آبله میمونی؛ جایگزین کووید ۱۹ می‌شود؟

این ویروس میمون، از خانواده ویروس‌های آبله است. این یک بیماری ویروسی نادر اما جدی است که با علائم شبیه آنفولانزا و تورم غدد لنفاوی مشخص می‌شود. بیماری یاد شده به تدریج به صورت بثورات گسترده در سراسر صورت و بدن پیشرفت می‌کند.

طبق CDC، در انسان علائم آبله میمونی شبیه علائم آبله اما خفیف‌تر است. DCHHS گفت: “افرادی که علائمی ندارند، قادر به انتقال ویروس بیماری میمونی به دیگران نیستند.”

آبله میمون با تب، سردرد، درد عضلانی و خستگی شروع می‌شود. تفاوت اصلی بین علایم این بیماری و آبله در این است که در بیماری میمونی، حیوان میمون باعث تورم غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی) می‌شود در حالی که آبله اینگونه نیست. دوره کمون (زمان عفونت تا علائم) برای آبله با منشأ میمونی معمولاً ۷ الی ۱۴ روز است اما می‌تواند از ۵ الی ۲۱ روز باشد.

علائم آنفولانزای میمونی

این بیماری مهلک با علایم زیر شروع می‌شود:

• تب
• سردرد
• دردهای عضلانی
• کمر درد
• تورم غدد لنفاوی
• لرز
• خستگی
• فرسودگی
• علائم تنفسی (مانند گلو درد، احتقان بینی، سرفه)

طی یک تا ۳ روز (گاهی بیشتر) پس از ظهور تب، بیمار دچار بثورات پوستی مثل تاول می‌شود. اغلب این بثورات از صورت شروع شده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابد. گاهی اوقات برخی از بیماران قبل از ایجاد بثورات پوستی، علائمی شبیه به آنفولانزا دارند. دوره کمون این بیماری معمولا بین ۳ الی ۱۷ روز است و تا قبل بروز علائم، امکان دارد هیچ حس بدی نداشته باشد.

به صورت کلی می‌توان گفت:

• تب، سردرد شدید، لنفادنوپاتی (تورم غدد لنفاوی)، کمر درد میالژی (درد عضلانی) و آستنی شدید (کمبود انرژی) در علائم کلی این بیماری قرار می‌گیرند.
• لنفادنوپاتی از ویژگی‌های بارز آبله میمون در مقایسه با سایر بیماری‌هایی است که امکان دارد در ابتدا به نظر مشابه آبله مرغان، سرخک و آبله باشد.
• فوران پوست معمولاً طی دو الی سه روز پس از ظهور تب آغاز می‌شود. بثورات پوستی روی صورت حدود ۹۵%، کف دست و پا حدود ۷۵% و دستگاه تناسلی ۳۰% است؛ همچنین اینکه روی مخاط دهانی و قرنیه چشم تاثیرگذار خواهد بود.
• بثورات بیشتر از اندام‌های بدن، در صورت متمرکز می‌شوند. این بیماری در صورت (۹۵٪ موارد)، کف دست و کف پا (۷۵٪ موارد) تأثیر می‌گذارد. همچنین غشاهای مخاطی دهان (در ۷۰٪ موارد)، دستگاه تناسلی (۳۰٪) و قرنیه تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
• بثورات به طور متوالی از ماکول (ضایعات با پایه صاف) به پاپول (ضایعات محکم کمی برجسته)، وزیکول (ضایعات پر از مایع شفاف)، پوستول (ضایعات پر از مایع مایل به زرد)، پوسته هایی که خشک می‌شوند و می‌ریزند، تکامل می‌یابد.
• ضایعات پوستی بیشتر دارای رنگ سفید یا خاکستری روشن هستند. البته ممکن است که رنگشان به قرمز، صورتی، قهوه‌ای و ارغوانی تغییر پیدا کند.
• در موارد شدید، ضایعات می‌توانند به هم متصل شوند تا باعث از بین رفتن قسمت‌های زیادی از پوست شوند. البته اندازه این ضایعات به اندازه یک دانه بلور یا نهایتاً برنج خواهد بود.

• دانه‌های ضایعات در ابتدا درد خیلی خفیفی دارند، اما به مرور زمان، با تغییر وضعیت آن‌ها به حالت پر از مایع، با درد زیادی همراه خواهد بود.
• در روز هفتم، ضایعات به شکل کوه آتشفشان خواهد شد؛ البته برای همه اتفاق نخواهد افتاد.
• ۱۰% از افراد جوان مبتلا به این بیماری فوت شده‌اند.
• این بیماری ممکن است که با بیماری‌های دیگری از جمله سرخک، آبله مرغان، سیفلیس، آلرژی، گال و عفونت‌های باکتری پوست اشتباه گرفته شود.
• بهترین روش درمانی توصیه شده، استراحت و مصرف مایعات فراوان است.
• احتمال ابتلا به آبله میمونی خفیف در اثر تزریق واکسن وجود دارد.
• در انسان علائم آبله میمون شبیه به انواع آبله معمولی و خفیف است.
• این بیماری بین ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد.
• بیماری آبله میمونی دارای دوره نهفتگی است که به طور معمول بین ۶ تا ۱۳ روز طول می‌کشد؛ اما گاهی اوقات این زمان تا ۲۱ افزایش پیدا می‌کند. این دوره خود به دو بخش تهاجم اولیه، تا ۵ روز طول می‌کشد؛ این مرحله همراه با تب، سردرد شدید، تورم غدد لنفاوی، کمر درد، درد عضلانی و کمبود انرژی شدید است.

