لرزه نگار چیست و چگونه عمل می‌کند

• نویسنده مطلب نویسنده بیمه

کشور ایران جزو زلزله خیزترین مناطق در جهان است. زمین لرزه یا همان زلزله با آزاد شدن یکباره انرژی در بین سنگ‌های پوسته‌ زمین رخ می‌دهد. سنگ‌ها در درون زمین دچار ترک شده و در کنار هم می‌لغزند؛ که موجب بروز لرزش و تکان می‌شوند و زمین را می‌لرزانند. این لرزش‌ها را می‌توان با دستگاهی اندازه‌گیری و ثبت کرد. زلزله نگار دستگاهی است که ارتعاشات ناشی از زمین لرزه، انفجار یا هر پدیده دیگری را در زمین ثبت می‌کند. اگر بپرسند که لرزه نگار چیست؟ می‌توان گفت که دستگاهی برای اندازه گیری حرکت زمین است که سنسور تشخیص ارتعاش به نام لرزه سنج را همراه با یک سیستم ضبط برای نمایش ارتعاشات به وجود آمده، تشکیل می‌دهد.

این دستگاه‌ها برای مکان‌یابی زمین لرزه‌های طبیعی طراحی شده بودند که با پیشرفت تکنولوژی کاربردهای دیگری هم به آن اضافه شد. اکتشاف نفت، بررسی حرکات پوسته زمین و لایه‌های زیرین زمین و نظارت بر فعالیت آتشفشانی همگی جزو طراحی برای این دستگاه است.

علم زلزله شناسی بر این ایده است که از حسگر برای تشخیص زمین لرزه و اندازه گیری بزرگی آن استفاده کند. در این مطلب سعی داریم درباره زلزله، بیمه نامه آتش سوزی و لرزه نگار اطلاعاتی را بررسی کنیم با ما تا انتهای این متن همراه ما باشید.

لرزه نگار چگونه کار می‌کند؟

لرزه سنج به یک آونگ آویخته شده در یک قاب مجهز است که به حرکات بالا و پایین زمین حساس است و همراه با هر حرکتی که تشخیص می‌دهد، حرکت می‌کند. حرکت نسبی بین آونگ و قاب حرکت عمودی زمین را مشخص می‌کند. به طور معمول یک درام چرخان و یک قلم به آونگ متصل شده تا حرکات زمین را در یک لرزه نگار ثبت کند.

در حقیقت هرگونه حرکت در زمین قاب را به حرکت در می‌آورد و آونگ به دلیل اینرسی تمایل به حرکت ندارد و با اندازه گیری حرکت بین قاب و آونگ، حرکت زمین ثبت می‌شود. لرزه سنج‌های قدیمی ‌و اولیه از اهم‌های نوری یا اتصالات مکانیکی برای حرکت‌های کوچک و ثبت آن‌ها استفاده می‌کردند، اما در دستگاه‌های مدرن از الکترونیک استفاده می‌شود.

تاریخچه لرزه نگار چیست؟

سیموسکوپ، اولین ابزار برای لرزه نگار بوده که توانایی ثبت نوسانات زمین را نداشت، اما لرزش را نشان می‌داد. این دستگاه را دانشمند چینی به نام ژانگ هنگ در سال 132 میلادی اختراع کرد. این وسیله به شکل یک استوانه بود که هشت اژدها از اطراف محیط فوقانی آن قرار گرفته‌بود و در هر کدام یک توپ قرار داشت. همچنین در اطراف این دهانه‌های اژدها هشت قورباغه قرار داشت. این ابزار به گونه‌ای کار می‌کرد که هنگام بروز زلزله، توپ‌ها از دهان اژدها بیرون می‌آمد و در دهان قورباغه انداخته می‌شد که همراه با صدا بود.

اولین لرزه نگار اختراعی چینی‌ها

در سال 1855 یک دانشمند ایتالیایی به نام لوئیجی پالمیری لرزه نگار را اختراع کرد. این دستگاه از چند لوله U شکل پر از جیوه ساخته شده‌بود و جهت آن به سمت نقاط مختلف قطب نما قرار داشت. هنگامی ‌که زمین لرزه رخ می‌داد حرکت جیوه یک تماس الکتریکی ایجاد می‌کرد و حرکت ساعت متوقف می‌شد، همچنین همزمان یک درام ثبت را شروع می‌کرد. در حقیقت این ابزار و دستگاه، شدت نسبی و طول مدت زمین لرزه را مشخص می‌کرد.

بعد از این اختراعات در سال 1875 اولین لرزه نگار واقعی، توسط فیزیک‌دان ایتالیایی فیلیپو سکی اختراع شد. این لرزه نگار هم از آونگ استفاه می‌کند، اما برای اولین بار یک دستگاه می‌توانست، حرکت نسبی آونگ‌ها را با توجه به حرکات زمین به عنوان تابعی از زمان ثبت کند.

