انواع سیستم گرمایشی: تاسیسات گرمایشی مناسب برای هر ملک کدام است

• نویسنده مطلب نویسنده بیمه

هر خانه‌ای امروزه دارای سیستم گرمایشی، سرمایشی و تهویه هواست. با پیشرفت علم و تکنولوژی، اشکال مختلفی از سیستم‌های گرمایشی مانند: بخاری، شومینه، رادیاتور، پکیج و.. پدید آمده‌اند. هدف از این سیستم‌ها تأمین هوایی با دمای مناسب در محیط خانه، برای آسایش و رفاه حال بیشتر ما است. عمده‌ترین بخش مصرف انرژی در یک ساختمان نیز همین تأسیسات گرمایشی و سرمایشی است. به همین دلیل بحث تأسیسات گرمایشی مبحث مهمی در ساختمان‌سازی محسوب می‌شود. در این مقاله، قصد داریم به این سوال که اصلاً تأسیسات گرمایشی یعنی چه و چه مواردی را شامل می‌شود بپردازیم. با ما همراه باشید.

سیستم گرمایشی یعنی چه؟

سیستم گرمایشی؛ تأسیساتی است که از انرژی گرمایی برای کنترل و حفظ درجه حرارت در سطح دلخواه و مطلوب ما در خانه، اداره و ساختمان‌های دیگر استفاده می‌کند. این تأسیسات بخشی از تأسیسات گرمایش، سرمایش و تهویه هوا یا HVAC (Heating, Ventilation and Air Conditioning) محسوب می‌شوند. سیستم گرمایشی می‌تواند به صورت مرکزی و یا توزیعی باشد. بخاری، شومینه، رادیاتورها، پکیج، فن کویل‌ها، آبگرمکن، موتورخانه و … مواردی از تاسیسات گرمایشی ساختمان است.

نمونه‌ای از سیستم گرمایشی مرکزی

تاسیسات گرمایشی از نظر آرایش تجهیزات به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• سیستم گرمایشی مرکزی: این تاسیسات و تجهیزات مولد گرما در قسمتی بیرون از فضای تهویه‌شونده و یا واحد آپارتمانی قرار می‌گیرند. مثلاً در موتورخانه و یا روی پشت بام نصب می‌شوند. مانند دیگ بخار، انواع چیلر، دیگ آب گرم، رادیاتور و … .
• سیستم گرمایشی تک واحدی یا بسته‌ای: این تاسیسات برای گرم کردن هر واحد به صورت جداگانه قرار دارند. مانند: شومینه، بخاری و … .

در حال حاضر با توجه به مسئله گرمایش جهانی و گرم شدن کره زمین و آسیب‌های زیست‌محیطی آن، مسئله‌ی انتخاب تاسیسات گرمایشی مناسب با نیاز هر ساختمانی، که هم دمای مناسب را فراهم کند و هم مصرف انرژی بهینه‌ای داشته باشد، بسیار مهم تلقی می‌شود. در ادامه به معرفی انواع تاسیسات گرمایشی و ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازیم تا با استفاده از این اطلاعات بتوانید انتخاب بهتری برای ساختمان خود داشته باشید.

تاسیسات گرمایشی: بخاری

بخاری یکی از محبوب‌ترین وسایل گرمایشی است. هنوز هم بسیاری از افراد بخاری را بر دیگر سیستم های گرمایشی ترجیح می‌دهند. بخاری انواع مختلفی مانند: گازی، نفتی و برقی دارد. بخاری گازی رایج‌ترین نوع بخاری است که مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مزایای بخاری گازی به شرح زیر است:

• نصب آسان
• بهره‌وری بالا و اتلاف انرژی کم
• قیمت مناسب
• هزینه پائین نگهداری و تعمیر

معایب بخاری برقی شامل موارد زیر می‌باشد:

• اشغال فضای زیاد در ساختمان
• احتمال خطر گازگرفتگی (البته در نوع برقی، این مشکل وجود ندارد)
• سیاه شدن دیوار و وسایل نزدیک به بخاری
• یکنواخت نبودن گرما در همه محیط ساختمان

سیستم گرمایشی: شومینه

یکی از وسایل گرمایشی زیبا، شومینه است. تصویر صندلی کنار شومینه و نشستن و کتاب خواندن و نوشیدن یک نوشیدنی گرم، در ذهن اکثر ما تصویری زیباست. شومینه در دکوراسیون داخلی خانه نیز باعث جذابیت محیط می‌شود. در گذشته، شومینه‌ها هیزمی بودند ولی امروزه از نوع گازی هستند. شومینه‌ها عملکرد بسیار ساده‌ای دارند: چوب یا گاز داخل شومینه می‌سوزد و حرارت تولید می‌شود؛ دود از طریق دودکش خارج می‌شود.

