دفترچه بیمه تامین اجتماعی را چگونه تمدید کنیم

• نویسنده مطلب مجله بیمه

نحوه‌ی تمدید دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماع سؤالی است که اغلب از طرف بیمه‌شدگان مطرح می‌شود. زمانی برای تمدید این دفترچه باید اقدام کرد که تاریخ انقضای دفترچه تمام شده باشد، ولی دفترچه هنوز برگه دارد. مسئول بخش تمدید دفترچه‌های تأمین اجتماعی این سازمان، تاریخ انقضای دفترچه را در برگ اول آن می‌نویسد.

مهلت اعتبار دفترچه، بنا بر شرایط و نوع بیمه‌شدگان و مدت سابقه‌ی بیمه متفاوت است؛ در شرایط کنونی، کمترین مدت تأمین اعتبار، ۶ ماه و بیشترین مدت تأمین اعتبار، برای بیمه‌شدگانی که بیش از ۵ سال سابقه دارند، تا آخرین برگه دفترچه‌ی درمانی است؛ اما به طور معمول، تمدید دفترچه بیمه‎ی تأمین اجتماعی ۲ سال یک‌بار انجام می‌شود.

گفتنی است مهلت اعتبار این دفترچه، برای فرزندان تحت سرپرستی بیمه‌شده‌ی اصلی نیز فرق دارد. برای پسر مجرد بالای ۱۹ سال تحت سرپرستی، اعتبار دفترچه به‌ صورت ۶ ماهه و برای دختر بالای ۱۵ سال، ۹ ماهه تمدید می‌شود.

بیمه‌شدگان می‌توانند برای تمدید دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی خود، به یکی از کارگزاری‌های بیمه‌ی تأمین اجتماعی مراجعه کنند و با ارائه‌ی مدارک لازم، دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی خود را تأمین کنند؛ البته این افراد در مواقعی خاص نیز می‌توانند از طریق شعب سازمان تأمین اجتماعی، دفترچه‌ی خود را تمدید کنند. مدارکی که برای تمدید دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی لازم است، در بیشتر مواقع فقط دفترچه‌ی قبلی بیمه‌ی تأمین اجتماعی است؛ البته برای فرزندان تحت سرپرستی بیمه‌شده‌ی اصلی کمی متفاوت است. برای پسران بالای ۱۹ سال، علاوه بر دفترچه‌ی قبلی، گواهی اشتغال به تحصیل هم لازم است و دختران بالای ۱۵ سال، باید علاوه بر دفترچه‌ی قبلی، شناسنامه‌ی خود را نیز به همراه داشته باشند.

تعویض دفترچه بیمه تأمین اجتماعی

دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی زمانی نیاز به تعویض دارد که پیش از به پایان رسیدن مهلت اعتبار دفترچه، برگه‌های آن تمام شود؛ البته گاهی نیز ممکن است هم‌زمان هم برگه‌های دفترچه و هم اعتبار آن تمام شود؛ در این صورت نیز باید دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی را تعویض کرد؛ زیرا در هنگام تعویض دفترچه، تاریخ انقضایی که در برگ اول دفترچه نوشته شده هم به‌روزرسانی می‌شود.

مراحل تعویض دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی مانند تمدید آن است. بیمه‌شده برای تعویض دفترچه، می‌تواند به یکی از کارگزاری‌های بیمه تأمین اجتماعی مراجعه کند و با ارائه‌ی مدارک لازم، دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی خود را تعویض کند. برای تعویض دفترچه نیز مانند تمدید آن، لازم است دفترچه‌ی قبلی را همراه خود برد؛ البته علاوه بر دفترچه‌ی قبلی، برای پسران بالای ۱۸ سال که تحت سرپرستی بیمه‌شده‌ی اصلی هستند، به گواهی اشتغال به تحصیل و برای دختران بالای ۱۸ سال به شناسنامه هم نیاز است.

صدور دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی

زمانی که می‌خواهیم برای اولین بار تحت پوشش بیمه‌ی تأمین اجتماعی قرار بگیریم، باید درخواست صدور دفترچه بیمه تأمین اجتماعی ارائه دهیم. انتقال بیمه‌ی تأمین اجتماعی از جایی به ‌جای دیگر، جزو فرآیند صدور محسوب نمی‌شود. برای صدور دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی، مدارک زیر لازم است:

1. تکمیل فرم درخواست صدور دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی؛
2. یک قطعه عکس ۴*۳ از بیمه‌شده، مستمری‌بگیر و افراد تحت سرپرستی آن‌ها؛
3. تصاویر صفحات اول و دوم شناسنامه‌ی عکس‌دار بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر یا گذرنامه‌ی وی و افراد تحت سرپرستی او؛
4. گواهی اشتغال به تحصیل یا از کار افتادگی فرزندان پسر بالای ۱۹ سال؛
5. تعهد کتبی بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر که ثابت کند فرزندان دختر بالای ۱۵ سال او مشغول به کار نیست؛
6. تعهد کتبی در خصوص بیمه شدن فرزندان، بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر زن مبنی بر اینکه همسر وی تحت پوشش نظام حمایتی خاصی نیست؛
7. گواهی سرپرستی و حضانت فرزندان بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر زن از مراجع ذی‌صلاح قضایی؛
8. فرم تأیید شده‌ی کفالت شوهر بیمه‌شده زن یا مستمری‌بگیر زن؛
9. فرم تأیید شده‌ی کفالت پدر یا مادر بیمه‌شده یا مستمری‌بگیر

شرایط دریافت دفترچه‌ی درمانی المثنی

ممکن است بیمه‌شده، زمانی دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی خود را گم کند و بخواهد المثنی دریافت کند و این در حالی باشد که نه برگه‌های دفترچه‌اش و نه مهلت اعتبار آن تمام شده باشد؛ در این صورت باید به شعبه‌ی تأمین اجتماعی مربوطه مراجعه کنیم و با ارائه مدارک زیر اقدام به صدور المثنی دفترچه بیمه تأمین اجتماعی کنیم:

1. فرم درخواست صدور المثنی دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی؛
2. برگه‌ی پرداخت جریمه‌ی المثنی دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی؛
3. یک قطعه عکس ۴*۳؛
4. شناسنامه یا کارت ملی.

در صورت مفقود شدن دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی، بیمه شده موظف است مبلغی به عنوان جریمه پرداخت کند؛ البته اگر دفترچه بر اثر حوادث قهری یا غیرمترقبه (حوادثی هستند که ناشی از علل طبیعی بوده و کسی در وقوع آن‌ها دخیل نیست) یا سرقت مفقود شود، نیازی به پرداخت جریمه نیست. مبلغ این جریمه برای بار اول، معادل نصف حداقل دستمزد روزانه و بار دوم معادل تمام حداقل دستمزد روزانه‌ی همان سال است.

نکته‌ی مهم دیگر در خصوص صدور المثنی دفترچه‌ی بیمه‌ی تأمین اجتماعی این است که دفترچه‌ی جدید تمدید نمی‌شود و تا تاریخ استحقاق درمان دفترچه گم شده اعتبار دارد؛ حتی اگر یک هفته مانده به پایان اعتبار دفترچه‌ی قبلی، آن را گم کرده باشید؛ همچنین تعداد برگه‌های استفاده شده دفترچه‌ی گم شده در صدور دفترچه المثنی تأثیری ندارد و دفترچه‌ی المثنی با برگه‌های کامل صادر می‌شود.