تفاوت لرزه سنج، لرزه نگار و لرزه نگاشت

لرزه سنج در حقیقت قسمت داخلی لرزه نگار است که یک آونگ یا جرمی ‌است که روی فنر نصب شده‌است. دستگاه لرزه سنج، دستگاه لرزه نگار و لرزه نگاشت تفاوت‌هایی باهم دارند. هر کدام از این دستگاه‌ها برای مقاصد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. لرزه سنج یا seismometer یکی از قسمت‌های داخلی لرزه نگار یا seismograph است که ممکن است آونگ یا جرمی باشد که روی فنر نصب شده است. با این حال اغلب با دستگاه لرزه نگار به صورت مترادف استفاده می‌شود. لرزه نگاشت یا seismogram ثبت اطلاعاتی مکانی که دچار لرزش شده است را شامل می‌شود. در ادامه به طور کامل این موضوع را شرح می‌دهیم. همین طور به سوالات لرزه نگار چیست؟ دستگاه زلزله سنج چیست؟ پاسخ می‌دهیم. تعریف لرزه نگار در وقع به همان سادگی است که بیان کردیم. به همین ترتیب شما می‌توانید به راحتی لرزه نگار را تعریف کنید.

لرزه نگار‌ها برای ثبت حرکت زمین، هنگام زلزله استفاده می‌شوند. این ابزار در سراسر جهان نصب شده و به عنوان بخشی از یک شبکه لرزه نگاری کار می‌کنند. همان‌طور که اشاره شد، اولین لرزه نگار توسط فیلسوف چینی در سال 132 میلادی اختراع شد که تنها نشان دهنده وقوع زلزله بود. لرزه نگار به طور ایمن بر روی سطح زمین نصب می‌شود و هنگام لرزش زمین، کل واحد با آن می‌لرزد. البته این به جز آونگ است که به دلیل اینرسی در همان مکان باقی می‌ماند. در حقیقت در لرزه نگار مکانسیم‌ها به طور دقیق و از طریق تغییرات الکترونیکی حاصل از حرکت زمین با توجه به آونگ کار خواهند کرد.

همان‌طور که از اسم لرزه نگاشت مشخص است، کار ثبت زمین لرزه و حرکات زمین را بر روی کاغذ ثبت می‌کند. البته که لرزه نگار‌ها در حال حاضر دیجیالی هستند و دیگر هیچ کاغذی برای ثبت زمین لرزه وجود ندارد.

آیا می‌توان زلزله را پیش بینی کرد؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم خیر. تاکنون هیچ دانشمند و سازمانی نتوانسته زمین لرزه را پیش بینی کند. دستگاه زلزله نگار در شرایط خاصی می‌تواند وقوع زلزله را چند ثانیه قبل از آن هشدار دهد. دستگاه زلزله سنج هم شدت وقوع زلزله را مشخص می‌کند. ساخت لرزه نگار یکی از مباحثی است که همیشه مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. زلزله نگاری همیشه حائز اهمیت بوده است. اما به خاطر داشته باشید که تنها می‌توان احتمال وقوع یک زمین لرزه را مطابق با شرایط محیطی و منطقه‌ای که وجود دارد محاسبه کرد. برای پیش بینی زلزله باید ۳ مولفه وجود داشته باشد:

• تاریخ و زمان
• مکان
• بزرگی

البته که برخی از افراد بر این باور هستند که می‌توانند زمین لرزه را پیش بینی کنند؛ اما به توجه به دلایلی که می‌آورند، می‌توان گفت که تا به امروز هیچ منبع معتبری وجود ندارد. همان‌طور که می‌دانید زلزله را به شکل گیری ابرها، حرکت خاص جانوران و دردهای بدنی ربط می‌دهند که هیچ کدام از این موارد برای پیش بینی زمین لرزه صحت ندارد.

به طور کلی پیش بینی‌ها به قدری کلی هستند که نمی‌توان به هیچ کدام از آن‌ها استناد کرد. به طور مثال در 30 روز آینده در یکی از مناطق آمریکا  زمین لرزه رخ می‌دهد! خب این پیش بینی به طور حتم درست نیست و صحت ندارد. کافی است که زمین لرزه‌ای در این تاریخ و در آن منطقه رخ دهد، آنگاه بر این باور هستند که پیش بینی درست بوده اما باید بدانید که این موضوع با واقعیت خیلی متفاوت است.

در حقیقت پیش بینی‌ها زمانی بیشتر می‌شود که زمزمه‌های آن در شبکه‌های اجتماعی افزایش پیدا می‌کند. بهتر است بدانید که این شایعه‌ها هیچ‌گونه پشتوانه علمی‌ ندارند. این پیش بینی‌ها برای زلزله وجود دارد، اما باید آگاه باشید که تا به امروز هیچ‌گونه شرایطی برای پیش بینی حتمی ‌و دقیق زمین لرزه وجود ندارد و امیدواریم که در آینده بشر بتواند این امکان را فراهم کند.

