درباره زیرسازی و شیب ‌بندی ساختمان چه می‌دانید؟

• نویسنده مطلب نویسنده بیمه

یکی از کارهای ساختمانی که بسیار مهم است و اگر به درستی انجام نشود، باعث بروز مشکلاتی بی‌شماری می‌شود، زیرسازی و شیب ‌بندی است. زیرسازی هم برای فونداسیون ساختمان و هم برای اجرای تمامی طبقات انجام می‌شود و شیب ‌بندی نیز برای تمامی قسمت‌هایی که نیاز به راه خروج آب دارند. در این مقاله، قصد داریم در رابطه با زیرسازی و شیب ‌بندی صحبت کنیم. پیشنهاد می‌کنیم که ادامه مطلب را از دست ندهید.

زیرسازی و شیب ‌بندی: زیرسازی چیست؟

یکی از کارهایی که در ساخت ساختمان باید با دقت و به درستی انجام شود، زیرسازی و شیب ‌بندی ساختمان است؛ اما زیرسازی به چه معناست؟ زیرسازیی به معنی ایجاد واسط برای اتصال ساختمان به زمین است. زیرسازی سبب می‌شود، نیروی ناشی از ساختمان از طریق این لایه به خاک منتقل شود. همچنین زیرسازی، پیش نیاز مرحله بعد، یعنی کف‌سازی است. برای اطمینان از این‌که کف‌سازی، استحکام مورد نیاز را دارد و خالی از رطوبت است، انجام زیرسازی ضروری است.

اجرای زیرسازی باید طوری باشد که کف‌سازی که روی آن انجام می‌شود، کاملاً مساوی و تراز باشد. به علاوه، زیرسازی باید طوری اجرا شود که توانایی تحمل وزن ساختمان، اجسامی که در آن قرار می‌گیرند و وزن افرادی که در آن رفت و آمد می‌کنند را داشته باشد.

زیرسازی و شیب ‌بندی برای افزایش مقاومت ضروری است

در کل، زیرسازی دو نقش عمده دارد:

• ایجاد یک سطح مساوی و تراز به طوری که در اجرای کف‌سازی، هیچ‌گونه برآمدگی وجود نداشته باشد و کاملاً صاف باشد.
• حفظ روسازی از نفوذ رطوبت؛ در هنگام تهیه طرح یا اجرای عملیات کف‌سازی، باید به خصوصیات زمین حتماً دقت شود چون ممکن است عواقبی نظیر نشست نامتجانس خاک، نفوذ رطوبت به محیط و مصالح ساختمانی داشته باشد.

نکات اجرایی در هنگام زیرسازی ساختمان

برای انجام زیرسازی ساختمان، ابتدا باید نقشه فونداسیون روی زمین پیاده شود. البته جزئیات لازم باید از قبل روی نقشه مشخص شده باشد. وقتی می‌خواهید عملیات زیرسازی را انجام دهید باید دقت داشته باشید که محل مورد نظر دارای چاه یا قنات نباشد و در صورت برخورد با این محل‌ها، باید آن‌ها را با شفته مناسب پر کنید. در مورد قنات، باید از پی مرکب یا پی تخت استفاده کنید و روی آن را نیز با بتن محافظ بپوشانید.

خاک‌های نباتی برای خاکریزی مناسب نیستند. ضخامت این خاک‌ها برای ایجاد تراکم، ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر است. در صورتی که زمینی که قصد بنای ساختمان روی آن را دارید، مثلاً زمینی زراعی بوده که دارای خاکی است که بیش از حد رس دارد، برای مناسب‌کردن خاک زیرسازی دو کار می‌توان انجام داد:

• برداشتن خاک اولیه تا رسیدن به خاک مناسب. پس از این کار، خاکریزی با مخلوط در لایه‌های ۲۰ سانتی‌متری انجام می‌شود. برای ایجاد تساوی و تراز هم می‌توان مخلوط خاک را مرطوب کرد و کوبید.
• خاک محل مورد نظر باید آنقدر با غلتک کوبیده شود تا به مقاومت مورد نظر برسد.

زیرسازی کف طبقات ساختمان

زیرسازی کف طبقات ساختمان نسبت به زیرسازی ساختمان ساده‌تر است. زیرسازی کف طبقات با توجه به این‌که سقفی که کار شده دارای پستی‌ و بلندی‌، یک سطح مساوی و یکسان ایجاد می‌کند و مقاومت را تا حد امکان بالا می‌برد. این نکته را در نظر داشته باشید که زیرسازی باید تا حد ممکن سبک باشد؛ به همین منظور می‌توان از بتن سبک برای زیرسازی کف طبقات ساختمان استفاده کرد.

