قوانین بیمه بیکاری+ لیست تبصره های بیمه بیکاری 1401

• نویسنده مطلب نویسنده بیمه

برای بهره بردن از بیمه بیکاری، فرد باید شرایط آن را داشته باشد. این شرایط بر اساس قوانینی تعیین می‌شوند که به آن‌ها قوانین بیمه بیکاری می‌گویند. قوانینی که سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرده است. در خصوص این نوع بیمه، به طور کامل در مقاله بیمه بیکاری چیست توضیح داده‌ایم. در این مقاله قوانین بیمه بیکاری را برای شما شرح می‌دهیم. این قوانین در 14 ماده و 21 تبصره است که در سال 1369 در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده‌اند. برای مطالعه و آشنایی کامل با این قوانین در ادامه همراه ما باشید.

معرفی کامل قوانین بیمه بیکاری

قوانین بیمه بیکاری، شامل چند ماده و تبصره است که در دامه به شرح هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.

ماده 1

تمام افرادی که تابع  قوانین کار و کار کشاورزی و همچنین مشمول قوانین تأمین اجتماعی هستند، مشمول قوانین بیمه بیکاری خواهند شد.

تبصره – گروه‌هایی مانند: بازنشستگان، ازکارافتادگان، صاحبان حِرف و مشاغل آزاد، بیمه‌شدگان اختیاری و اتباع خارجی مشمول این قانون نمی‌شوند.

ماده 2

فردی که بدون میل و اراده خود، کارش را از دست داده است، بیکار به حساب می‌آید.

تبصره 1 – افرادی که به دلیل تغییرات به وجود آمده در ساختار اقتصادی و به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تائید شورای عالی به صورت موقف بیکار شده‌اند، بیکار به حساب نخواهند آمد. به‌عبارتی ‌دیگر، مشمول این قانون نخواهند شد.

تبصره 2 – اشخاصی که به دلیل بلایایی طبیعی مانند سیل، زلزله و دیگر حوادثی مانند جنگ بیکار می‌شوند، با معرفی واحد کار و امور اجتماعی، می‌توانند از این مزایای قانون استفاده کنند.

ماده 3

بیمه بیکاری، یکی از خدمات حمایتی سازمان تأمین اجتماعی به حساب می‌آید. از این رو، این بیمه به افرادی که حق بیمه مقرر خود را پرداخت می‌کردند، تعلق خواهد گرفت.

مطلب پیشنهادی : بیمه تامین اجتماعی و تمام مزایای آن

ماده 4

بیمه‌شده باید معرفی‌نامه کتبی از واحد کار و امور اجتماعی محل خود، داشته باشد تا از مزایای این بیمه، بهره‌مند شود.

تبصره – بیمه‌شدگان بیکار، کلیه حقوق، مزایا و خسارت‌های تعریف شده در این قانون را دریافت خواهند کرد.

ماده 5

پرداخت حق بیمه بیکاری بر عهده کارفرما است. این حق بیمه جزو همان 23% حق بیمه‌ای که از طرف کارفرما پرداخت می‌شود. میزان حق بیمه بیکاری 3% است.

تبصره – مواردی از جمله ،مزد بیمه‌شده و چگونگی تعیین حق بیمه بیکاری، چگونگی دریافت آن، مشخص کردن تکلیف بیمه‌شده و کارفرما و همچنین مراحل و چگونگی رسیدگی به اعتراض، تخلف در قوانین بیمه بیکاری تأمین اجتماعی، مشخص شده است.

ماده 6

بیمه‌شدگان باید شرایط زیر را به منظور دریافت بیمه بیکاری داشته باشند:

• شخص متقاضی قبل از اعلام کردن خود به عنوان بیکار، باید حداقل یک سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. (البته به جز تبصره 2 ماده 2)
• فرد متقاضی حداکثر باید تا 30 روز بیکاری و همچنین آمادگی خود را برای پذیرش شغل تخصصی و متناسب اعلام کند. در صورت داشتن عذر موجه بعد از 30 روز و با تائید هیئت حل اختلاف تا 3 ماه امکان‌پذیر خواهد بود.
•  متقاضی باید در دوره‌های آموزشی و سوادآموزی شرکت کند و هر دو ماه یک‌بار، گواهی لازم را به شعب تأمین اجتماعی ارائه دهد.

تمام قوانینی که منجر به دریافت بیمه بیکاری می‌شود.

تبصره 1 – در صورتی که کارگر بیکار در مکانی با حقوق کمتر از حق بیمه بیکاری مشغول به کار شود، مابه‌التفاوت دریافتی بیمه‌شده از حساب صندوق بیمه بیکاری به او پرداخت می‌شود.

تبصره 2 – مدت زمانی که فرد از بیمه بیکاری استفاده می‌کند، جزو سوابق بیمه‌ای به حساب خواهد آمد.

