بررسی نحوه عملکرد فن خودرو؛ هر آنچه که باید در مورد سیستم خنک کننده اتومبیل بدانید!

• نویسنده مطلب کارشناس بیمه

یکی از مهم‌ترین موارد در خودروهای بنزینی با موتور احتراق داخلی، نحوه عملکرد فن خودرو است. عملکرد فن خودرو در خنک سازی موتور و تامین هوای مورد نیاز موتور برای فعالیت بسیار مهم است. طراحی و چیدمان سیستم خنک کننده خودرو به شکلی است که تمامی گرمای جذب شده از موتور در رادیاتور جمع می‌شود و فن خنک کننده گرما را از بین می برد. در این مقاله به بررسی عملکرد فن خودرو می‌پردازیم و نحوه عملکرد فن خودرو را برای شما شرح می‌دهیم.

فن خنک کننده به عنوان فن رادیاتور نیز شناخته می‌شود زیرا در برخی از طرح‌های موتور مستقیماً روی رادیاتور نصب می‌شود. به طور معمول، فن بین رادیاتور و موتور قرار می‌گیرد. لازم است بدانید که فعالیت موتورهای احتراق داخلی با جرقه زنی و اشتغال همراه است و گرمای زیادی تولید می‌کند. این حرارت در صورت بقا و عدم کاهش، موجب اختلال در عملکرد موتور و کاهش راندمان خودرو می‌شود. همچنین بالا رفتن بیش از حد دما آسیب‌های زیادی به سیستم خودرو وارد می‌کند. به همین دلیل کارکرد فن خودرو دارای اهمیت زیادی است.

فن خنک کننده خودرو چیست؟

فن خنک کننده یک جزء حیاتی در سیستم خنک کننده خودرو است که به حذف تمام گرمای جذب شده از موتور با استفاده از مایع خنک کننده کمک می‌کند. عملکرد فن خودرو از طریق رادیاتور با فشار دادن یا کشیدن هوا انجام می‌شود. یک فن خنک کننده رادیاتور در جلوی اتومبیل قرار دارد و بسته به طراحی وسیله نقلیه، دارای انرژی الکتریکی است.

فن خودرو

بد نیست بدانید موتورهای مدرن، فن خنک کننده را با دو روش فعال می‌کند. این دو روش شامل ترموستات یا سیستم الکتریکی است. ترموستات به طور معمول بین موتور و رادیاتور قرار می‌گیرد و کار آن کنترل دمای موتور است. سیستم‌های الکترونیکی وقتی که دمای مایع خنک کننده بالا می‌رود، این افزایش دما را تشخیص می‌دهند. در چنین شرایطی فن از طریق یک سوییچ الکتریکی تغذیه می‌شود.

سیستم خنک کننده در حالتی که موتور ساکن است یا هنوز به اندازه کافی داغ نشده است، استراحت می‌کند. در این مرحله ترموستات متوقف می‌شود و اجازه می‌دهد سیستم خنک کننده فعالیت کند و دما را کاهش دهد. سنسور کاربردی ترموستات نقش مهمی دارد و زمان روشن شدن را تشخیص می‌دهد.

وظایف فن خنک کننده خودرو چیست؟

وظیفه اصلی فن خنک کننده رادیاتور، حذف گرمای بیش از حد جذب شده به وسیله موتور است. مایع خنک کننده گرما را جذب و به داخل رادیاتور می‌کشاند تا در آن‌جا گرما از بین می‌رود. این سیستم زمانی کار می‌کند که موتور ساکن باشد. سایر وظایف عملکرد فن خودرو را در ادامه ذکر می‌کنیم:

• کمک به دریافت جریان هوای خارجی در هنگام حرکت خیلی آهسته
• کنترل دمای موتور در هنگام روشن و خاموش شدن

بررسی اجزای فن خودرو برای آگاهی از عملکرد آن

احتمالا می‌دانید که فن خنک کننده مکانیکی در وسایل نقلیه قدیمی و فن‌های الکتریکی در وسایل نقلیه جدید وجود دارند. اجزای فن خنک کننده مکانیکی فقط یک باله خنک کننده است که روی موتور نصب می‌شود. این باله خنک کننده به وسیله میل لنگ موتور کار می‌کند.

فن خنک کننده رادیاتور برقی یک دستگاه مستقل با قطعات مختلف است. قطعات فن الکتریکی شامل پوشش فن خنک کننده، موتور و فن یا فن خنک کننده است. روکش فن خنک کننده به دلیل این‌که سایر قسمت‌ها روی آن نصب شده و به سمت رادیاتور قرار می‌گیرد، کار حمل و نقل را انجام می‌دهد.

