بیمه موتور چهارچرخ؛ پاسخ به ابهامات قانونی موتورسیکلت چهارچرخ

• نویسنده مطلب کارشناس بیمه

موتور چهارچرخ یا ATV اخیرا در شهرهای ساحلی و کوهستانی محبوب شده‌اند. بطوریکه، آوازه این وسیله نقلیه به برخی خیابان‌های شهرهای بزرگ هم رسیده است. بااین‌وجود هنوز قوانین مدون و صریحی درباره چهارچرخ‌ها اعمال نمی‌شود. البته فقط ابهام در خصوص قوانین این وسیله نقلیه نیست، بلکه بیمه موتور چهارچرخ، لزوم داشتن گواهینامه و نوع آن ازجمله مسائل قانونی بلاتکلیف در این باره هستند. در این مقاله می‌خواهیم درباره این موتور سیکلت‌ها و شرایط قانونی آن و از همه مهم‌تر بیمه موتور چهارچرخ تا حد ممکن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

موتور چهارچرخ چیست؟

موتور چهارچرخ یا All-Terrain Vehicle موتورسیکلت‌هایی با چهار چرخ هستند که معمولا می‌توانند دو سرنشین را جابه‌جا کنند. ATV ها قابلیت‌هایی دارند که از آن با عنوان «وسیله نقلیه همه‌جا رو» یاد می‌کنند. این وسایل نقلیه در شهرهای ساحلی شمالی و جنوبی کشور محبوب گردشگران است.

موتور چهارچرخ را وسیله نقلیه همه جا رو معرفی می کنند

حجم و اندازه موتورهای چهارچرخ باعث بالا رفتن احتمال حوادث رانندگی می‌شود. ازاین‌روی، در اکثر کشورهای دنیا تردد با آن در جاده‌های اصلی و عمومی ممنوعیت قانونی دارد. بهترین مکان برای استفاده از ATVها جاده‌های غیر آسفالت است. به لحاظ قانونی، این وسیله نقلیه حتماَ باید پلاک شوند؛ اما درباره بیمه موتور چهارچرخ و گواهینامه آن ابهاماتی در قوانین دیده می‌شود که در ادامه مقاله به این موضوع می‌پردازیم.

انواع چهارچرخ‌ها

چهارچرخ‌ها انواع مختلفی دارند. این وسایل نقلیه بر اساس طراحی و نوع استفاده به موارد زیر تقسیم می‌شوند:

موتورهای همه‌کاره یا Utility ATV

Utility ATV پرفروش‌ترین نوع چهارچرخ‌ها هستند. موتور این نوع از ATV ها بسیار پرقدرت است. همچنین قابلیت حمل بار بیشتری دارد. سایر مشخصات آن به شرح زیر است:

• وجود دو دیفرانسیل و 4 چرخ متحرک
• سیستم انتقال قدرت میل‌گردان
• قابلیت نصب تجهیزات آفرودی مثل وینچ

کاربردهای Utility ATVها

از موتورهای همه‌کاره که می‌توان برای انجام موارد زیر بهره گرفت:

• انجام امور مختلف در مزارع
• رسیدگی به امور در دامداری
• انتقال تنه‌های درخت در محیط‌های چوب‌بری
• کمک به حمل تجهیزات در طبیعت‌گردی و انتقال ملزومات کمپینگ
• آفرود
• انجام امور نظامی
• عملیات گشت‌زنی پلیس در مناطق کوهستانی
• عملیات اطفاء حریق مخصوصا در مناطق صعب‌العبور

موتورهای چهارچرخ ورزشی یا Sport ATV

از این چهارچرخ‌ها بیشتر در رقابت‌های ورزشی و انجام حرکات نمایشی استفاده می‌کنند. از جمله مشخصات Sport ATVها می‌توان به سبک وزنی، شتاب بالا، دنده غیر اتوماتیک و سیستم تعلیق قوی آن اشاره کرد.

موتورهای چهارچرخ بچگانه یا Youth ATV

این نوع از چهارچرخ‌ها حجم موتوری کمتر از 125 سی‌سی دارند. ازاین‌روی برای کودکان و نوجوانان قابل استفاده هستند. قدرت و سرعت آن به دلیل کاربری خاصی که دارد خیلی پایین‌تر از حد معمول است.

ابهامات قانونی موتور چهارچرخ در ایران

در ادامه بحث بیمه موتور چهارچرخ به بررسی خلاءهای قانونی آن رسیدیم. مطابق قوانین راهنمایی و رانندگی برای استفاده از تمام وسایل نقلیه موتوری باید گواهینامه مخصوص داشت. در بخشی از این قوانین منظور از وسایل نقلیه موتوری به وضوح بیان شده است؛ اما زمانی‌که به این بخش‌ها مراجعه می‌کنید، اثری از موتور چهارچرخ نمی‌بینید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مسائلی مانند تعریف موتور سیکلت و انواع گواهینامه به قبل از سال 84 بازمی‌گردد. طبق این خلاء قانونی مالکان نمی‌توانستند حتی برای شماره‌گذاری چهارچرخ خود اقدام قانونی انجام دهند. چنانچه به این قوانین اکتفا نکنید و اصلاحیه‌های آن را مورد جستجو قرار دهید به نتایج جالب‌تری می‌رسید.