ماده 7

مدت پرداخت بیمه بیکاری به صورت زیر است:

از زمان شروع برخورداری از بیمه بیکاری، جمع مدت پرداخت مقرری از جمله شرکت در دوره‌های آزمایشی یا دائمی برای افراد مجرد حداکثر 36 ماه و برای افراد متأهل حداکثر 50 ماه و بر اساس شرایط زیر است:

• 6 تا 24 ماه، برای مجردین 6 ماه و برای متأهلین یا متکفلین 12 ماه
• 25 تا 120 ماه، برای مجردین 12 ماه و برای متأهلین یا متکفلین 18 ماه
• 121 تا 180 ماه، برای مجردین 18 ماه و برای متأهلین یا متکفلین 26 ماه
• 181 تا 240 ماه، برای مجردین 26 ماه و برای متأهلین یا متکفلین 36 ماه
• 241 ماه به بالا، برای مجردین 36 ماه و برای متأهلین یا متکفلین 50 ماه

تبصره –افراد بیش از 55 سال سن تا زمان سن بازنشستگی مشمول قانون بیکاری خواهند بود.

میزان مقرری دریافتی بیمه بیکاری

مقدار مقرری دریافتی بیمه بیکاری به شرح زیر است:

• مقرری دریافتی روزانه برای شخص بیکار برابر با 55% میانگین مزد، حقوق یا کارمزد دریافتی او خواهد بود. به میزان مقرری برای افراد متأهل یا متکفل، حداکثر تا 4 نفر و به ازای هر نفر، برابر با 10% حداقل دستمزد اضافه خواهد شد. میزان مقرری بیمه بیکاری، بین حداقل دستمزد و 80% متوسط مزد یا حقوق است. (در حقیقت نباید از این مقادیر کمتر یا بیشتر باشد.)
• مقرری از روز اول قابل محاسبه و پرداخت است.

تبصره 1 – متوسط مزد یا حقوق روزانه، به این صورت محاسبه می‌شود: جمع کل دریافتی بیمه‌شده (مأخذ دریافتی حق بیمه در آخرین 90 روز قبل از بیکار شدن) تقسیم بر روزهای کار. برای بیمه‌شدگان کارمزدی، شامل جمع کل دریافتی بیمه‌شده (مأخذ دریافتی حق بیمه در آخرین 90 روز قبل از بیکار شدن) تقسیم بر 90. اگر بیمه‌شده کارمزدی در مدت سه ماه مشخص از مبلغ دستمزدی خود استفاده کرده باشد، متوسط مزدی که بر مبنای محاسبه غرامت دستمزد محاسبه شده است، به عنوان دستمزد روزهای بیکاری در نظر گرفته خواهد شد.

تبصره 2 – همسر (زن و شوهر)، فرزندان دختر (تا زمانی که ازدواج نکرده و شغلی ندارند.)، فرزندانی زیر 18 سال (یا محصل و دانشجو یا طبق نظر پزشک ازکارافتاده)، پدر و مادر با سن بالای 60 برای پدر (یا اینکه ازکارافتاده باشند. البته باید پزشک معتمد تأمین اجتماعی این مساله را تائید کند. همچنین اینکه معاششان توسط بیمه، تأمین می‌شود.)، خواهر و برادر تحت تکفل (در صورت داشتن شرایط مربوط به فرزندان اناث و ذکور، نوشته شده در بندهای (2) و (3) این تبصره.) افراد تحت پوشش این ماده هستند.

تبصره 3 – دریافت بیمه بیکاری، ارتباطی با مستمری جزئی بیمه ندارد و مانع قطع شدن آن نخواهد شد.

تبصره 4 – در صورتی که هر دو زوج بیکار شوند، فقط یکی از آن‌ها می‌تواند به ازای تعداد فرزندان از بیمه بیکاری استفاده کند.

پنجمین تبصره – بیمه‌شدگان بیکار و افراد تحت تکفل آن‌ها می‌توانند از خدمات درمانی بندهای الف و ب ماده 3 استفاده کنند.

تبصره 6 – بیمه بیکاری معاف از مالیات است.

برای کسب اطلاعات کامل در مورد قوانین کار به اینجا مراجعه نمایید.

ماده 8 قانون بیمه بیکاری

در شرایط زیر، بیمه بیکاری قطع خواهد شد:

• اشتغال به کار مجدد بیمه‌شده
• شرکت نکردن بدون عذر موجه در دوره‌های کارآموزی یا سوادآموزی
• قبول نکردن شغل پیشنهادی تخصصی یا مرتبط به حرفه او
• در صورت استفاده از مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی
• اعاده گشتن بیمه‌شده از انحا با دریافت مزد روزهای بلاتکلیفی به کار مربوطه

تبصره 1 – در صورتی که اثبات شود که بیمه‌گزار به میل و خواست خود بیکار است، وی موظف به بازگرداندن مستمری دریافتی در دوران بیمه بیکاری خواهد بود.

