به طور حتم برای شما هم پیش آمده که به عنوان یک کارمند یا کارگر قبل از اینکه وارد محیط کار شوید، درباره قوانین کار جستجو کرده و با حقوق خود آشنا شده باشید. قانون کار و رفاه اجتماعی همانطور که از نام آن مشخص است برای رفاه حال کارگرها و کارمندها قوانین سختگیرانهای دارد.
در ادامه مطلب درباره قوانین و چگونگی چهارچوب قانون وزارت کار اطلاعاتی را بررسی خواهیم کرد با ما همراه باشید.
ماده ۱: تمام کارفرماها، کارگرها، کارگاهها، موسسههای تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی باید از قوانین کار تبعیت کنند.
ماده ۲: با توجه به قانون کار، کارگر تعریف مشخصی دارد. کارگر کسی است که با هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی، حقوق و سهم سود به درخواست کارفرما کار میکند.
ماده ۳: کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر با توجه به درخواست او در مقابل دریافت مزد کار میکند. مدیرها، مسئولها و تمام افرادی که در کارگاه به عنوان مسئول شناخته میشوند و نماینده کارفرما محسوب میشوند، در قبال کارگر تعهداتی دارند. در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارهای خود تعهدی کند و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است.
قرارداد کاری یک متن نوشته شده یا شفاهی است که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی خود، با مدت زمان کارکرد مشخص، کار را برای کارفرما انجام میدهد. در قراردادی که پایان و شروع آن مشخص نیست، قرارداد دائمی و کار مستمر تلقی خواهد شد. در قرارداد کاری باید موارد مختلفی قید شود که عبارتند از:
همه قوانین کار و نکات مربوط به آن
توجه داشته باشید که هنگام مذاکره و بستن قرارداد باید قوانین اداره کار را در نظر بگیرید، حتی اگر به صورت شفاهی یا کتبی برخلاف قوانین وزارت کار و تامین اجتماعی، حداقلهای مربوط به کار رعایت نشود، آن قرارداد باطل است و قابل استناد نیست.
نکته مهم دیگر این است که اگر قراردادی بین کارگر و کارفرما به صورت کتبی وجود نداشته باشد، قرارداد به صورت شفاهی تلقی شده و تمام قوانین وزارت کار بر رابطه کاری حاکم است.
طبق قوانین کار و ماده ۴ قانون وزارت کار، کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آن مکان کار میکند. این مکان شامل: موسسههای صنعتی، کشاورزی، مسافربری، خدماتی، تجاری، تولیدی، امکان عمومی و تمام تاسیساتی که به اقتضای کار متعلق به کارفرما است.
ناهار خوری، تعاونیها، مهدکودک، آموزشگاههای حرفهای، قرائت خانه، کلاسهای آموزشی و سایر مراکز جزو کارگاه محسوب میشوند.
دستمزد به مجموع وجه نقد یا غیر نقد که در مقابل انجام کار به کارمند پرداخت میشود، گفته خواهد شد. در ابتدای هر سال حداقل دستمزد کارگرها مشخص میشود که این موضوع بر عهده شورای عالی کار است.
میزان افزایش حداقل دستمزد به طور معمول با توجه به درصد تورم سال است. این تورم به صورت سالانه از سوی بانک مرکزی به مراکز آمار کشور اعلام میشود. به عنوان کارگر و کارفرما باید به این نکته توجه کنید که در قوانین کار دستمزدهای کمتر از حداقل تعیین شده شورای عالی، غیر قانونی بوده و قابلیت پیگیری دارد. محاسبه حقوق و دستمزد دارای فرمول مخصوصی است که در ادامه برای شما نوشتهایم. تمامی موارد بر اساس تعریف میزان حقوق اداره کار است.
اگر با توجه به توضیحات قسمت قبل، کارفرما حتی قرارداد کتبی با کارگر داشته باشد که از میزان حقوق کمتر از مصوب پرداخت خواهد کرد، باز هم این قرارداد قابل استناد نیست. مدت زمان کار تمام وقت ۴۴ ساعت در هفته و به جز ایام تعطیل و جمعهها است که باید مطابق این مدت زمان، دستمزد کامل و تعیین شده از سوی وزارت کار و رفاه امور اجتماعی پرداخت شود.
کارمزد چیست؟ میزان مزدی که بابت انجام مقدار مشخص کار که از نظر کمی قابل اندازه گیری باشد. در این صورت کارمزد به ازای هر واحد کار تعیین و پرداخت میشود.
