط به گواهینامه پایه ۱

با دریافت گواهینامه پایه یک امکان رانندگی با خودروهایی مانند کامیون ۱۹۲۱ یا اتوبوس‌های بنز ۳۰۲ برای شما فراهم می‌شود. از آن‌جایی که رانندگی با این وسایل نقلیه به مهارت خاصی نیاز دارد و امکان خطا در رانندگی همیشه وجود دارد، بد نیست در مورد استعلام خلافی خودرو و نمره منفی گواهینامه اطلاعاتی داشته باشید. ممکن است در شرایطی قرار بگیرید که به نمره منفی گواهینامه اعتراض داشته باشید بنابراین بد نیست در مورد نحوه اعتراض به نمره منفی گواهینامه آگاه باشید.

مدارک مورد نیاز برای صدور گواهینامه پایه یک

مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهینامه پایه ۱ به شرح زیر هستند:

• اصل گواهینامه پایه دو رانندگی
• اصل و کپی مدارک شناسایی (کارت ملی و شناسنامه یا تایید ثبت احوال)
• ارائه کپی صفحه توضیحات شناسانه در صورت نیاز
• ۸ قطعه عکس ۴*۳ که دارای زمینه روشن باشد و گردی صورت به طور کامل مشخص باشد. خانم‌ها باید حجاب کامل داشته باشند و آقایان از کراوات، کلاه و لباس خاص استفاده نکنند. عکس‌ها باید بدون عینک باشند.

شرایط دریافت گواهینامه پایه ۲

در ابتدا باید بدانید که گواهینامه پایه ۲ مخصوص خودروهای نیمه سنگینی مانند میدل باس‌ها یا کامیون‌های خاور است. اگر می‌خواهید گواهینامه پایه دو بگیرید باید قبل از آن برای دریافت گواهینامه پایه ۳ اقدام نمایید. گواهینامه پایه ۲ مجوز رانندگی به وسیله خودروهایی با حداکثر ظرفیت بار ۶ تن و جا به جایی ۲۶ نفر را به شما می‌دهد. شرایط دریافت این گواهینامه به شرح زیر است:

• متقاضی باید دارای ۲۳ سال تمام باشد.
• دو سال از زمان دریافت گواهینامه پایه ۳ متقاضی گذشته باشد.
• گذراندن دوره‌های نظری و عملی آموزش رانندگی
• ارائه آزمایش اعتیاد
• قبول شدن در آزمون‌های نظری و عملی

برای رانندگی با کامیونت‌ها یا مینی‌بوس‌هایی با ظرفیت کمتر از ۶ تن داشتن گواهینامه پایه ۲ ضروری است. در صورتی که گواهینامه خود را گم کرده‌اید، باید برای اخذ گواهینامه المثنی اقدام نمایید. همچنین اگر برای پیگیری گواهینامه خود به راهنمایی نیاز دارید، خواندن مقاله مرتبط با آن را از دست ندهید.

مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهینامه پایه ۲

برای ثبت نام و دریافت گواهینامه پایه دوم رانندگی باید مدارک زیر را ارائه دهید:

• ارائه اصل گواهینامه رانندگی پایه ۳ که ۶ ماه اعتبار داشته باشد.
• اصل و کپی مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی یا تاییدیه ثبت احوال)
• کپی توضیحات شناسنامه در صورت نیاز
• ۸ قطعه عکس تمام رخ، بدون عینک با زمینه روشن که خانم‌ها حجاب کامل داشته باشند و آقایان بدون کلاه و کراوات

لازم است بدانید آزمون پایه دوم به وسیله خاور و مینی‌بوس گرفته می‌شود و لازم است متقاضی به تمام نکات آیین‌نامه مسلط باشد تا بتواند آن‌ها را در جلسات عملی اجرا نماید.

شرایط دریافت گواهینامه پایه ۳

برای رانندگی با اتومبیل‌های سواری، ون یا وانت به گواهینامه پایه ۳ نیاز دارید. امکان دریافت گواهینامه پایه ۳ برای تمامی افراد در سن ۱۸ سالگی وجود دارد. البته فراموش نکنید که دارندگان این مدرک در یک سال اول نمی‌توانند در جاده‌های بیرون شهری و در شب رانندگی کنند. شرایط دریافت گواهینامه پایه سه به شرح زیر است:

• متقاضی باید دارای ۱۸ سال تمام باشد
• گذراندن دوره‌های نظری و عملی در آموزشگاه‌های رانندگی
• قبول شدن در آزمون آیین‌نامه و رانندگی

بعد از دریافت گواهینامه و پس از گذشت ۱۰ سال باید برای تمدید گواهینامه اقدامات لازم را انجام دهید. بنابراین توصیه می‌کنیم حتما مقاله مرتبط با آن را مطالعه نمایید.

مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهینامه پایه ۳

برای دریافت گواهینامه پایه سوم لازم است مدارک زیر را ارائه دهید:

• ۸ قطعه عکس ۴*۳ جدید
• اصل و کپی مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی یا تاییدیه اداره ثبت احوال)
• اصل یا کپی آخرین مدرک تحصیلی

شرایط دریافت گواهینامه ویژه رانندگی

در صورتی که قصد دارید با وسایل نقلیه کارگاهی و صنعتی رانندگی کنید باید گواهینامه ویژه داشته باشید. برای دریافت گواهینامه ویژه باید شرایط زیر را داشته باشید:

• داشتن ۲۰ سال تمام
• گذراندن دوره‌های آموزشی عملی و نظری
• قبولی در آزمون گواهینامه رانندگی ویژه

لازم است بدانید بعد از طی کردن این مراحل و دریافت گواهینامه رانندگی ویژه می‌توانید در محوطه‌های کارگاهی، کشاورزی و صنعتی با وسایل نقلیه مربوطه رانندگی کنید.

شرایط دریافت گواهینامه موتورسیکلت

اگر قصد رانندگی با موتور را دارید باید حتما گواهینامه موتورسیکلت را دریافت نمایید. افرادی که می‌خواهند با موتورهای بالای ۲۰۰ سی سی رانندگی کنند باید دارای ۲۳ سال سن یا بیشتر باشند و از دریافت گواهینامه معمولی موتورسیکلت آن‌ها نیز ۳ سال گذشته باشد. شرایط دریافت گواهینامه موتور در ایران به شرح زیر است:

• داشتن ۱۸ سال تمام
• ارائه گواهی سلامت جسم و روح
• گذراندن دوره‌های آموزشی عملی و نظری
• قبول شدن در آزمون‌های مربوطه

فراموش نکنید برای رانندگی با موتور علاوه بر داشتن گواهینامه رانندگی باید از مهارت کافی نیز برخوردار باشید تا بتوانید در محیط شهری با وجود ترافیک و شلوغی‌های مربوط به آن رانندگی نمایید.

چگونگی دریافت گواهینامه پایه یک، دو و سه

لازم است بدانید برای دریافت گواهینامه پایه ۱، پایه ۲ و پایه ۳ باید مراحل زیر را به ترتیب طی کنید تا بتوانید گواهینامه مدنظر خود را دریافت نمایید:

• ثبت نام
• انجام معاینات پزشکی
• گذراندن کلاس‌های آیین‌نامه و فنی
• قبول شدن در آزمون مقدماتی آیین‌نامه
• طی کردن ۱۲ جلسه کلاس عملی رانندگی
• قبول شدن در آزمون مقدماتی شهر
• صدور گواهی مهارت
• صدور کاردکس
• قبولی در آزمون اصلی آیین‌نامه
• قبولی در آزمون اصلی شهر
• صدور گواهینامه رانندگی

چگونگی دریافت گواهینامه ویژه

برای دریافت گواهینامه ویژه لازم است مراحل زیر به ترتیب طی شوند:

• ثبت نام
• شرکت در کلاس‌های نظری که شامل ۵ جلسه کلاس آیین‌نامه و ۶ جلسه کلاس فنی است.
• قبول شدن در آزمون مقدماتی آیین‌نامه
• گذراندن ۱۰ جلسه کلاس مهارت رانندگی
• ثبت نام برای شرکت در آزمون‌های رانندگی
• صدور فرم درخواست گواهینامه
• قبول شدن در آزمون آیین‌نامه و مهارت رانندگی
• صدور گواهینامه

بررسی شرایط سنی برای دریافت گواهینامه

در بخش‌های بالاتر در مورد شرایط سنی برای دریافت انواع گواهینامه با شما صحبت کردیم. در این بخش شرایط سنی دریافت انواع گواهینامه را در یک جدول برای شما ذکر می‌کنیم.

نوع یا پایه گواهینامه	شرایط سنی برای دریافت گواهینامه رانندگی
موتورسیکلت	۱۸ سال تمام
گواهینامه پایه یک	۲۵ سال تمام
گواهینامه پایه دو	۲۴ سال تمام
گواهینامه پایه سه	۱۸ سال تمام
گواهینامه رانندگی ویژه	۲۰ سال تمام

هزینه ثبت‌نام و دریافت گواهینامه در سال ۱۴۰۴

برای ثبت نام و دریافت گواهینامه رانندگی لازم هزینه‌های مربوط به آن توسط متقاضی پرداخت شود. این هزینه‌ها به شرح زیر هستند:

• هزینه ۱۵ الی ۱۷ ساعت کلاس تئوری برابر با ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است.
• هزینه ۱۲ جلسه کلاس عملی برابر با ۴ تا ۵ میلیون تومان تومان است.
• ۴۰ هزار تومان هزینه تمبر که باید به حساب‌هایی به نام نیرو انتظامی و شهرداری واریز شود.
• ۵ هزار تومان برای هر بار مردودی در آزمون آیین نامه.
• ۱۵۰ هزار تومان برای هر بار مردودی در آزمون عملی.
• هزینه چشم پزشکی و آزمایش گروه خونی حدود ۲۰۰ هزار تومان.
• هزینه خرید کتاب آیین نامه.