تبصره 2 – در صورتی که بیمه‌شده در جایی به کار مشغول شود و از بیمه بیکاری هم استفاده کند، از زمان تاریخ اشتغال باید مبلغ‌های دریافتی را بازگرداند.

سومین تبصره – در صورتی که کمک هزینه حین کارآموزی دریافت کند، بیمه بیکاری او تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت.

ماده 9

کارفرمایان باید محل‌های خالی از شغل را با هماهنگی شورای اسلامی و نمایندگان کارگران به مراکز خدمات اشتغال معرفی کنند.

تبصره 1 – دولت باید هر سال بودجه مشخصی را برای طرح‌های اشتغال‌زایی برای اشتغال به کار بیکاران در نظر بگیرد. تعیین این بودجه باید از طریق سیستم بانکی، منابع اعتباری سازمان تأمین اجتماعی و اعتبارات قرض‌الحسنه باشد. یا اینکه از طریق شرکت‌های تعاونی یا خصوصی و تحت نظر وزارت کار و امور اجتماعی پیاده‌سازی و اجرا کند.

تبصره 2 – در اخذ پروانه‌های کسب‌وکار و دریافت موافقت‌نامه‌های اصولی و تأسیس واحدهای اقتصادی، بیکاران مشمول قوانین بیمه بیکاری در اولویت قرار خواهند گرفت.

تبصره 3 – آموزش مهارت‌های مورد نیاز برای افزایش توانایی‌های بیکاران، تحت پوشش بیمه بیکاری بند ج ماده 7 باید توسط سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای وزارت کار و امور اجتماعی فراهم شود. هزینه‌های مربوط از محل اعتبارات حساب صندوق بیمه بیکاری و بر اساس آیین‌نامه پیشنهادی سازمان‌های آموزش فنی و حرفه‌ای و تأمین اجتماعی و تائید وزارت کار و امور اجتماعی و بهداشت، پرداخت می‌شود.

تبصره 4 – تشکیل کلاس برای مشمولان بی‌سواد، وظیفه نهضت سوادآموزی با همکاری کارفرمایان و وزارتخانه‌های ذیربط است.

برای کسب اطلاعات جامع در خصوص استفاده از بیمه بیکاری می‌توانید مقاله بیمه دات کام با عنوان شرایط استفاده از بیمه بیکاری را مطالعه نمایید.

ماده 10

حساب‌های درآمد بیمه بیکاری و پرداخت آن باید جداگانه باشد و هر سال گزارش عملکرد مالی آن به وزیر بهداشت و وزیر کار اعلام شود.

ماده 11

مجری این قوانین بیمه بیکاری، وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی است.

ماده 12

هزینه‌های مرتبط باید فقط از محل درآمدها توسط سازمان تأمین اجتماعی تأمین شود. در صورتی که هزینه‌های اداری و پرسنلی از 10% میزان مقرری پرداختی به بیمه‌شدگان بیشتر نشود، می‌توان این هزینه‌ها را تعیین و تخصیص داده خواهند شد.

قوانین بیمه بیکاری و تمام شرایط آن

ماده 13

زمان اجرای این قانون از پایان زمان آزمایشی قانون بیمه بیکاری (06/05/1359) لازم‌الاجرا است.

ماده 14

آیین‌نامه اجرایی در مدت یک ماه توسط وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی تعیین و به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.

قوانین بیمه بیکاری در 14 ماده و 21 تبصره در تاریخ 10/07/1369 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است که ما در این مطلب به شرح آن‌ها پرداختیم. اگر همچنان در این مورد ابهام یا سوالی دارید، می‌توانید سوالات خود را در انتهای همین مطلب بنویسید تا کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگوی شما باشند.

فاصله بین دو بیمه بیکاری چند سال است؟

اگر سابقه کاری فرد از 121 تا 180 ماه باشد و همچنین متاهل نیز باشد 26 ماه بیمه بیکاری به وی تعلق می گیرد. هر مقدار که از بیمه فرد استفاده کند به همان میزان از این 26 ماه کسر می شود.

ضمن اینکه سابقه های مثل سربازی، شغل های آزاد برای مشخص نمودن چنین مدتی مقرری به حساب نمی آید.

برای استفاده از بیمه بیکاری ملاک تعداد دفعه نیست و طول مدت مهم می باشد.

حقوق بیمه بیکاری در سال ۱۴۰۱

میزان حقوق بیکاری در سالهای مختلف دچار افت و خیزهایی هرچند جزیی می شود؛ در سال 1401 این عدد برابر با 50 درصد میانگین حقوق سه ماه اخیرتان است.