حالا اگر کارگر با کارفرما توافق کند که حقوق به صورت کارمزدی دریافت خواهد کرد، مبلغ پرداختی نباید از حداقل مزد قانونی به نسبت ساعات عادی کار کمتر باشد. همچنین انجام کار اضافی به کارگرهای کارمزدی علاوه بر ساعتهای عادی کار و کار در شب مطابق با قوانین کار است. دقت کنید که ملاک محاسبه فوق العاده نوبت کار یا شب کاری، نرخ کارمزد آنها است و با میزان حداقل مصوبه شورای عالی کار متفاوت است.
مزد ساعتی چیست؟ به ازای ساعتهایی که وقت کارگر در اختیار کارفرما است، دستمزد کارگر محاسبه و پرداخت خواهد شد.
اگر کارگر و کارفرما با مزد ساعتی توافق به همکاری کنند، در قرارداد آنها باید ساعتهای کار به صورت، روزانه، هفتگی و ماهانه مشخص شود. توجه کنید که اگر ساعت کار بیشتر از روزی ۸ ساعت و ۴۴ ساعت در هفته باشد، باید مابقی آن ساعتها به صورت اضافه کاری با کارگر محاسبه شود.
در این نوع از قرارداد و طبق قوانین کار، علاوه بر مزد ثابت باید تمام مزایای مصوبه در شورای عالی به کارگر تعلق گیرد. این مزایا عبارتند از:
همچنین طبق قوانین کار در این نوع قرارداد، کارگر مشمول پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی قرار میگیرد. بنابراین به ازای هر ۸ ساعت کاری، یک روز سابقه بیمه برای وی در نظر گرفته میشود.
دستمزد کار ساعتی سال ۱۴۰۲برای هر ساعت کار عادی برابر با ۲۴۱.۳۹۵ ریال است. بر اساس اضافه کاری طبق قانون کار، حقوق هر ساعت اضافه کاری برابر ۱.۴ حقوق پایه محاسبه میشود. پس با توجه به حقوق ساعتی وزارت کار برای حقوق پایه، مبلغ ساعت اضافه کاری برابر با ۳۳۷.۹۵۴ ریال است. هر ساعت اضافه کاری طبق قانون کار که حداقل حقوق وزارت کار را دریافت میکنند برابر با این عدد است؛ اگر شخصی دریافتی بیشتری دارد، باید حقوق ساعتی خود را محاسبه کرده و به عدد بدست آمده ۴۰% اضافه کند.
قیمت هر ساعت اضافه کار به این دلیل بیشتر از حقوق ساعت کار عادی است که کارگر موظف به انجام آن نیست و تنها ساعت کار اجباری او طبق قوانین کار و تامین اجتماعی، همان هفتهای ۴۴ ساعت است. همچنین در مورد حق بیمه باید گفت که ساعات اضافه کاری جز سوابق کارگران محسوب نمیشود.
در قرارداد دستمزد کار پاره وقت، میزان حقوق، مزایا و پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی با توجه به ساعت کار کارگر محاسبه و پرداخت میشود. به طور مثال:
بر پایهی قانون کار پاره وقت ۱۴۰۲ کارگر به طور ثابت ۳۰ ساعت در هفته کار کرده که حقوق پایه و مزایا باید معادل ۲/۳ حقوق و مزایای کارگرهای تمام وقت محاسبه شود. پس برای محاسبهی حقوق پاره وقت ۱۴۰۲ کافی است میزان حضور در مجموعه را در نظر گرفت و آن نسبت را در حقوق حضور کامل ضرب کنید.
در مورد پرداخت حق بیمه و سابقه هم به همین ترتیب عمل خواهد شد که ۲/۳ ماه یعنی ۲۰ روز برای او حق بیمه در ماه پرداخت میشود.
برای کسب اطلاعات جامع در مورد بیمه تامین اجتماعی به اینجا مراجعه نمایید.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در خصوص پرداخت های حقوق و دستمزد مربوط به سال ۱۴۰۲بیان کرد که با تصویب مجلس در فرآیند بودجه، تمامی حقوق و دستمزد همه افراد با هر نوع روش کاری باید به صورت ماهیانه پرداخت شود. همچنین بساط حقوق های چند ماه یکبار که فشار اقتصادی مضاعفی روی دوش افراد می گذارد، جمع خواهد شد.