بتن سبک مخلوطی از پوکه معدنی یا کوره‌ای است و در آن سیمان به میزان کمی به کار رفته است. پس از این‌ که بتن ریخته و خشک شد، به اندازه یک لایه دو سانتی‌متری روی آن با ملات سیمان پوشانده می‌شود.

زیرسازی و شیب ‌بندی: شیب ‌بندی چیست؟

شیب ‌بندی نیز یکی از کارهایی است که بسیار جزئی و دقیق می‌باشد و در طراحی ساختمان، محوطه و … باید بسیار به آن توجه کرد. شیب ‌بندی برای حرکت، هدایت و خروج آب از یک فضا انجام می‌شود. هدف از شیب ‌بندی، تخلیه درست آب و جلوگیری از جمع‌شدن آب است. بخش‌های مختلفی از ساختمان نیاز به شیب ‌بندی دارند مثلاً پشت بام، آشپزخانه و سرویس‌های بهداشتی.

شیب ‌بندی باید به گونه‌ای انجام شود که حجم معقولی از آب در مدت زمان مناسبی تخلیه شود. علاوه بر این، وقتی سقف اصلی ساختمان اجرا شد و محل آب‌روها مشخص شد، برای هدایت بهتر آب، در محل آبرو کف‌خواب می‌گذارند. کف‌خواب یا کف‌شور، جلوی مسدود‌شدن مسیر آب را می‌گیرد و نمی‌گذارد آشغال از آن عبور کند. برای فضاهای خارجی مانند پشت بام، حیاط و پارکینگ از کف‌خواب‌های گالوانیزه یا چدنی استفاده می‌کنند و در سرویس‌های بهداشتی از کف‌خواب‌های پلیمری.

*درصد شیب برای شیب ‌بندی قسمت‌های مختلف متفاوت است. استاندارد شیب برای کشش فضولات حدود ۵ درصد و برای هدایت آب‌های هرز، در حدود ۱ تا ۳ درصد است.

زیرسازی و شیب بندی باید با دقت بسیار زیاد انجام شوند

شیب ‌بندی کف بام

در پلان شیب ‌بندی ساختمان، دید افقی پشت بام که دیوارهای خارجی بنا و خط مسیر شیب بام به طرف ناودان‌ها و خرپشته و فضاهای نورگیر که از قسمت‌های مختلف بام بیرون آمده‌اند مشخص شده است. در کل، وضعیت پشت بام در این پلان کاملاً مشخص است. برای حرکت سریع آب حاصل از برف و باران و شستشو به سمت آب‌روها، برای هر ۵۰ تا ۷۰ متر مربع سقف، یک ناودان در نظر گرفته می‌شود. البته در صورتی که بارندگی در منطقه‌ای کم باشد، این متراژ به ۱۴۰ متر مربع هم می‌رسد.

همانطور که در بالا گفتیم، شیب بام را طبق استاندارد، ۱ تا ۳ درصد در نظر می‌گیرند. هر چه منطقه پر باران‌تر باشد، شیب به عدد ۳ نزدیک‌تر می‌شود. برای محاسبه ارتفاع شیب ‌بندی در هر نقطه از ساختمان، باید فاصله طولی آن نقطه تا ناودان اندازه گرفته شود؛ چون ارتفاع شیب ‌بندی با طول شیب متناسب است.

به فاصله طولی هر نقطه تا محل ناودان، بازوی کشش می‌گویند. از حاصلضرب بازوی کشش در شیب بام، ارتفاع شیب ‌بندی آن نقطه به دست می‌آید. یعنی اگر نقطه‌ای ۵ متر تا ناودان فاصله داشته باشد، و شیب انتخابی برای بام ۲ درصد در نظر گرفته شده باشد، ارتفاع آن نقطه از روی ناودان باید ۱۰ سانتی‌متر باشد. یعنی برای انجام هر عملیاتی مانند عایق‌کاری و کف‌سازی، تراز آن نقطه از بام همیشه ۱۰ سانتی‌متر بالاتر از ناودان باید باشد.

شیب ‌بندی سرویس بهداشتی

شیب ‌بندی در حمام همواره به طرف کف‌شو است. در حمام‌ها معمولاً بخش مرکزی به عنوان محل کف‌شو در نظر گرفته می‌شود. البته کف‌شو هر جایی می‌تواند تعبیه شود. اگر فضای حمام کوچک باشد، شیب ‌بندی با کم و زیاد کردن ملات پشت کف‌پوش مثل  موزائیک یا سرامیک ایجاد می‌شود؛ اما اگر حمام بزرگ باشد، به جای اضافه‌کردن ملات پشت کف‌پوش، از کرم‌گیری یا شمشه‌گیری به طرف کف‌شو استفاده می‌شود.

