بیماری هپاتیت انواع مختلفی دارد و عوامل مختلفی نیز میتوانند در ایجاد آن نقش داشته باشند. هپاتیت یکی از بیماریهای شایع کبدی است که در آن کبد دچار التهاب میشود. این بیماری در درجههای مختلفی ایجاد میشود و روشهای درمانی متفاوتی نیز دارد. آگاهی در مورد این بیماری، روشهای پیشگیری و نحوه درمان آن میتواند به افراد کمک کند تا با اطمینان خاطر بیشتری به فعالیتهای روزمره خود بپردازند. پس در ادامه این مقاله تمام نکاتی که باید در مورد بیماری هپاتیت بدانید را با شما در میان میگذاریم.
هپاتیت در حقیقت اشاره به بیماری التهاب کبدی دارد و معمولاً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد میشود، اما علتهای دیگری نیز برای هپاتیت وجود دارد. این موارد شامل هپاتیت خود ایمنی است که در نتیجه استفاده از برخی داروها، سموم و الکل رخ میدهد. هپاتیت خود ایمنی، نوعی بیماری است که در آن بدن اقدام به تولید آنتی بادی علیه بافت کبد میکند.
اغلب در هفتههای اول ابتلا به هپاتیت، پس از عفونت، (مرحله حاد) دچار هیچ علائمی نخواهید بود. اما در صورت بروز علائم ممکن است مواردی مانند خستگی، حالت تهوع، کم اشتهایی، شکم درد، تب خفیف و زردی پوست یا چشم (زردی) را تجربه کنید. هپاتیت B و C ممکن است برای سالها علائمی نداشته باشد.
هپاتیت میتواند به صورت فیبروز (زخم)، سیروز یا سرطان کبد پیشرفت کند. متاسفانه ویروسهای هپاتیت شایعترین علت این بیماری در جهان به شمار میروند. اما همانطور که گفتیم سایر عفونتها، مواد سمی (به عنوان مثال الکل، داروهای خاص) و بیماریهای خودایمنی نیز میتوانند موجب بروز هپاتیت شوند.
هپاتیت ۵ ویروس اصلی به شرح A ،B ،C ،D و E دارد. این ۵ نوع بیشترین نگرانی را به دلیل سنگینی بیماری، مرگ و میر ناشی از آن، احتمال شیوع و اپیدمی دارند. به طور خاص، انواع B و C در صدها میلیون نفر منجر به بیماری مزمن میشود و در کنار هم، شایعترین علت سیروز کبدی و سرطان را پدید میآورند.
هپاتیت A و E معمولاً در اثر مصرف مواد غذایی یا آب آلوده ایجاد میشود. هپاتیت B ،C و D معمولاً در اثر تماس پارانترال با مایعات بدن آلوده رخ میدهد. روشهای متداول انتقال این ویروسها شامل موارد زیر است:
عفونت حاد ممکن است بدون علائم باشد یا علائمی به شرح زیر داشته باشد:
هپاتیت A بسیار مسری است و میتواند در محیطهای مختلف از فردی به فرد دیگر منتقل شود. این نوع از هپاتیت به طور معمول، فقط یک بیماری خفیف ایجاد میکند و بسیاری از افرادی که آلوده هستند، ممکن است هیچ وقت متوجه نشوند. این نوع ویروس تقریباً همیشه به خودی خود از بین میرود و باعث آسیب طولانی مدت کبد نمیشود.
این نوع از بیماری معمولاً از طریق غذا یا آب پخش میشود. صدف خام، میوهها، سبزیجات و غذاهای نیمه پخته دلایل اصلی شیوع هپاتیت A هستند.
عامل اصلی خطر ابتلا به هپاتیت A مسافرت یا زندگی در کشوری است که میزان عفونت در آن زیاد است. برای آگاهی از شیوع این بیماری میتوانید مشاوره سفر CDC را بررسی کنید. خوردن غذاهای خام یا نوشیدن آب آلوده میتواند خطر را در هنگام سفر افزایش دهد. کودکانی که به مراکز مراقبت روزانه میروند بیشتر در معرض ابتلا به این نوع بیماری قرار دارند.
بسیاری از بزرگسالانی که به هپاتیت B مبتلا میشوند برای مدت کوتاهی علائم خفیفی دارند و سپس خود به خود بهبود مییابند. اما برخی افراد قادر به دفع ویروس از بدن نیستند، این موضوع باعث عفونت طولانی مدت میشود. تقریباً ۹۰ درصد از نوزادانی که به این ویروس مبتلا میشوند، آن را مادام العمر حمل میکنند. با گذشت زمان، این نوع بیماری عفونی میتواند منجر به مشکلات جدی مانند آسیب کبدی، نارسایی کبد و سرطان کبد شود.
هپاتیت B از طریق تماس با خون یا مایعات بدن فرد آلوده منتقل میشود. ابتلا به هپاتیت B از طریق به اشتراک گذاشتن سوزن، تیغ یا مسواک فرد آلوده نیز امکانپذیر است. مادر آلوده نیز میتواند ویروس را در هنگام زایمان به کودک خود منتقل کند. این بیماری با در آغوش گرفتن، تقسیم غذا یا سرفه منتشر نمیشود.