از مزایای شومینه می‌توان به ظاهر زیبا و سادگی آن اشاره کرد. اما معایب شومینه شامل: اتلاف انرژی، مصرف بالا، عدم گرمایش یکسان ساختمان، خطر آتش‌سوزی، ایمنی پائین و پخش‌کردن گاز مونوکسید کربن، عدم کافی بودن شومینه برای گرمایش تمام منزل و سیاه‌کردن دیوار و وسایل می‌باشد.

تاسیسات گرمایشی: موتورخانه

موتورخانه از سیستم های گرمایشی مرکزی است. در این تاسیسات گرمایشی، آب در درون موتورخانه گرم می‌شود و از طریق سیستم گرمایش رادیاتور به واحدها می‌رسد. با چرخش آب گرم در لوله‌های آب هر واحد، فضای خانه گرم می‌شود. این سیستم از اجزایی شامل: دیگ، مشعل، منبع انبساط، پمپ سیرکولاتور و مبدل‌های حرارتی تشکیل شده‌است.

مزایای موتورخانه شامل موارد زیر است

• اشغال فضای کم
• ایمنی بالا
• گرمایش مناسب و یکنواخت در تمام ساختمان
• بهره‌وری مناسب
• عمر مفید بالا

معایب موتورخانه به شرح زیر است:

• نیاز به فضایی مجزا برای احداث موتورخانه
• نیاز به لوله‌کشی زیاد در واحدها
• تقسیم هزینه مصرف انرژی بین واحدها و عدم استقلال هر واحد

تاسیسات گرمایشی: پکیج

پکیج، نقش یک موتورخانه کوچک را درون منزل و یا ساختمان اداری دارد. پکیج‌ها می‌توانند به صورت زمینی یا دیواری باشند. بر اساس نیاز و شرایط، می‌توان هر دو نوع پکیج را در یک واحد با هم داشت. نکته‌ای که وجود دارد این است که پکیج‌های دیواری نسبت به زمینی کم‌حجم‌تر بوده و به راحتی می‌توان آن‌ها را در فضایی مانند آشپزخانه نصب کرد.

پکیج‌ها آب گرم مصرفی ساختمان و حرارت لازم برای گرم‌شدن رادیاتورها را فراهم می‌کنند. ساختمان‌هایی که پکیج دارند، نیازی به تاسیسات موتورخانه مرکزی ندارند؛ به همین دلیل هزینه‌های لوله‌کشی و تأمین دیگ و مشعل و … برای ساختن موتورخانه مرکزی را ندارند. سازندگان پکیج این روزها در تلاشند تا راندمان حرارتی محصولات خود را بالاتر برده و مصرف سوخت را پائین بیاورند.

پکیج‌های دیواری و زمینی به دو دسته فن‌دار و بدون فن تقسیم می‌شوند. وجود فن کمک می‌کند تا دود و گازهای سمی که در نتیجه احتراق تولید می‌شوند، به راحتی از طریق دودکش تخلیه شود. علاوه بر این، برخی از پکیج‌های دیواری و زمینی دارای دو مبدل حرارتی و برخی تک مبدل هستند. در پکیج‌هایی که دو مبدل حرارتی دارند، یکی از مبدل‌ها برای گرم‌کردن آب مصرفی و دیگری برای گرم‌کردن رادیاتورهاست.

نحوه عملکرد پکیج‌ها به این صورت است که با عبور آب مصرفی، سنسور فشار آب فعال شده و مشعل جرقه می‌زند و مبدل حرارتی را گرم می‌کند. پکیج از اجزایی شامل: برد کنترل، سنسور آب گرم یا ترمیستور، ترموستات حد و شیر سه طرفه تشکیل شده‌است.

رادیاتورها، چه در سیستم گرمایشی مرکزی و چه در سیستم پکیج، انواع مختلفی مانند: رادیاتور آلومینیومی، رادیاتور پنلی، رادیاتور فولادی و رادیاتور برقی دارند. البته رادیاتور برقی نیاز به موتورخانه و یا پکیج برای گرم‌شدن ندارد.