خرید بیمه زلزله

همان‌طور که گفته شد، هیچ‌گونه پیش بینی برای زلزله وجود ندارد و بهتر است که برای بروز خطرات و خسارت‌های احتمالی از یک پشتوانه مالی استفاده کرد. زلزله همیشه دردناک و همراه با خسارت مالی و جانی بوده‌است که با توجه به زلزله خیز بودن کشور ایران، خرید بیمه زلزله که زیر مجموعه بیمه آتش سوزی است، یک ضرورت محسوب می‌شود. همچنین نرخ بیمه زلزله و نحوه محاسبه نرخ بیمه آتش ‌سوزی منازل، نرخ بیمه واحد‌های مسکونی از نرخ ملک و اسباب و اثاثیه‌ای تاثیر می‌گیرد. بدین صورت که هرچه متراژ، مساحت و تعداد اثاثیه بیشتر باشد، بر روی نرخ حق بیمه تاثیر گزار خواهد بود.

عوامل تاثیرگزار بر نرخ بیمه زلزله و بیمه آتش سوزی

نرخ بیمه زلزله بستگی به ملک و لوازمی ‌‌دارد که قصد بیمه کردن آن‌ها را خواهید داشت. به طور کلی عوامل مختلفی بر نرخ بیمه زلزله تاثیر گزار است که عبارتند از:

• نوع سازه: در بیمه آتش سوزی و زلزله نوع سازه به 4 دسته: سازه‌های آجری، سازه‌های فلزی، سازه‌های بتنی و سازه‌های گلی و سنتی تقسیم می‌شود. با توجه به این موضوع بیمه‌گر با توجه به میزان ریسک هر کدام از سازه‌ها، مبلغ حق بیمه مختلفی را مشخص می‌کند. با مطالعه مقاله انواع سازه می‌توانید اطلاعات بیشتری در این خصوص به دست بیاورید.
• متراژ ملک: از جمله مواردی که به طور مستقیم بر روی قیمت حق بیمه آتش سوزی و زلزله تاثیر گزار است، متراژ ملک خواهد بود. برای اینکه بدانید تا چگونه متراژ ساختمانی را به دست بیاورید، این مقاله را مطالعه کنید.
• هزینه ساخت هر مترمربع بنا: یکی از عوامل موثر دیگه بر نرخ بیمه آتش سوزی و زلزله، هزینه هر متر مربع از بنایی است که قصد بیمه آن را داشته‌باشید. به طور مثال: قیمت بیمه زلزله برای ملکی با هزینه هر متر مربع 1 میلیون تومان با ملکی با هزینه هر متر مربع 4 میلیون تومان متفاوت است.
• ارزش لوازم منزل: در صورت بیمه کردن لوازم منزل خود باید بدانید که ارزش لوازم و اثاثیه شما بر قیمت بیمه زلزله تاثیر مستقیم دارد. همان‌طور که اشاره شد، می‌توان ملک را بیمه نکرد و تنها لوازم منزل را بیمه کرد تا در صورت بروز حادثه، خسارت‌های وارد شده جبران شود.

خرید بیمه آتش سوزی و زلزله از بیمه دات کام

برای اطلاع از قیمت بیمه نامه آتش سوزی و بیمه زلزله می‌توانید از طریق پلتفرم آنلاین بیمه دات کام استفاده کنید. تنها با صرف چند دقیقه، لیست قیمت‌ها و شرایط استعلام شرکت‌های بیمه‌ای را در سامانه  bimeh.com مشاهده خواهید کرد. کافی است که به صفحه اصلی سایت مراجعه کرده و در منوی محصولات بر روی بیمه آتش سوزی و زلزله  کلیک کرده و در کوتاه‌ترین زمان، اقدام به خرید بیمه آتش سوزی کنید. لرزه نگاری دقیق نیازمند اطلاعات و تکنولوژی‌های بسیاری است.

در این مطلب سعی کرده‌ایم به سوال لرزه نگار چیست ؟ پاسخ دهیم و تاریخچه زلزله نگار را بررسی کنیم. در نهایت اهمیت خرید بیمه زلزله را برای شما عزیزان گوشزد کردیم تا در صورت بروز حادثه از یک پشتوانه مالی برخوردار باشید، اما اگر سوال یا ابهامی‌ وجود دارد که در این متن به آن اشاره نشده است، در انتهای این متن و در قالب کامنت سوالات خود را با ما در میان بگذارید. همچنین کارشناس‌های بیمه‌ای در بیمه دات کام به صورت 24 ساعته و در طول 7 روز هفته آماده پاسخگویی به شما عزیزان هستند.

• + زلزله‌های ایران از کدام یک از انواع زلزله است ؟
  • زلزله‌های ایران از نوع کم عمق و مربوط به مناطق بین صفحه‌ای است. ایران در بین دو صفحه تکتونیکی عربستان در جنوب و اوراسیا در شمال واقع است.
• + رکورد زلزله چیست؟
  • رکورد یک زلزله می‌تواند رابطه زمان و شتاب یا زمان و مکان ثبت شده یک زمین لرزه باشد.
• + آیا می‌توان سازه‌ای طراحی کرد که زلزله ده ریشتری را تحمل کند؟
  • از نظر توان مهندسی می‌توان آن را طراحی کرد، اما هزینه ساخت آن سازه بسیار غیر اقتصادی خواهد بود و با توجه به احتمال وقوع بسیار کم چنین زلزله‌ای، این کار بیهوده‌ای خواهد بود.