فن‌های مکانیکی رادیاتور چگونه کار می‌کنند؟

فن مکانیکی رادیاتور یک طرح قدیمی از فن‌های اتومبیل است که هنوز هم استفاده می‌شود. این فن مستقیماً روی قرقره پمپ آب موتور نصب شده است و به وسیله یک تسمه به حرکت در می‌آید. نیرویی که فن خنک کننده را می‌چرخاند از میل لنگ موتور حاصل می‌شود؛ بنابراین، هنگام چرخش فن نیز می‌چرخد. فن‌های مکانیکی از فن‌های رادیاتور در بسیاری از وسایل و ماشین آلات به غیر از خودروها هم استفاده می‌شوند؛ زیرا پیچیدگی کمتری دارند و برای چرخاندن آن‌ها فقط به نیروی مکانیکی نیاز دارند.

فن مکانیکی رادیاتور همیشه تا جایی که موتور روشن است فعالیت می‌کند. این فن با توجه به طراحی، هوا را به داخل می‌کشد یا به سمت بیرون فشار می‌دهد تا مایع خنک کننده، رادیاتور را خنک کند. با این حال، کلاچ‌های فن، به فن خنک کننده مکانیکی اجازه می‌دهند در صورت لزوم خاموش و روشن شوند. این موضوع تحت تأثیر دمای موتور است. دو نوع کلاچ فن خنک کننده مکانیکی وجود دارد که به شرح زیر هستند:

1. کلاچ‌های ویسکوز محرک

این نوع کلاچ‌ها با یک کوپلینگ سیال کار می‌کنند و به فن اجازه می‌دهد تا زمانی که موتور به دمای خاصی برسد فعال بمانند. این کلاچ فن دارای یک سنسور است که مانند ترموستات عمل می‌کند. اگر موتور سرد باشد، کلاچ جدا و فن چرخ آزاد می‌شود. هنگامی که موتور گرم می‌شود، سنسور کوپلینگ چسبناک را درگیر می‌کند. این کار باعث می‌شود که قرقره همراه با فن متصل به آن بچرخد.

2. کلاچ فن برقی

کلاچ‌های فن برقی بسته به شرایط فعلی موتور، می‌توانند با واحد کنترل موتور (ECU) روشن و خاموش شوند. این کار باعث می‌شود که چرخش بیشتری نسبت به نوع اول داشته باشند زیرا عملکرد خنک کننده مکانیکی را به شدت کنترل می‌کنند.

فن خنک کننده رادیاتور برقی

فن خنک کننده الکتریکی یک دستگاه مستقل است که به جای موتور از سیستم الکتریکی موتور تغذیه می‌کند. این سیستم برای خنک کردن مؤثر مستقیماً روی رادیاتور نصب و کاملاً با پیچ و مهره محکم می‌شود. این نوع فن‌های خنک کننده رادیاتور از یک موتور DC استفاده می‌کنند که با توجه به دمای موتور روشن و خاموش می‌شود. این دما به وسیله واحد کنترل موتور و یا یک کلید دمای مایع خنک کننده به دست می‌آید. این دستگاه را می‌توان در جلو یا پشت رادیاتور به همراه پوشش فن یکپارچه نصب کرد.

علائم بروز خرابی در عملکرد فن خودرو

در زیر علائم خرابی فن رادیاتور خنک کننده موتور خودرو آورده شده است:

• فن خنک کننده روشن نمی‌شود:

علامت رایج و آشکار این است که وقتی موتور روشن است، فن خنک کننده کار نمی‌کند. این مشکل اغلب از موتور فن یا اتصال الکتریکی سیستم رخ می‌دهد. رانندگان اغلب زمانی متوجه این مشکل می‌شوند که صدای قطعه را در هنگام روشن بودن احتراق خودرو نمی‌شنوند.

نحوه عملکرد فن خودرو

• فیوز سوخته:

اکثر قطعات الکتریکی خودرو با فیوز مدار کار می‌کنند که فن خنک کننده یکی از آن‌ها است. در صورت سوختن یا خرابی این فیوز، موتور فن خنک کننده از کار می‌افتد که یکی از راه‌های رایج اختلال در عملکرد فن خودرو است. برای حل شدن این مشکل فیوز باید تعویض شود تا فن خنک کننده دوباره زنده شود.

