آبله میمونی؛ جایگزین کووید 19 می‌شود؟

• نویسنده مطلب کارشناس بیمه

مرگِ اولین چینی در اثر ابتلا به آبله‌ی میمونی، این کشور را مهد بیماری‌های واگیر دار کرده که در زیر سایه کرونا، به جان انسان‌ها افتاده است! حال بگذریم از این که کرونا چه بود و چه کرد! اما مثل این‌که در آستین‌های گشادش، با خود آبله میمونی آورده است! اگر طاقت دارید در رابطه با بیماری جدید اطلاعات کسب کنید؛ بدانید چه علائمی دارد؟ درمان و واکسیناسیونی برای آن وجود دارد یا خیر؟ آیا مراکز واکسن آبله میمونی وجود دارند، در ادامه با ما همراه باشید و دیگر ویروس چینی را بشناسید!

به نقل از روسیا الیوم یک دامپزشک چینی در پکن در اثر ابتلا به ویروس میمونی، جان خود را از دست داد. این مرگ، عنوان اولین مرگ انسانی در اثر ویروس میمونی را به خود اختصاص داد.

مرکز مبارزه و پشگیری از بیماری‌ها در چین اذعان داشت که علائم بیماری این دامپزشک 53 ساله، در زمان فعالیتش روی حیوانات ظاهر شده است و یک ماه پس از کالبد شکافی دو میمون مرده، دچار حالت تهوع و استفراغ شد. در ادامه می‌توانید با این ویروس بیشتر آشنا شوید.

تاریخچه آبله میمونی

آبله با ریشه میمونی برای اولین بار در سال 1958 کشف شد. در این تاریخ، شیوع بیماری شبه آبله در کلنی های میمون‌هایی که برای تحقیق در آنجا نگهداری می‌شدند، رخ داد. از این رو، این بیماری، “آبله میمون” نامیده شده است. از آن زمان تا کنون در سایر کشورهای آفریقای مرکزی و غربی، بیماری آبله میمون گزارش شده است. در آفریقا عفونت‌های ناشی از آبله میمون در بین هر ده نفر، باعث مرگ 1 نفر شده است.

آبله میمون از همان خانواده ویروس‌های آبله است. این یک بیماری ویروسی نادر اما بالقوه جدی است که با علائم شبیه آنفولانزا و تورم غدد لنفاوی مشخص می‌شود. بیماری یاد شده به تدریج به صورت بثورات گسترده در سراسر صورت و بدن پیشرفت می‌کند.

طبق CDC، در انسان علائم آبله‌میمونی شبیه علائم آبله اما خفیف تر است. DCHHS گفت: ” افرادی که علابمی ندارند قادر به انتقال ویروس بیماری میمونی به دیگران نیستند.”

آبله میمون با تب، سردرد، درد عضلانی و خستگی شروع می‌شود. تفاوت اصلی بین علایم این بیماری و آبله در این است که در بیماری میمونی، حیوان میمون باعث تورم غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی) می‌شود در حالی که آبله اینگونه نیست. دوره کمون (زمان عفونت تا علائم) برای آبله با منشائ میمونی معمولاً 14-7 روز است اما می‌تواند از 21-5 روز باشد.

علایم بیماری آبله‌میمونی

این بیماری مهلک با علایم زیر شروع می‌شود:

• تب
• سردرد
• دردهای عضلانی
• كمر درد
• تورم غدد لنفاوی
• لرز
• خستگی

طی یک تا 3 روز (گاهی بیشتر) پس از ظهور تب، بیمار دچار بثورات پوستی مثل تاول می‌شود. اغلب این بثورات از صورت شروع شده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد.