مزایای پکیج به شرح زیر است:

• ایمنی بالا به دلیل استفاده از سنسورهای هشداردهنده
• تنظیم دما در هر واحد آپارتمانی به صورت مستقل
• بهره‌وری بالا
• عدم هدر رفت آب
• هزینه تعمیر و نگهداری پایین‌تر از موتورخانه

اما تنها عیب پکیج این است که در صورت اختلال در عملکرد پکیج، محیط منزل و آب مصرفی همه سرد می‌شوند.

تاسیسات گرمایشی: گرمایش از کف

سیستم گرمایش از کف، سیستم گرمایشی جدیدی برای گرم‌کردن محیط داخل ساختمان است. در کف هر طبقه، لوله‌های چند لایه در زیر کف‌پوش کار گذاشته می‌شود که با عبور آب گرم از این لوله‌ها، ساختمان گرم می‌شود. در این سیستم رادیاتور و شوفاژ حذف شده‌است.

مزایای سیستم گرمایش از کف به شرح زیر است:

• توزیع یکنواخت گرما
• قابلیت تنظیم دما برای هر بخش از خانه به صورت مجزا
• برطرف‌کردن مشکل سرمای زیاد در طبقات اول
• عدم اشغال فضا
• صرفه‌جویی در مصرف انرژی
• جلوگیری از خشک شدن هوا
• ایمنی بالا

معایب سیستم گرمایش از کف را در زیر مشاهده می‌کنید:

• هزینه راه‌اندازی بالا
• تعمیر دشوار به خصوص وقتی لوله‌ها نشتی داشته باشند
• پیش گرمایش کمی طولانی

سیستم گرمایشی: رادیاتور قرنیزی

یکی دیگر از تأسیسات گرمایشی لوکس، رادیاتور قرنیزی است. این سیستم حتی با انرژی و آبگرمکن خورشیدی نیز می‌تواند با راندمان بالا کار کند.

مزایای سیتم رادیاتور قرنیزی شامل موارد زیر است:

• نصب راحت از طریق قرنیز دیوار و ابعاد کوچک
• صرفه‌جویی در مصرف انرژی
• کاهش لوله‌کشی تاسیسات گرمایشی
• انتقال گرما از پائین ترین سطح
• سرعت گرم کردن بالا
• ارائه در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف

سیستم گرمایشی قرنیز

معایب سیستم رادیاتور قرنیزی به شرح زیر است:

• گرم کردن دیوارهای بیرونی بیشتر از دیوارهای درونی
• محدود کردن محل قرارگیری وسایل
• هزینه بالای مدل الکتریکی آن

تاسیسات گرمایشی: گرمایش از سقف

این سیستم هم یک سیستم جدید است که به آن گرم‌کننده تابشی نیز می‌گویند. گرمایش در این سیستم از طریق امواج مادون قرمز منتقل می‌شود.

مزایای سیتم گرمایش از سقف شامل موارد زیر می‌شود:

• کنترل مسیر گرما
• سرعت گرم کردن بالا
• ایجاد گرمای یکنواخت
• صرفه‌جویی در مصرف انرژی

اما تنها عیب سیستم گرمایش از سقف، تمرکز بیشتر گرما در زیر سقف و هدررفت آن از طریق سقف است.

سیستم گرمایشی: داکت اسپلیت

این سیستم یک وسیله سرمایشی- گرمایشی است که طرفداران بسیاری دارد. آب گرم از طریق پکیج یا موتورخانه به داکت اسپلیت وارد می‌شود و گرما توسط فن موجود در اسپلیت به محیط منتقل می‌شود. اسپلیت روی دیوار نصب می‌شوند و مجهز به دریچه‌ی تهیه هوا هستند. با استفاده از این وسیله شما می‌توانید، تنظیم کنید که دستگاه چه زمانی خاموش شود.