انتقال ویروس آبله میمون چگونه رخ می‌دهد؟

آبله میمون از همان خانواده ویروس‌ها است اما باعث عفونت خفیف‌تری می‌شود. این مریضی میمونی عمدتا از طریق در معرض قرار گرفتن قطرات تنفسی گسترش می‌یابد؛ البته بیماری می‌تواند از طریق غشاهای مخاطی چشم، دهان و بینی نیز وارد بدن شود.

این بیماری عفونی ناشی از ویروس میمون می‌تواند در صورت تماس فرد با ضایعات آلوده یا مایعات بدن منتقل شود. به طور غیر مستقیم، یک شخص می‌تواند در اثر تماس با لباس یا پارچه‌های آلوده به این بیماری ویروسی مبتلا شود.

در حالت کلی، روش‌های انتقال ویروس آبله میمونی به صورت زیر است:

• خوردن گوشت نپخته
• خوردن محصولات دامی نپخته
• گزش حیوانات
• تماس مستقیم با بدن حیوان آلوده یا مدفوع و ادرار آن‌ها
• قطرات تنفسی در ارتباط بین دو انسان

برای جلوگیری بهتر از ابتلا به آبله میمون در ایران، همه باید نکات زیر را در نظر بگیرند:

• از تماس با حیواناتی که احتمال مبتلا شدن به این ویروس را دارند، خودداری شود؛ حتی جنازه حیوانات مرده هم نباید لمس شود.
• از تماس با وسایل شخصی و استفاده از تختخواب فرد یا حیوان آلوده خودداری شود.
• در صورتی که مجبور به ارتباط با فرد آلوده بیماری آبله میمونی هستید، حتما روزانه دست و صورت خود را با آب و صابون بشویید. همچنین، از دستکش، ماسک و شیلد برای جلوگیری از ورود ویروس استفاده شود.
• این ویروس از ژن Orthopoxvirus در خانواده Poxviridae است. ویروس اورتوپوکس شامل ویروس واریولا (عامل آبله)، ویروس واکسینیا و یروس آبله گاوی است.
• اولین مورد بیماری آبله میمون در جمهوری دموکرات کنگو در هنگام تلاش برای از بین بردن آبله ثبت شد. به احتمال زیاد از یک جونده بیمار و مبتلا به آبله میمون به انسان سرایت کرده است.
• بیماری آبله میمون تاکنون ۶ بار در خارج از آفریقا ثبت شده است؛ در سال ۲۰۰۳ در آمریکا ۴۷ مورد، در سال ۲۰۱۸ در انگلستان ۳ مورد و اسرائیل ۱ مورد، در سال ۲۰۱۹ در سنگاپور ۱ مورد، در سال ۲۰۲۱ در انگلستان و آمریکا به ترتیب ۳ و ۱ مورد.
• منبع عامل اصلی آبله میمونی هنوز ناشناخته است؛ اما تا الان بیشتر شک و تردید مربوط به جوندگان آفریقایی است.
• با داشتن سیستم بدنی ضعیف احتمال، در صورت ارتباط با فرد مبتلا شده به آبله میمونی، امکان ابتلا این افراد را نسبت به بقیه بیشتر می‌کند.

عامل بیماری زا در بیماری آبله میمون چیست؟

نکاتی بیشتر درباره بیماری آبله میمون

• همانطور که گفته شد، آبله میمون از همان خانواده ویروس‌های آبله است. این یک بیماری ویروسی نادر اما بالقوه جدی است که با علائم شبیه آنفولانزا و تورم غدد لنفاوی مشخص می‌شود. ضایعات آبله میمونی کم کم به شکل بثورات گسترده در سراسر صورت و بدن پیشرفت می‌کند.
• این بیماری از طریق قطرات تنفسی از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند. CDCاظهار داشته است که استفاده از ماسک در فرودگاه‌ها به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا، باعث می‌شود بیمار در هنگام سفر آن را پخش کند.
• اولین مورد ویروس آبله میمون در انسان در سال ۱۹۷۰ در جمهوری دموکراتیک کنگو طی یک دوره تلاش شدید برای از بین بردن آبله ثبت شد.
• دانشمندان تاکنون دو گروه ژنتیکی متمایز از ویروس آبله از نوع میمونی را کشف کرده‌اند: آفریقای مرکزی و آفریقای غربی.
• دو گروه ژنتیکی از آبله میمونی ثبت شده است: آفریقای مرکزی و غرب آفریقا. عفونت انسانی ناشی از ژن آفریقای مرکزی از غربی کشنده‌تر است.
• ویروس آبله میمونی روی سطوح باقی می‌ماند؛ اما قابلیت کشت ندارند. به عبارتی با لمس سطوح، احتمال ابتلا وجود ندارد.
• زیستگاه طبیعی این ویروس در بدن جانواران وحشی است.

روش های جلوگیری از مبتلا شدن به آبله میمونی

برای پیشگیری از مبتلا شدن به آبله میمونی لازم است تا به نکات زیر دقت بیشتری شود:

• پرهیز از تماس حیوان آلوده و حتی لاشه آن
• پرهیز از تماس وسایل آلوده و استفاده شده توسط فرد بیمار
• پرهیز از ارتباط نزدیک با فرد مبتلا شده
• شستن کامل دست و صورت
• ضدعفونی کردن سطوح
• پخت کامل تمامی غذاهای گوشتی
• چگونگی شناسایی آنفولانزای میمونی

نمی‌توان به طور قطعی گفت کسی که علائم آنفولانزا میمونی را دارد، حتما به این ویروس مبتلا شده است. بلکه پزشک با برداشتن نمونه زخم و آزمایش خون این مساله را بررسی می‌کند.