بیمه آتش‌سوزی و بیمه زلزله ساختمان

طبق قوانین بیمه مرکزی ، وقتی که ساختمانی را خریداری می‌کنید یا می‌سازید، یکی از معقول‌ترین کارهایی که پس از آن، برای حفاظت از مال و سرمایه‌تان می‌توانید انجام دهید، بیمه‌کردن ساختمانتان است. بیمه آتش‌سوزی یکی از بیمه‌های مهم ساختمانی می‌باشد. با داشتن بیمه آتش‌سوزی، دیگر نیاز نیست که در هنگام بروز حوادثی مانند حریق و انفجار و صاعقه نگران خسارات مالی باشید؛ شرکت بیمه‌گر شما خسارات مالی ناشی از این حوادث را جبران می‌کند. در واقع، بیمه به معنای واقعی، یک دلگرمی و پشتوانه بزرگ است.

جالب است بدانید که بیمه آتش‌سوزی غیر از حوادث حریق، صاعقه و انفجار که پوشش‌های اصلی آن محسوب می‌شوند، حوادثی مانند زلزله، سیل، ریزش ساختمان ناشی از برف سنگین، رانش زمین و … ، سقوط هواپیما و برخورد اجسام خارجی به ساختمان، آتشفشان و بسیاری حوادث دیگر را نیز تحت عنوان پوشش‌های اختیاری خود دارد. با توجه به این‌که کشور ما در منطقه حادثه‌خیزی از نظر سیل و زلزله واقع شده ، با بیمه‌کردن ساختمان خود در برابر این حوادث می‌توانید از مزایا و خدمات بیمه سیل و بیمه زلزله هم استفاده کنید.

هزینه بیمه آتش‌سوزی بر حسب استحکام ساختمان و مصالح مورد استفاده در آن، متفاوت است. خوب است بدانید که انجام درست زیرسازی و شیب ‌بندی نیز روی استحکام ساختمان تأثیرگذار است. هر چه ساختمانی استحکام بالاتری داشته باشد، کم‌خطرتر بوده و ریسک کمتری دار؛. در نتیجه هزینه بیمه کمتری هم بابت آن مطالبه می‌شود. برای آشنایی بیشتر، مقاله راهنمای بیمه آتش سوزی را مطالعه کنید.

برای این‌که بدانید هزینه خرید بیمه آتش‌سوزی ساختمان شما چه مقدار است، می‌توانید از سامانه بیمه دات کام استعلام بگیرید. بیمه دات کام، معتبرترین و جامع‌ترین سامانه بیمه‌ای آنلاین کشور است که انواع مختلف بیمه‌ها را در خود دارد. با استفاده از این سامانه، شما هم می‌توانید هزینه بیمه را استعلام بگیرید و هم شرکت‌های بیمه‌ی مختلف را با هم مقایسه کنید. به علاوه، یکی از مزایای استفاده از سامانه بیمه دات، امکان خرید آنلاین بیمه است. شما با اطمینان خاطر می‌توانید بیمه مورد نظر خود را از طریق این سامانه خریداری کرده و درب منزل تحویل بگیرید.

به عنوان جمع‌بندی نهایی، باید بدانید که اجرای درست و دقیق زیرسازی و شیب ‌بندی در یک ساختمان بسیار حیاتی است. با زیرسازی درست جلوی نفوذ آب و رطوبت به کف ساختمان را می‌گیریم و همچنین یک سطح مساوی و تراز برای کف‌سازی ایجاد می‌کنیم. با شیب ‌بندی درست نیز مسیر مناسبی برای هدایت آب به مسیرهای خروجی ایجاد می‌شود. اجرای نادرست هر کدام از این اقدامات، عواقب جبران‌ناپذیری خواهد داشت.

• + چرا در ساختمان از شیب سازی استفاده می‌شود؟
  • مهم ترین دلیل استفاده از شیب سازی جلوگیری از جمع شدن آب و خروج آن از یک فضاست.
• + نقش اساسی زیرسازی در ساختمان چیست؟
  • ایجاد سطوح مساوی و تراز و جلوگیری از برآمدگی در ساختمان و ساخت ساز.
• + چرا در زمان شیب سازی و زیرسازی داشتن بیمه مهم است؟
  • داشتن بیمه آتش سوزی از این جهت اهمیت دارد که اگر در زمان ساخت و سازاتفاقاتی مانند آتش سوزی و انفجار رخ دهد به راحتی جبران می‌شود.