ضریب دستمزد رانندگان حمل و نقل بار و مسافر بین شهری در خصوص موضوع بند ۷ جلسه هیئت مدیره به تاریخ ۲۶/۳/۸۱ و اصلاحات بعدی آن در سال ۹۷ به این صورت است: برای رانندگان اتوبوس و کامیون ۱.۵ برابر حداقل دستمزد، رانندگان وانت بار، سواری، مینی بوس و کامیونت ۱.۲ برابر حداقل دستمزد، رانندگی اتوبوس درون شهری ۱.۱ برابر حداقل دستمزد، رانندگان حمل مسافر درون شهری ۱.۱ حداقل دستمزد و رانندگان حمل بار ۱.۱ برابر حداقل دستمزد است.
حق بیمه رانندگان در شش ماهه اول ۱۴۰۲به صورت زیر است:
حق بیمه رانندگان با کمک دولت (بر حسب تومان) | |
رانندگان درون شهری | ۸۱۴.۵۰۰ |
رانندگان برون شهری سبک | ۸۸۸.۶۰۱ |
رانندگان برون شهری سنگین | ۱.۱۱۱.۰۰۰ |
حق بیمه رانندگان بدون کمک دولت (بر حسب تومان) | |
رانندگان درون شهری | ۱.۶۲۹.۰۰۰ |
رانندگان برون شهری سبک | ۱.۷۷۷.۲۰۲ |
رانندگان برون شهری سنگین | ۲.۲۲۲.۰۰۰ |
ضریب دستمزد کارگران ساختمانی در خصوص موضوع بند (۴) مربوط به ۱۴۵۷مین جلسه به تاریخ ۲۳/۱۰/۹۲ هیئت مدیره محترم سازمان به این صورت است: کارگر درجه یک ۱.۴ برابر حداقل دستمزد و کارگر درجه دو ۱.۳ برابر حداقل دستمزد و کارگر درجه سه ۱.۲ برابر حداقل دستمزد است. میزان حق بیمه کارگران ۱۴۰۲در ادامه نوشته شده است.
بر اساس تصمیم شورای عالی کار، حقوق کارگران و کارمندان در سال ۱۴۰۲، ۲۷درصد افزایش پیدا کرد. از این رو، حداقل میزان حقوق برابر با ۵ میلیون و ۳۰۸ هزار و ۲۸۴ تومان است. همچنین دستمزد روزانه ۱۷۶ هزار و ۹۴۲ تومان است.
در حالت کلی، حقوق و مزایا کارمندان و کارگران در سال ۱۴۰۲ به صورت زیر است:
اگر نیاز به کسب اطلاعات بیشتر در مورد عیدی کارگران و عیدی کارکنان دولت دارید، پیشنهاد میکنیم این مقالات را مطالعه کنید.
سبد معیشت کارگران در سال ۱۴۰۲برای خانوار ۳.۳ نفری برابر با ۱۲ میلیون و ۴۷۹ هزار و ۵۰۰ تومان است. همچنین حداقل حقوق بازنشستگان، وظیفه بگیران و مشترکان صندوق های بازنشستگی کشوری و لشکری و سایر صندوق های بازنشستگی وابسته به دستگاه های اجرایی در سال ۱۴۰۲ نباید کمتر از ۶,۳۰۰,۰۰۰ تومان باشد.
حق مسئولیت در قانون کار برای محاسبه حقوق، به صورت رسمی جایی ندارد. اما اگر این مزیت دریافتی در سالهای پیش به شخصی تعلق داشته، الآن حق مسئولیت چقدر است؟ با توجه به اینکه عدد ثابتی برای آن اعلام نمیشود، هر چقدر که حقوق پایه افزایش پیدا کرده باشد، میتواند حق مسئولیت نیز بیشتر شود.
سقف معافیت مالیاتی کارکنان دولت در سال ۱۴۰۲ برابر با یک میلیارد و دویست میلیون ریال است. از این رو، نرخ مالیات بر اساس مازاد درآمد درصد به صورت زیر خواهد بود:
حداقل مبنای پرداخت حق بیمه به طور اختیاری برابر با ۱.۲ حداقل دستمزد تصویب شده شورای عالی کار است. البته این مورد براساس بخشنامه ۶۸۶ امور بیمه شدگان به تاریخ ۵/۱/۹۸ است. همچنین اگر این مبنا برای آن هایی که مبنای پرداخت حق بیمه آن ها در سال ۱۴۰۰ از عدد ۸۸۵.۱۶۵ بیشتر باشد، سایر سطوح دستمزدی همانند فرمول بالا محاسبه می شود که البته نباید از ۱.۲ حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار کمتر باشد. فرمول آن به این صورت است:
مبنای پرداخت حق بیمه روزانه سال ۱۴۰۲= (۱۷۱.۷۲۲+۳۸/۱×آخرین مبنای پرداخت حق بیمه در سال ۱۴۰۱)
حداقل مبنای پرداخت حق بیمه بیمهشدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد ۱۴۰۲ به صورت روزانه برابر با ۱.۷۶۹.۴۲۸ ریال است. البته در صورت بیشتر بودن و داشتن اختلاف باید ضریب آن هم محاسبه شود.