معتادان، افرادی چندین شریک جنسی یا روابط حفاظت نشده دارند و افرادی که با یک بیمار مبتلا به هپاتیت B مزمن همخانه هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
حدود ۲۵٪ از افرادی که به هپاتیت C مبتلا میشوند، ویروس را پس از یک عفونت کوتاه مدت شکست میدهند و بقیه ویروس را برای مدت طولانی در بدن خود حمل میکنند. هپاتیت C مزمن میتواند عوارضی بسیار جدی از جمله نارسایی کبد و سرطان کبد را ایجاد کند.
هپاتیت C معمولا از طریق خون آلوده منتقل میشود. در مواردی مانند استعمال درون وریدی مواد مخدر، تجهیزات پزشکی ضدعفونی نشده و تزریق خون احتمال ابتلا به این بیماری وجود دارد. هپاتیت C میتواند در زمان تولد از مادر به فرزند نیز منتقل شود.
افراد زیر در معرض ابتلا به هپاتیت C هستند:
برای تشخیص بیماری هپاتیت ابتدا سابقه و پرونده پزشکی فرد توسط پزشک مورد بررسی قرار میگیرد تا احتمال وجود هپاتیت عفونی و غیرعفونی مشخص شود. سپس بعد از معاینه بالینی، پزشکان انجام آزمایش خون یا پنل هپاتیت را برای تشخیص این بیماری تجویز میکنند. آزمایش هپاتیت شامل آزمایشهای آنتیبادی و آنتیژن میشود.
افرادی که علائم هپاتیت را دارند برای تشخیص دقیقتر باید آزمایش دهند. این آزمایش همچنین برای بیمارانی که دارای آسیب کبدی هستند یا تست عملکرد کبد آنها طبیعی نیست، ضروری است. لازم است بدانید که آزمایشهای غربالگری هپاتیت B و C این بیماری را قبل از بروز علائم و در مرحلهای که درمان آن آسانتر است، شناسایی میکنند. این کار موجب میشود که از انتقال آگاهانه بیماری به دیگران و بروز آسیب بیشتر به کبد جلوگیری شود.
مثبت شدن تست هپاتیت به معنای ابتلا به این بیماری ویروسی است. در چنین شرایطی بهتر است از به اشتراک گذاشتن وسایل شخصی خود خودداری کرده و تحت نظر پزشک اقدامات درمانی را انجام دهید.
درمان هپاتیت A تقریباً به سادگی و بدون نیاز به مراقبتهای پزشکی انجام میشود. در درمان هپاتیت A باید به موارد زیر توجه کنید:
هپاتیت B یک درمان قطعی و مشخص ندارد. در درمان این بیماری از داروهای ضدویروسی استفاده میشود و در بیشتر موارد فرآیند درمان طولانی است. بیماران در کنار مصرف دارو باید یک رژیم غذایی مناسب را نیز برای تسریع فرآیند درمان رعایت نمایند.
فرآیند درمان هپاتیت C با توجه به وضعیت فرد و شدت بیماری تعیین میشود. مدت زمان درمان به طور معمول حدود ۱۲ هفته است و با توجه به شرایط از داروهای ویروسی یا پیوند کبد برای درمان استفاده میشود. آخرین دارویی که توسط FDA تأیید شده است، گلیکاپروویر و پیبرنتاسویر (Mavyret) است. این دارو یک چرخه درمان کوتاهتر از ۸ هفته را برای بیماران بزرگسال مبتلا به انواع HCV که سیروز ندارند و قبلاً تحت درمان قرار نگرفتهاند، ارائه میدهد.
پزشکان برای کنترل هپاتیت B یا C مزمن، آزمایشات خون منظمی را برای بررسی عملکرد کبد بیماران تجویز میکنند. سونوگرافی و سی تی اسکن نیز میتوانند نشانههایی از آسیب را نشان دهند. اگر ویروس به کبد آسیبی نزده باشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اما داشتن آزمایشات منظم برای مشاهده تغییرات مهم است.
یکی از رایجترین عوارض نوع مزمن این بیماری عفونی، سیروز است. سیروز یک زخم کبدی است که با بیوپسی تشخیص داده میشود. در حالت عادی کبد از سلولهای سالم تشکیل میشود اما در برخی موارد به دلایل مختلفی زخم و اسکار جایگزین بافت سالم میشود، این وضعیت را بیماری سیروز کبدی میگویند. سیروز کبدی یک بیماری پیشرونده است و در طول زمان ایجاد میشود. آسیبهای ایجاد شده در اثر این بیماری جبرانپذیر نیستند اما تشخیص به موقع میتواند از پیشرفت آن جلوگیری کند.
هپاتیت ویروسی علت اصلی سرطان کبد است، بنابراین افراد مبتلا به هپاتیت مزمن B یا C حتی اگر احساس سلامتی کنند باید تحت نظر پزشک، آزمایشات خود را به صورت منظم انجام دهند. آزمایش خون، سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI از روشهای تشخیص سرطان کبد هستند. برای تشخیص سرطان کبد معمولا بعد از مشاهده ضایعات غیرطبیعی در آزمایشات، نمونه برداری تجویز میشود.