در زیر مزایای داکت اسپلیت را مشاهده می‌کنید:

• حذف لوله‌کشی برای گرمازایی در ساختمان
• اشغال فضای کم
• ایجاد گرمایش سریع

معایب داکت اسپلیت به شرح زیر است:

• مصرف برق بالا
• هزینه‌های جانبی قابل توجه

تاسیسات گرمایشی: یونیت هیتر

این وسیله برای گرم‌کردن سالن‌های بزرگ و کارخانه‌ها استفاده می‌شود. سیستم یونیت هیتر در نوع دیواری، سقفی و صنعتی موجود است. چون این سیستم‌ها فن حرارتی دارند، در مقایسه با رادیاتورها قدرت گرمایشی بالاتری دارند و به راحتی می‌توانند، فضاهای بزرگ با سقف‌های بلند را گرم کنند.

در این سیستم آب در بویلر گرم شده و به لوله‌های هیتر وارد می‌شود. سپس، هوا به وسیله‌ی فن سانتریفیوژ، از بین کویل‌های یونیت هیتر عبور کرده و در آخر، هوای گرم از آن خارج می‌شود. این وسیله از ساختار ساده‌ی بدنه فلزی، کویل مسی با فین آلومینیومی، موتور الکتریکی، لوله‌های ورود و خروج آب و فن تشکیل شده است.

سیستم گرمایشی: چیلر

چیلرها هم مانند اسپیلت دو منظوره هستند؛ هم برای ایجاد سرمایش و هم گرمایش می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. معمولاً برای فضاهایی با متراژ بالای ۱۵۰ متر از این وسیله استفاده می‌شود.

یکی از مزایای چیلرها این است که می‌توان در هر اتاق یک فن کویل قرار داد و آن را به چیلر مرکزی که در تراس، حیاط و یا پشت بام نصب شده، متصل کرده و دمای هر یک از اتاق‌ها را به صورت جداگانه تنظیم کرد. چیلرها نسبت به کولر گازی مصرف برق کمتری دارند. این سیستم هوا را پیش از خروج تصفیه می‌کند.

تاسیسات گرمایشی: سیستم هوشمند GHP

این سیستم، که یک سیستم جدید است، نیازی به کانال‌کشی هوا ندارد. یونیت‌های داخلی با لوله‌کشی به یونیت‌های خارجی متصل می‌شوند. این سیستم تهویه هوشمند، هم برای محیط‌های صنعتی و هم محیط‌های خانگی قابل استفاده است. سیستم بر اساس سیکل تبرید تراکمی و موتور احتراق داخلی گازسوز کار می‌کند. این سیستم که از یک یونیت خارجی و چند یونیت داخلی تشکیل شده، گرمایش و سرمایش ساختمان را به صورت یکپارچه فراهم می‌کند.

سیستم GHP جایگزین مناسبی برای پکیج، رادیاتور، چیلر و … است. علاوه بر این، این سیستم با هر نوع شرایط آب و هوایی سازگار است و محدودیتی از این بابت ندارد. آرام و بی سر و صداست و لرزش ندارد. در درون ساختمان فضایی اشغال نمی‌کند و قابلیت کنترل از راه دور و با اینترنت را دارد. این سیستم مجهز به سیستم عیب‌یاب اتوماتیک است.

تاسیسات گرمایشی: سیستم VRF

یکی دیگر از سیستم‌های سرمایشی-گرمایشی جدید، وی آر اف است. این سیستم مشابه سیستم جی اچ پی است با این تفاوت که تماماً با برق کار می‌کند. در واقع این سیستم در هر دو حالت سرمایش و گرمایش با برق کار می‌کند و کمپرسور آن با موتور الکتریکی به گردش در می‌آید.

تاسیسات گرمایشی نوع VRF

البته برای حالت گرمایشی، عملکرد این سیستم ضعیف‌تر از سیستم جی اچ پی است و برای گرمایش خیلی به صرفه نیست. هر دو سیستم وی آر اف و جی اچ پی نیازی به موتورخانه، لوله‌کشی آب، بویلر و … ندارند و بدون تجهیزات اضافی هستند.

قطعاً شما می‌دانید، تاسیسات گرمایشی یعنی چه و چه مواردی را شامل می‌شود، اما وقتی که ساختمان خود را بیمه آتش‌سوزی می‌کنید، کارشناسی برای برآورد اقلام مورد بیمه در محل ساختمان حاضر می‌شود. این کارشناس توصیه‌های ایمنی لازم در به کارگیری تأسیسات گرمایشی و سرمایشی، تجهیزات الکتریکی، مواد جامد و مایع قابل اشتعال، استحکام ساختمان و … را به شما گوشزد می‌کند تا با رعایت این نکات کمتر دچار سانحه شوید. اما اگر خدایی ناکرده دچار سانحه شدید، چه تدبیری اندیشیده‌اید؟ بیمه ساختمان و آتش سوزی که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم، می‌تواند اغلب خسارات به اموال شما را جبران نماید.