طبق قوانین وزارت کار ۱۴۰۲، حق بیمه کارگری برای شش ماه اول و شش ماه دوم به طور کلی برابر با ۲۲,۴۵۵,۶۸۰ و ۲۱,۹۲۴,۸۵۲ میلیون ریال است. سهم کارفرما در این دو شش ماه به ترتیب برابر با ۱۷,۲۱۶,۰۲۲ و ۱۶,۸۰۹,۰۵۴ میلیون ریال و سهم کارگر در دو شش ماه به ترتیب برابر با ۵,۲۳۹,۶۵۸ و ۵,۱۱۵,۷۹۸ میلیون ریال است.
در خصوص تعیین حقوق، چند نکته زیر را در نظر بگیرید:
با توجه به قانون کار و طبق ماده ۱۱، دو طرف قرارداد با توافق یکدیگر دورهای را با نام آموزشی برای کار تعیین میکنند.
در این دوره مشخص شده، هر دو طرف قرارداد میتوانند هر زمان و بدون اطلاع قبلی و همچنین بدون پرداخت خسارت، قطع همکاری خود را اعلام کنند. البته که اگر این پایان همکاری از سوی کارفرما باشد، وی ملزم به پرداخت حقوق تمام دوره بوده و اگر کارگر اتمام کار را اعلام کند، فقط میتواند میزان روزهای کارکد خود را به عنوان دستمزد دریافت کند.
نکته مهم:
مدت دوره آموزشی باید در قرارداد قید شود که برای کارگرهای ساده و نیمه ماهر ۱ ماه و کارگرهای ماهر و متخصص، ۳ ماه است.
طبق قوانین کار و ماده ۲۱، قرارداد کار با توجه به برخی دلایل خاتمه مییابد، این موارد عبارتند از:
نکته مهم در تبصره قوانین کار:
فرد کارگری که با میل خود و با هر دلیلی استعفا میدهد، باید یک ماه به کار خود ادامه دهد و به صورت کتبی اعلام استعفا به کارفرما کند. اگر حداکثر ظرف مدت ۱۵ روز انصراف خود را به صورت کتبی به کارفرما اعلام نکنید، استعفای شما منتفی تلقی خواهد شد و باید به شورای کارگاه یا انجمن صنفی خود مراجعه کنید.
بیمه بیکاری یکی از حقوق قانونی کارگران است که قوانین مخصوص خودش را دارد. برای آشنایی با این قوانین به مقاله قوانین بیمه بیکاری مراجعه نمایید.
مالیات بر حقوق جزو مالیاتهای مستقیم است که به طور مستقیم بر درآمد، دارایی و حقوق ثابت اشخاص حقیقی و حقوقی تعلق خواهد گرفت. شناسایی و پرداخت مالیات بر حقوق بر عهده کارفرما است و پرسنل هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارند.
در قوانین کار مبلغ مالیات بر حقوق با توجه به سقف درآمد کارمندها مشخص میشود. همچنین به مبالغ کمتر از میزان مشخصشده، مالیاتی تعلق نخواهد گرفت و این مبلغ به صورت هر ساله با تشخیص اداره مالیات و دارایی مشخص و ابلاغ خواهد شد.
با توجه به اساس بند ۴ اصل چهل و سوم و بند ۶ اصل دوم و اصول نوزدهم، اجبار افراد به کار مشخص و بهره کشی از دیگری ممنون است و مردم ایران از هر قوم و اقوام با هر رنگ پوست و نژاد یکسان هستند و در حمایت قانون قرار میگیرند. هر فردی حق دارد که شغلی را انتخاب کند که مایل به آن است و با مصالح عمومی و حقوق دیگران در تضاد نباشد.
نکاتی که کارگر و کارفرما در مورد قانون کار باید بدانند
برخی از نکات مهم در قوانین وزارت کار که باید به آنها توجه کنید به شرح زیر است:
برای کسب اطلاعات جامع در مورد میزان ساعت کار قانونی ۱۴۰۲ و نحوه محاسبه آن مقاله محاسبه ساعات کاری را مطالعه بفرمایید.