• گرم شدن بیش از حد خودرو:

گرم شدن بیش از حد موتور خودرو یکی دیگر از علائم رایج خرابی فن خنک کننده رادیاتور است. موتور شروع به گرم شدن بیش از حد می‌کند زیرا منبع خنک کننده خاموش است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که موتور فن خنک کننده می‌سوزد یا فن از کار می‌افتد. موتور همان چیزی است که تیغه‌ها را می‌چرخاند تا هوا را از طریق رادیاتور به بیرون فشار دهد یا به سمت داخل بکشد. بنابراین، اگر موتور از کار بیفتد یا ضعیف شود، این تیغه نمی‌چرخد و هوای کافی برای خنک کردن مایع خنک کننده تولید نمی‌کند.

خرید بیمه بدنه برای جبران خسارات وارد شده فن خودرو

یکی از بیمه‌نامه‌های توصیه شده به دارندگان وسایل نقلیه موتوری، بیمه بدنه خودرو است. با بیمه بدنه خودرو می‌توانید هزینه‌های خسارات احتمالی وارد شده به بدنه و سایر قطعات را به راحتی دریافت کنید. این بیمه به مدیریت هزینه‌های احتمالی این چنینی کمک می‌کند. در بیمه بدنه بیمه‌گزار مبلغ مشخصی را به شرکت بیمه می‌پردازد و به خرید بیمه بدنه، اقدام می‌کند. با این کار شرکت بیمه‌گر خسارات را طبق بیمه‌نامه، تعهدات و پوشش‌های خود پرداخت می‌کند. بیمه بدنه یک بیمه کاربردی برای دارندگان وسایل نقلیه است.

پوشش‌های اصلی بیمه بدنه شامل موارد زیر هستند:

• سرقت کلی
• هزینه نجات و انتقال خودرو
• رخ دادن حادثه برای اتومبیل
• حوادث آتش‌سوزی، انفجار و صاعقه (آصا)
• خسارت‌های وارده به لاستیک و چرخ‌های اتومبیل بیمه شده (بیمه‌گر تعهد به پرداخت خسارت باتری خودرو و لاستیک‌ها تا مبلغی معادل ۵۰ درصد مبلغ نوی آن‌ها را می‌دهد.)

پوشش‌های الحاقی بیمه بدنه اتومبیل

خطرات زیر تحت پوشش اصلی بیمه بدنه ماشین نیستند؛ ولی بیمه‌گزاران با پرداخت مبلغ اضافی حق‌بیمه‌ از پوشش‌های اضافی (خطرات فرعی) این بیمه‌نامه بهره‌مند می‌شوند:

• دزدی درجای لوازم خودرو از قبیل رادیو پخش، رینگ، لاستیک، آینه ها و سایر لوازم خودرو
• شکستن شیشه به علتی غیر از خطرات اصلی
• غرامت عدم استفاده از خودرو درهنگام تعمیرات
• حوادث طبیعی شامل سیل، زلزله، آتشفشان
• حوادث ناشی از پاشیدن مواد شیمیایی نظیر اسید و رنگ
• حذف فرانشیز بیمه بدنه
• پوشش ایاب و ذهاب
• پوشش نوسان قیمت
• پوشش کشیدن میخ

برای آشنایی بیشتر با این بیمه‌نامه، پیشنهاد می‌کنیم راهنمای بیمه بدنه را به دقت مطالعه کنید.

عملکرد فن خودرو و افزایش عمر موتور خودرو

عملکرد فن خودرو نقش حیاتی در طول عمر خودرو دارد. عملکرد فن خودرو موجب کاهش دمای موتور می‌شود و از خرابی موتور و سایر قطعات جلوگیری می‌کند. در این مقاله به بررسی عملکرد فن ماشین و نحوه کار آن پرداختیم. همچنین بیمه شخص ثالث و بدنه خودرو را هم به شما معرفی کردیم. در صورتی که در مورد این بیمه‌ها سوال داشتید، می‌توانید از قسمت نظرات با کارشناسان بیمه دات کام در ارتباط باشید.

منابع:

https://studentlesson.com/cooling-fan-definition-functions-components-working/

• + علائم بروز مشکل در عملکرد فن خودرو چیست؟
  • از کار افتادن و ضعیف شدن فن، بالا بودن دمای موتور، شنیدن صدای اضافی و روشن شدن چراغ چک خودرو.
• + ویژگی‌های فن آلومینیومی چیست؟
  • این فن وزن کمی دارد، قابلیت تغییر زاویه نداشته و پره زوایه‌دار ندارد.
• + فن مکانیکی خودرو چند نوع دارد؟
  • فن مکانیکی دارای دو نوع آلومینیومی و پلاستیکی است.