بیمه ساختمان

بیمه‌نامه آتش سوزی یکی از بیمه‌های مفید ساختمانی است. مزیت داشتن بیمه بر کسی پوشیده نیست. همان‌طور که می‌دانید، بیمه آتش سوزی ساختمان شما را در برابر حوادثی مانند: حریق، انفجار و صاعقه بیمه می‌کند. این حوادث جزء پوشش‌های اصلی بیمه آتش‌سوزی هستند. در صورتی که به دلیل این حوادث، ساختمان شما خسارت ببیند و دچار آسیب شود، شرکت بیمه‌گر، خسارات و ضرر و زیان مالی شما را جبران می‌کند. پس نه تنها پول شما به هدر نرفته‌است، بلکه به گونه‌ای سرمایه‌گذاری هم کرده‌اید.

بیمه آتش‌سوزی غیر از پوشش‌های اصلی خود، حوادثی مانند: زلزله، سیل و دیگر حوادث طبیعی را هم تحت عنوان پوشش‌های اختیاری، بیمه می‌کند. به این صورت که شما می‌توانید با پرداخت حق بیمه کمی بیشتر، ساختمان خود را در برابر این حوادث هم بیمه کنید و از مزایای بیمه زلزله یا بیمه سیل نیز بهره‌مند شوید.

خرید بهترین بیمه آتش سوزی

حق بیمه آتش سوزی برای سایختمان‌های مختلف، بر اساس استحکام و مصالحی که استفاده کرده‌اند، متفاوت است. برای اطلاع از هزینه بیمه ساختمان خود، چه صنعتی و چه غیر صنعتی، می‌توانید از سامانه بیمه دات کام استفاده کنید. بیمه دات کام، معتبرترین و جامع‌ترین سامانه بیمه‌ای آنلاین کشور است که با استفاده از آن، علاوه بر استعلام قیمت، می‌توانید شرکت‌های بیمه‌ای مختلف را هم مقایسه کنید. همچنین وقتی از شرکت بیمه مورد نظر خود مطمئن شدید، می‌توانید به راحتی و با اطمینان کامل و از طریق همین سامانه، اقدام به خرید بیمه آتش سوزی نمایید.

حال که دانستید سیستم گرمایشی یعنی چه و با انواع مختلف این تاسیسات آشنا شدید، باید با توجه به شرایط و نیاز و بررسی کردن تمامی جوانب بهترین سیستم را برای ساختمان خود انتخاب کنید. در این انتخاب علاوه بر هزینه، باید مصرف انرژی و آسیب‌های زیست محیطی را هم در نظر بگیرید. فاکتورهایی که در هنگام انتخاب تاسیسات گرمایشی باید در نظر گرفته شود، شامل آب و هوای منطقه، تعداد افراد، میزان رطوبت هوا و .. است.

• + تأسیسات گرمایشی یعنی چه؟
  • تأسیسات گرمایشی وسایل و سیستم‌هایی هستند که برای ایجاد محیطی گرم و با درجه حرارت مناسب استفاده می‌شوند. با استفاده از این سیستم‌ها، می‌توان درجه حرارت را تنظیم کرده و محیطی مناسب برای ساختمان ایجاد کرد.
• + آیا تأسیسات گرمایشی- سرمایشی GPH و VRF نیاز به موتورخانه دارند؟
  • خیر، این سیستم‌ها نیازی به موتورخانه ندارند.
• + کدام یک از سیستم‌های گرمایشی برای ساختمان‌ مناسب‌تر است؟
  • برای پاسخ به این سوال، باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت. شرایط آب و هوایی منطقه، میزان رطوبت محیط، تعداد افرادی که در آن خانه زندگی می‌کنند، مساحت ساختمان و ... باید در نظر گرفته شوند. سیستم گرمایشی که در مناطق گرم و مرطوب استفاده می‌شود با سیستم گرمایشی که در مناطق سرد و خشک به کار می‌رود، متفاوت است. برای انتخاب بهترین سیستم گرمایشی بهتر است با افراد متخصص مشورت شود.