لازم است بدانید در مجموع هزینه‌های مربوط به گواهینامه رانندگی حدود ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان الی ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌شود.

مدت زمان اعتبار گواهینامه‌ها

مدت زمان اعتبار تمامی گواهینامه‌های رانندگی ۱۰ سال است. پس از گذشت ۱۰ سال، گواهینامه‌ها امکان تمدید برای ۱۰ سال مجدد را دارند. در رابطه با تمدید گواهینامه‌ها باید به نکات زیر توجه کنید:

• تمامی افرادی که گواهینامه موتورسیکلت و پایه سوم دارند باید در اولین مرحله صدور و در سال اول تمامی محدودیت‌ها و شرایط ویژه‌ای که برای آن‌ها تعیین شده است را رعایت نمایند. در چنین شرایطی گواهینامه این افراد ۱۰ سال اعتبار دارد.
• در صورتی که دارنده یک گواهینامه قصد دریافت نوع دیگری از گواهینامه را داشته باشد، باید در آزمون‌های آیین‌نامه، آزمون عملی و جسمی مرتبط با آن گواهینامه شرکت کند.
• در صورت گم شدن گواهینامه رانندگی می‌توان برای دریافت المثنی اقدام کرد. در این مرحله بعد از احراز درستی فرد متقاضی و گذشت دو ماه از زمان اعلام مفقودی، گواهینامه المثنی صادر و به فرد تحویل داده می‌شود.
• صدور گواهینامه مجدد برای افرادی که گواهینامه آن‌ها توقیف شده است، ممکن نیست و در صورت صدور فاقد اعتبار است و به وسیله راهنمایی و رانندگی ضبط می‌شود.
• در صورتی که دارنده گواهینامه هر کدام از شرایط پزشکی موضوع ماده ۶ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی را از دست بدهد باید ظرف یک ماه به راهنمایی و رانندگی مراجعه نماید و تاییدیه مربوطه را دریافت کند.
• تمامی دارندگان گواهینامه‌های معتبر خارجی (اعم از افراد ایرانی یا خارجی)، تا ۶ ماه پس از ورود به ایران می‌توانند رانندگی کنند. در صورتی که مدت زمان بیشتری بخواهند از گواهینامه خود استفاده نمایند باید گواهینامه خود را تبدیل کنند.

در صورتی که قصد رانندگی در سفرهای خارجی را دارید، بهتر است در مورد گواهینامه بین المللی نیز اطلاعاتی داشته باشید. البته در سال ۱۴۰۲ در مورد گواهینامه دو زبانه صحبت‌هایی به عمل آمده است که در صورت اجرای این طرح، بخشی از مسائل مربوط به دریافت گواهینامه بین المللی برای افراد ساده‌تر خواهد شد.

حذف گواهی سلامت روان از مدارک مورد نیاز برای دریافت گواهینامه

به گفته سردار سیدتیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا، از مرداد ۱۴۰۴، صدور گواهینامه نیازی به گواهی سلامت روان ندارد. تا پیش از این برای گرفتن گواهینامه باید پزشک معتمد پلیس راهنمایی و رانندگی، سلامت روان رانندگان را بررسی می‌کرد. در حال حاضر، بر اساس مقررات و آیین‌نامه‌های جاری، ارائه گواهی سلامت روان تنها در موارد خاص انجام می‌شود.

سردار سیدتیمور حسینی در این باره گفته است: چنانچه در معاینات اولیه، پزشک به مورد مشکوکی در زمینه سلامت روان یا رفتار متقاضی برخورد کند، تنها در آن صورت، فرد به متخصصان روان‌پزشکی و روان‌شناسی مستقر در کمیسیون‌های پزشکی معتمد فراجا ارجاع داده می‌شود.

تمام نکاتی که در مورد گواهینامه رانندگی باید بدانید

دریافت گواهینامه رانندگی و تمدید آن یکی از مواردی است که در زمان استفاده از وسایل نقلیه باید به آن توجه داشت. دقت داشته باشید که بدون داشتن گواهینامه رانندگی در صورت بروز حادثه بیمه مسئولیت جبران خسارت را به عهده نمی‌گیرد. گواهینامه‌ای که اعتبار آن گذشته است نیز برای بیمه فاقد اعتبار است. از طرفی داشتن گواهینامه مرتبط با وسایل نقلیه نیز امر ضروری است.

به همین دلیل در این مقاله توضیحات کاملی را در مورد انواع گواهینامه‌های رانندگی، مدارک و چگونگی دریافت آن، برای شما بیان کردیم. امیدواریم از مطالعه این مقاله لذت برده و اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورده باشید. در صورتی که بعد از مطالعه این مقاله در مورد گواهینامه رانندگی سوال یا ایهامی داشتید، از قسمت نظرات همین مقاله با کارشناسان بیمه دات کام در ارتباط باشید.

آیا داشتن گواهینامه رانندگی الزامی است؟ افراد ۷۰ سال به بالا می‌توانند گواهینامه خود را تمدید کنند؟ آیا از گواهینامه‌های رانندگی خارجی می‌توان در ایران استفاده کرد؟