قانون کار یکی از قوانین مهم کشور است و برای هر فردی که میخواهد کسب و کار راه اندازی کند، قانون، تبصرههایی دارد. هر فرد با توجه به نوع فعالیت خود و عملکردی که دارد باید قوانین کار را در نظر داشتهباشد تا تخلفی صورت نگیرد. در صورتی که مشکلی در خصوص شرایط کاری شرکت خود داشتید، فقط باید به اداره کار مراجعه کنید.
ما در این مطلب سعی کردیم توضیحاتی درباره قوانین کار و رفاه امور اجتماعی در اختیار شما قرار دهیم تا عملکرد قانونی داشته باشید. توصیه میکنیم که هنگام عقد قرارداد به مندرجات و مفاد قرارداد توجه کنید و در صورت مغایرت، قرارداد را امضا نکنید.
ریاحی
خیلی کامل و مفید و عالی ممنون از شما
کیانی
سلام و وقت بخیر
من مدت ۵ ماه در آموزشگاه زبان با قرارداد یکساله که البته عرف قراردادهای آموزشگاهی نبوده با ۲۰ میلیون تومان سفته کار کردم، بابت سفتی رسید به من ندادن، بعد از امضای قرارداد که توش عیدی، سنوات و بیمه ذکر شده بود به صورت دستی از من تعهد گرفتن که ادعای این حقوق رو نکنم. بیشتر از یکماه پیش بهشون نامه ی استعفا دادم تا اجازه بدن بعد از تکمیل ترم جاری ترک کار کنم، قبول نکردن و الآن برای من لیست کلاسهای ترم جدید رو فرستادن. علی رقم اصرار من و بیان مشکلم باز هم درخواستم رد شده با سفته و قرارداد تهدید شدم و گفتن که حضوری صحبت کنم. من قصد شکایت ندارم و فقط میخوام بدونم میتونم کارم رو ول کنم و اگر شکایتی بشه حق با کدوم طرف هست؟ میتونم فقط بدونم که چه حقوقی دارن و بخاطر ترس از این حقوق درخواست من رو قبول کنن و من خودم تهدید نشم؟
نویسنده بیمه
سلام دوست عزیز
متاسفانه قبل از سفته دادن باید مشورت می گرفتید. در چنین شرایطی بهتر است با یک وکیل یا مشاور حقوقی صحبت کنید.
شمس
سلام بزرگوار آیا شخصی که.ازسال۹۹داره بیمه بیکاری میگیره.وپشنش بازنشست میشه اخرامسال.پایه حقوق اداره کار با حق.اولاد.تنها.بهش میدن
یاحق مسکن…وسنواتهای دیگه که در جدول بازنشسگان تامین اجتمایی هست همه بهش نعلق میگیره؟تشکر
نویسنده بیمه
سلام دوست عزیز
بله حداقل مستمری با سایر مزایا تعلق میگیرد.
علی
سلام من یک پاکبان درناحیه۴فازالف مشهدهستم،این منطقه به هیچ عنوان به کارگران مرخصی استحقاقی نمیدهند،چگونه پیگیراین مشکل شویم،وبه کجامراجعه کنیم
نویسنده بیمه
سلام. لطفا به اداره کار شکایت کنید.
سلین
سلام . من تو یه کارگاه تولیدی لباس کار میکردم .دستمزدم به صورت دانه ای حساب میشد ، یعنی هر چه تعداد کار تحویل میدادم طبق اون حساب میشد و جمع تعداد کارهام به صورت هفتگی پرداخت میشد ، الان من اونجا کار نمیکنم و کارفرما ۵ هفته هست پولم رو نداده و میگه طبق قانون کار میتونه ۲ ماه پول من رو نگه داره ، با توجه به اینکه هیچ قرداد کتبی بین طرفین امضا نشده و دستمزد من به صورت عددی حساب میشد و هفتگی پرداخت میکردن ، میخوام بدونم ادعای ایشون که میگن میتونه دو ماه پولم رو نگه داره صحت داره ، اگه نداره میخوام برم و از ایشون شکایت کنم ، دستمزد ۴۰ عدد پالتو رو نگه داشتن . ممنون میشم راهنماییم کنین.
نویسنده بیمه
سلام دوست عزیز
خیر ادعای ایشان درست نیست و همچنین قانونی نداریم ۰ میتوانید اداره کار شکایت کنید.