کبد عضوی حیاتی است که به سوخت و ساز بدن، هضم غذا، سم زدایی و تولید بسیاری از پروتئینهای مورد نیاز بدن کمک میکند. اگر قسمت بزرگی از کبد درگیر بیماری باشد، دیگر قادر به انجام این کارهای مهم نخواهد بود. در این حالت، پیوند کبد ممکن است بهترین امید باشد. این گزینه کبد سالم از طرف اهدا کننده برای بیمار فراهم میکند.
احتمالا میپرسید واکسن هپاتیت برای چیست؟ یا فواید واکسن هپاتیت چیست؟ باید بدانید برای محافظت در برابر هپاتیت A و B واکسنهایی تهیه شده است. این واکسنها احتمال ابتلا به بیماری را کاهش میدهند. CDC واکسیناسیون هپاتیت A را برای همه کودکان ۱۲ تا ۲۳ ماهه و بزرگسالانی که قصد سفر یا کار در مناطقی با شیوع هپاتیت A را دارند یا عوامل خطر دیگری در آن مناطق وجود دارد، توصیه میکند. افراد مبتلا به هپاتیت B یا C مزمن نیز اگر قبلاً در برابر بیماری مصونیت نداشته باشند، باید واکسن هپاتیت A دریافت کنند. واکسن هپاتیت B برای همه نوزادان در بدو تولد و برای بزرگسالانی که دارای هر یک از عوامل خطری که قبلا در مورد آنها صحبت کردیم، توصیه میشود. اما متاسفانه هیچ واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد!
درمان بیماریهای کبدی معمولا با هزینههای زیادی همراه است. در چنین شرایطی وجود بیمههای پایه و تکمیلی بیش از پیش اهمیت پیدا میکند. آیا هپاتیت با بیمه تکمیلی پوشش دادهمیشود؟ برای اطلاع از پوششهای بیمه تکمیلی و هزینههای تحت پوشش آن راهنمای بیمه تکمیلی را مطالعه نمایید.
تزریق واکسن هپاتیت برای افراد زیر الزامی است:
مراکزی مثل هلال احمر تمامی شهرهای ایران و مراکز بهداشت، واکسن هپاتیت را تزریق میکنند. در ادامه مراکزی که میتوانید در آن واکسیناسیون هپاتیت را انجام دهید را برای شما آوردهایم:
مراقبتهای بعد از دریافت واکسن هپاتیت توسط بزرگسالان و کودکان به سادگی و با مصرف آب کافی و استراحت انجام میشود. دقت داشته باشید که بعد از تزریق واکسن میتوانید به فعالیتهای روزانه خود ادامه دهید. همچنین ممکن است عوارض جانبی خفیفی مانند درد در محل تزریق، سردرد یا خستگی را تجربه کنید، این عوارض بعد از مدتی از بین میروند.
بعد از تزریق واکسن هپاتیت ممکن است با عوارض زیر مواجه شوید:
موارد بالا عوارض رایج واکسن هپاتیت است. بعد از تزریق این واکسن ممکن است با عوارض نادر زیر نیز مواجه شوید:
در صورت مشاهده این عوارض باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
متاسفانه بیمه تکمیلی بیماریهای خاص از جمله هپاتیت را تحت پوشش قرار نمیدهد و هزینهی درمان این بیماری به عهدهی شخص بیمار است. اما این بیمه پوششهای زیادی از جمله سرطان، پیوند کبد، ریه و … دارد. برای خرید بیمه تکمیلی میتوانید به صفحهی استعلام و خرید بیمه تکمیلی مراجعه کرده و پس از تکمیل سفارش خرید، بیمهنامه خود را به صورت رایگان در مقصد انتخابی خود تحویل بگیرید. فراموش نکنید که تشخیص به موقع بیماری کبد تاثیر زیادی در درمان آن دارد. بنابراین با مشاهده علائم حتما به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که در مورد تهیه بیمههای تکمیلی درمان به مشاوره یا کمک نیاز داشتید از قسمت نظرات این مقاله با ما در ارتباط باشید.
ایلهان
سلام هپاتیت خفیفB آیا خطرناکه؟
و ممکنه اصلا اشتباهی شده باشه در جواب آزمایش یا با فرد دیگه جا به جا شده باشه و از این موارد…؟
سلیمانی
تو رو خدا مراقب باشید. خواهرمو بردم بیمارستان، هیچیش نبود هپاتیت گرفت اصلا هم گردن نمیگیرن
نوید
هزینه های درمان یا کمک خرجشو بیمه تکمیلی میده؟
کارشناس بیمه
سلام دوست عزیز، بله
یک پرستار
سلام خیلی بد مرضی است. لطفا و تو رو خدا مواظب باشید.
کارشناس بیمه
سلام دوست عزیز، بله متاسفانه و ممنون از تذکرتون