به صورت کلی می‌توان گفت:

• تب، سردرد شدید، لنفادنوپاتی (تورم غدد لنفاوی)، کمر درد میالژی (درد عضلانی) و آستنی شدید (کمبود انرژی) در علائم کلی این بیماری قرار می‌گیرند!
• لنفادنوپاتی از ویژگی های بارز آبله میمون در مقایسه با سایر بیماری‌هایی است که ممکن است در ابتدا به نظر مشابه آبله مرغان، سرخک، آبله باشد.
• فوران پوست معمولاً طی دو الی سه روز پس از ظهور تب آغاز می‌شود. بثورات پوستی روی صورت حدود 95%، کف دست و پا حدود 75% و دستگاه تناسلی 30% است. همچنین اینکه روی مخاط دهانی و قرنیه چشم تاثیرگذار خواهد بود.
• بثورات بیش از اندام ، در صورت متمرکز می‌شوند. این بیماری در صورت (در 95٪ موارد)، و کف دست و کف پا (75٪ موارد) تأثیر می‌گذارد. همچنین غشاهای مخاطی دهان (در 70٪ موارد)، دستگاه تناسلی (30٪) و قرنیه تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
• بثورات به طور متوالی از ماکول (ضایعات با پایه صاف) به پاپول (ضایعات محکم کمی برجسته)، وزیکول (ضایعات پر از مایع شفاف)، پوستول (ضایعات پر از مایع مایل به زرد) و پوسته هایی که خشک می‌شوند و می‌ریزند، تکامل می‌یابد.
• ضایعات پوستی بیشتر دارای رنگ سفید یا خاکستری روشن هستند. البته ممکن است که رنگشان به قرمز، صورتی، قهوه‌ای و ارغوانی تغییر پیدا کند.
• در موارد شدید، ضایعات می‌توانند به هم متصل شوند تا قسمت‌های زیادی از پوست از بین بروند. البته اندازه این ضایعات به اندازه یک دانه بلور یا نهایتا برنج خواهد بود.
• دانه های ضایعات در ابتدا درد خیلی خفیفی دارند؛ اما به مرور زمان و با تغییر وضعیت آن‌ها به حالت پر از مایع، با درد زیادی همراه خواهد بود.
• در هنگام روز هفتم، ضایعات به شکل کوه آتشفشان خواهد شد. البته برای همه اتفاق نخواهد افتاد.
• 10% از افراد جوان مبتلا به این بیماری فوت شده­اند.
• این بیماری ممکن است که با بیماری­های دیگری از جمله سرخک، آبله مرغان، سیفلیس، آلرژی، گال و عفونت­های باکتری پوست اشتباه گرفته شود.
• بهترین روش درمانی توصیه شده، استراحت و مصرف مایعات فراوان است.
• احتمال ابتلا به آبله میمونی خفیف در اثر تزریق واکسن وجود دارد.
•  در انسان، علائم آبله میمون شبیه به آبله معمولی و خفیف است.
• این بیماری بین 2 تا 4 هفته طول می کشد.
• بیماری آبله میمونی دارای دارای دوره نهفتگی است که که به طور معمول بین 6 تا 13 روز است؛ اما می تواند تا 21 روز هم طول بکشد. این دوره خود به دو بخش تهاجم اولیه تا 5 روز طول می کشد همراه با تب، سردرد شدید، تورم غدد لنفاوی، کمر درد، درد عضلانی و کمبود انرژی شدید است.

انتقال ویروس آبله میمون چگونه رخ می‌دهد؟

آبله میمون از همان خانواده ویروس ها است اما باعث عفونت خفیف تری می‌شود. این ویروس عمدتا از طریق قرار گرفتن در معرض قطرات تنفسی از فردی به فرد دیگر گسترش می‌یابد؛ البته بیماری می تواند از طریق غشاهای مخاطی چشم، دهان و بینی وارد بدن شود.

علاوه بر این، این بیماری عفونی ناشی از ویروس میمون می‌تواند در صورت تماس فرد با ضایعات آلوده یا مایعات بدن منتقل شود. به طور غیر مستقیم، یک شخص می‌تواند در اثر تماس با لباس یا پارچه های آلوده نیز به این بیماری ویروسی مبتلا شود. 