اصلاحیه آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی به‌منظور صدور مجوز شماره‌گذاری موتورسیکلت چهارچرخ

هیئت وزیران در سال 95 بعد از یازده سال برای بند 92 ماده (1) آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی اصلاحیه‌ای تصویب کردند. طبق اصلاحیه مذکور تعریف جدید موتورسیکلت به شرح زیر است:

«موتورسیکلت وسیله نقلیه‌ای است که مجهز به قوای محرکه، دارای دو محور و وزن خالص حداکثر (550) کیلوگرم باشد و برای حرکت در معابر عمومی طراحی گردیده است. در چهارچرخ‌های موتورهای الکتریکی وزن باطری‌ها به وزن وسیله نقلیه افزوده می‌شود و نباید دارای توان بیشتر از (15) کیلو وات باشد.»

هنوز پاسخ جامعی در خصوص بیمه موتور چهارچرخ داده نشده است

گواهینامه موتور چهارچرخ

وزارت کشور در اردیبهشت 1400 با استناد به مصوبه سال 95 پیشنهادی را مبنی بر اصلاح آیین‌نامه صدور گواهینامه موتورسیکلت به هیئت دولت ارائه داد. طبق این آیین‌نامه فقط یک نوع گواهینامه برای موتورسیکلت صادر می‌شود. بنابراین دارنده گواهینامه قادر است با موتورهای تا حجم (200) سی‌سی رانندگی کند. پس از گذشت 3 سال با شرط رسیدن به سن 23 سالگی اجازه رانندگی با موتورهای سنگین‌تر را دارد. متن پیشنهادی مذکور تا تاریخ 20 خرداد 1401 همچنان در «کمیسیون امور اجتماعی و دولت الکترونیک هیئت دولت» مراحل بررسی را طی می‌کند. پس به تبع آن هنوز تصمیمی قانونی مبنی بر الزام‌آور بودن بیمه موتور چهارچرخ تا به امروز ابلاغ نشده است.

بیمه موتور چهارچرخ

در صورت تصویب قانونی متن پیشنهادی وزارت کشور، وضعیت بیمه موتور چهارچرخ هم روشن می‌شود. قانون، بیمه شخص ثالث را برای تمام وسایل نقلیه موتوری اجباری کرده است. با استناد به همین قانون می‌توان نتیجه گرفت که چهارچرخ‌ها هم باید تحت پوشش اجباری بیمه شخص ثالث موتورسیکلت قرار بگیرند.

با توجه به آمار تصادفات و حوادثی که در شهرهای ساحلی برای شهروندان گزارش شده تهیه این بیمه‌نامه برای چهارچرخ‌ها عاقلانه است. بیمه‌نامه مذکور پوشش‌های خوبی برای جبران خسارت‌هایی چون: ازکارافتادگی، نقص عضو، هزینه‌های درمانی و فوت دارد.

بیمه شخص ثالث موتورسیکلت را از کجا بخریم؟

همانطور که اشاره شد فعلا به لحاظ قانونی برای بیمه موتور چهارچرخ تکلیفی مشخص نشده است. شما در پلتفرم بیمه دات کام می‌توانید به‌صورت آنلاین برای سایر مدل‌های موتورسیکلت بیمه موتور تهیه کنید. بیمه دات کام کارگزاری آنلاین استعلام قیمت و خرید انواع بیمه است. در این پلتفرم می‌توانید برای خرید بیمه شخص ثالث موتور سیکلت اقدام کنید. اگر قصد تهیه بیمه‌نامه مذکور را دارید به بخش استعلام بیمه موتور و اطلاعات خواسته شده را وارد نمایید. شما در این سامانه می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان از معتبرترین شرکت‌های بیمه با رتبه توانگری یک، بیمه مدنظر خود را تهیه کنید.

موتورسیکلت‌ها به‌عنوان پرطرفدارترین وسایل نقلیه در همه جای دنیا شناخته می‌شود. چهارچرخ نوع خاصی از موتورها است که بیشتر در مناطق ساحلی، کویری و کوهستانی استفاده می‌شوند. در سال‌های اخیر این مدل موتورها در شهرهای ساحلی ایران مورد توجه عموم قرار گرفته است. بااین‌وجود هنوز قوانین مدونی برای ATVها در آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی وجود ندارد. بیمه موتور چهارچرخ و گواهینامه آن از جمله مهم‌ترین خلاءهای قانونی است که در این مقاله به آن پرداختیم. اگر درباره این موضوع ابهام یا پرسشی دارید برای ما کامنت بگذارید. کارشناس‌های بیمه دات کام در اولین فرصت پاسخگوی شما هستند.