در حالت کلی، روش‌های انتقال ویروس آبله میمونی به صورت زیر است:

• خوردن گوشت نپخته
• خوردن محصولات دامی نپخته
• گزش حیوانات
• تماس مستقیم با بدن حیوان آلوده یا مدفوع و ادرار آن‌ها
• قطرات تنفسی در ارتباط بین دو انسان

برای جلوگیری بهتر است که نکات زیر را در نظر بگیرید:

• از تماس با حیواناتی که به احتمال زیاد مبتلا به این ویروس هستند، خودداری شود؛ حتی جنازه حیوانات مرده هم نباید لمس شود.
• از تماس با وسایل شخصی و استفاده از تختخواب فرد یا حیوان آلوده خودداری شود.
• در صورتی که مجبور به ارتباط با فرد آلوده به بیماری آبله از نوع میمونی هستید، حتما روزانه دست و صورت خود را با آب و صابون بشویید. همچنین اینکه از دستکش یا ماسک و شیلد برای جلوگیری از ورود ویروس استفاده کنید.
• این ویروس از خانواده ژن Orthopoxvirus در خانواده Poxviridae است. ویروس اورتوپوکس شامل ویروس واریولا (عامل آبله)، ویروس واکسینیا و یروس آبله گاوی است.
• اولین مورد بیماری آبله میمون در جمهوری دموکرات کنگو در هنگام تلاش برای از بین بردن آبله ثبت شد. به احتمال زیاد از یک جونده بیمار و مبتلا به آبله میمون به انسان سرایت کرده است.
• بیماری آبله میمون تاکنون 6 بار در خارج از آفریقا ثبت شد؛ در سال 2003 در آمریکا 47 مورد، در سال 2018 در انگلستان 3 مورد و اسرائیل 1 مورد، در سال 2019 در سنگاپور 1 مورد و در سال 2021 در انگلستان و آمریکا به ترتیب 3 و 1 مورد.
• منبع عامل اصلی آبله میمونی هنوز ناشناخته است؛ اما تا الان بیشتر شک و تردید مربوط به جوندگان آفریقایی است.
• افراد دارای ارتباط با فرد مبتلا شده به آبله میمونی، با حیوانات و کودکان و کهنسالان با داشتن سیستم بدنی ضعیف احتمال ابتلا به آبله میمونی بیشتری نسبت به بقیه دارند.

نکاتی بیشتر درباره بیماری آبله‌میمون

• همانطور که گفته شد آبله میمون از همان خانواده ویروس‌های آبله است. این یک بیماری ویروسی نادر اما بالقوه جدی است که با علائم شبیه آنفولانزا و تورم غدد لنفاوی مشخص می‌شود. بیماری به تدریج به بثورات گسترده در سراسر صورت و بدن پیشرفت می‌کند.
• این بیماری از طریق قطرات تنفسی از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. CDC اظهار داشته است که استفاده از ماسک در فرودگاه‌ها به دلیل همه گیری ویروس کرونا، باعث می‌شود بیمار در هنگام سفر آن را پخش کند.
• اولین مورد ویروس آبله‌میمون در انسان در سال 1970 در جمهوری دموکراتیک کنگو طی یک دوره تلاش شدید برای از بین بردن آبله ثبت شد.
• دانشمندان تاکنون دو گروه ژنتیکی متمایز از ویروس آبله از نوع میمونی را کشف کرده‌اند: آفریقای مرکزی و آفریقای غربی.
• دو گروه ژنتیکی از آبله میمونی ثبت شده است: آفریقای مرکزی و غرب آفریقا. عفونت انسانی ناشی از ژن آفریقای مرکزی از غربی کشنده تر است.
• ویروس آبله میمونی روی سطوح باقی می‌ماند؛ اما قابلیت کشت ندارند. به عبارتی با لمس سطوح، احتمال ابتلا وجود ندارد.
• زیستگاه طبیعی این ویروس در بدن جانواران وحشی است.

روش های جلوگیری از مبتلا شدن به آبله میمونی

برای پیشگیری از مبتلا شدن به آبله میمونی لازم است تا به نکات زیر دقت بیشتری شود:

• پرهیز از تماس حیوان آلوده و حتی لاشه آن
• پرهیز از تماس وسایل آلوده و استفاده شده توسط فرد بیمار
• پرهیز از ارتباط نزدیک با فرد مبتلا شده
• شستن کامل دست و صورت و ضدعفونی کردن سطوح
• پخت کامل تمامی غذاهای گوشتی

چگونگی شناسایی ویروس آبله میمونی

نمی‌توان به طور قطعی گفت که اگر فرد علائم بالا را داشت، حتما به این ویروس مبتلا شده است. بلکه پزشک با برداشتن نمونه زخم و آزمایش خون این مساله را بررسی می‌کند.

آبله میمون در کدام مناطق دنیا بیشتر شیوع دارد؟

در حال حاضر، ویروس آبله میمونی در نقاط مختلف جهان شناسایی شده است. در استرالیا، برزیل و حتی ایران هم چند مورد افراد مبتلا به این ویروس گزارش شده است. البته در ایران چندین مورد مشکوک دیده شده که نتیجه تست آن‌ها منفی بوده است؛ اما ممکن است که افرادی به این بیماری مبتلا شده و خود خبر نداشته باشند.

مراکز واکسیناسیون آبله میمونی کجا قرار دارند؟

به گزارش خبرنگار فانا، واکسن زنده و بدون جایگزینی (تکرار یا تکثیر) Jynneos شرکت باوارین نوردیک A/S برای پیشگیری از ابتلا به آبله و آبله میمونی در بزرگسالان ۱۸ سال به بالا که در معرض خطر بالای ابتلا به این دو عفونت قرار داشته باشند، موفق به دریافت تائیدیه FDA شده است.

این واکسن تنها واکسن دارای تائیدیه FDA برای پیشگیری از بیماری آبله میمونی است.

مراکز واکسیناسیون آبله میمون متعاقبا در این مقاله به روز رسانی خواهد شد. در حال حاضر باید گفت که متاسفانه راه درمان قطعی برای این بیماری معرفی نشده است. البته واکسیناسیون آبله فقط می تواند شدت ابتلا به این بیماری را کمتر کند. در حال حاضر، سوئیس به دنبال ساخت چندین دوز واکسن برای مقابله با آبله میمونی است.

خداکند ویروس گریبان‌گیر جهانیان نشود!

می‌دانیم که با خواندن این مطلب نگران شده‌اید و پیش خود می‌گویید:” هنوز نتوانستیم ویروس کرونا و تبعات آن را هضم کنیم، حالا یک ویروس جدید پا در کره‌ی‌زمین گذاشته و برای ما ادا در میاورد؟!” شاید هم آن‌قدر خسته از بیماری‌ها باشید که برایتان مهم نباشد، چه بیماری‌ای از کدام آب باریکه آب می‌خورد و به کجا منتهی می‌شود! ما نیز به عنوان کارشناسان بیمه مثل شما امیدواریم که بیماری آبله میمون، جهانیان از جمله کشور عزیزمان را درگیر نکند! که خدای نکرده در این صورت، باید همانند بیمه کرونا، به فکر بیمه با خدمات جدید نیز بود…

• + علایم بیماری آبله‌میمونی چیست؟
  • تب، سردرد، دردهای عضلانی، كمر درد، تورم غدد لنفاوی، لرز و خستگی.
• + انتقال ویروس آبله میمون چگونه رخ می‌دهد؟
  • انتقال این ویروس از طریق قطرات تنفسی است.
• + شناسایی ویروس آبله میمونی چگونه است؟
  • نمی‌توان به طور قطعی گفت که اگر فرد علائم بالا را داشت، حتما به این ویروس مبتلا شده است. بلکه پزشک با برداشتن نمونه زخم و آزمایش خون این مساله را بررسی می‌کند.