عوارض خودرو؛ سریع‌ترین روش‌ها برای پرداخت و محاسبه عوارض (بهار ۱۴۰۱)

• نویسنده مطلب کارشناس بیمه

یکی از هزینه‌هایی که مالکین وسایل نقلیه اعم از خودرو، موتورسیکلت، کامیون و … موظف به پرداخت آن هستند، هزینه عوارض است. عوارض خودرو ، یعنی برای تردد از جاده‌ها باید هزینه‌ای پرداخت کنیم. تمام این هزینه‌ها صرف آبادانی و جاده سازی می‌شود. حال جای این سوال باقیست که این عوارض شامل چه چیزهایی می‌شود؟ و از چه طریقی می‌توان این هزینه‌ها را پرداخت کرد؟ در ادامه با ما باشید تا تمامی جوانب این موضوع را برایتان روشن کنیم.

انواع عوارض خودرو

در بحث خرید و فروش خودرو، یکی از مسائلی که مطرح کردیم، بحث پرداخت عوارض بود. وقتی شما می‌خواهید خودروی خود را بفروشید و یا آن را از پارکینگ ترخیص کنید، یکی از مدارک، گواهی پرداخت عوارض است؛ چون هزینه عوارض بر عهده مالکین وسایل نقلیه می‌باشد.
عوارض وسایل نقلیه به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که به شرح زیر است:

1. عوارض سالیانه شهرداری
2. آزادراهی
3. عوارض طرح ترافیک (کلان‌شهرها)

در ادامه هر یک از این سه دسته و نیز نحوه پرداخت هر یک را به صورت مفصل توضیح می‌دهیم.

۱- عوارض سالیانه شهرداری

شهرداری هر ساله برای آبادانی و بهسازی خیابان‌ها، معابر و سیستم حمل و نقل هزینه‌های کلانی صرف می‌کند. از سال 96 این قانون مصوب شد که مالکین وسایل نقلیه هزینه‌ای را به صورت سالیانه بابت تردد در خیابان‌ها به شهرداری بپردازند تا شهرداری بتواند هزینه مربوط به نوسازی و بهسازی معابر، خیابان‌ها و بهبود سیسستم حمل و نقل شهری و … را از محل این درآمد جبران کند. یعنی شما به عنوان مالک خودرو یا هر وسیله نقلیه دیگری موظف هستید در ازای استفاده از خدمات شهرداری و تردد در خیابان‌ها، مبلغی را به صورت سالیانه به شهرداری پرداخت کنید و شهرداری با استفاده از این منبع مالی، به نوسازی و آبادانی شهر بپردازد. پرداخت این عوارض به بهبود آبادانی شهرها کمک می‌کند. عوارض سالیانه شهرداری از عوارض خودرو است که حتما باید پرداخت شود.

عوارض سالیانه خودرو

نحوه محاسبه عوارض شهرداری

میزان عوارض شهرداری بر اساس ارزش خودرو و شهر محل سکونت می‌تواند متفاوت باشد. علاوه بر این‌ها سالانه نیز این مبلغ ممکن است تغییر کند، به همین دلیل در ابتدای هر سال از طریق مجلس شورای اسلامی این مبلغ مصوب شده و در نهایت توسط وزارت دارایی به شهرداری‌ها اعلام می‌شود. بر اساس ماده 42 از فصل نهم قانون ماليات بر ارزش افزوده، مبنای محاسبه این مقدار ارزش وسیله نقلیه می‌باشد. این مبلغ تا سال 98 معادل 0.001 ارزش خودرو، چه داخلی و چه خارجی بود (برای خودروی خارجی ارزش خودرو معادل ارزش گمرکی به علاوه حق ورودی به کشور می‌باشد). اما بعداز سال 98 این هزینه افزایش پیدا کرده و برابر است با 0.015 ارزش خودرو. یعنی اگر خودروی شما 100 میلیون است، 150 هزار تومان بابت عوارض سالیانه خودرو باید به شهرداری پرداخت نمایید.

نکات مهم درمورد عوارض شهرداری

برای پرداخت عوارض خودرو باید نکاتی را بدانیم که دانستن آن‌ها موجب تسهیل در پرداخت عوارض می‌شود. این نکات به شرح زیر است:

• نکته ۱: طبق ماده 46 قانون مالیات بر ارزش افزوده، عوارض شهرداری برای خودروهایی که عمر بالای 10 سال دارند، هر ساله (تا 10 سال) به میزان بین 10 تا 100 درصد افزون بر مبلغ فوق می‌باشد.
• نکته۲: در گذشته افراد تصور می‌کردند که وقتی می‌خواهند خودروی خود را بفروشند باید هزینه عوارض شهرداری را پرداخت کنند، ولی طبق قانون مصوب شد که دارندگان وسایل نقلیه موظف به پرداخت هزینه عوارض شهرداری به صورت سالیانه هستند. در غیر این صورت مشمول جریمه دیرکرد می‌شوند. میزان این جریمه 2 درصد به ازای هر ماه است.
• نکته۳: پرداخت عوارض شهرداری بر عهده فروشنده خودرو می‌باشد. هر موقع از سال که خودرو را خریداری می‌کنید، عوارض ماشین را تا پایان آن سال، باید فروشنده ماشین پراخت نماید.

از چه طریقی عوارض شهرداری را پرداخت کنیم؟

برای پرداخت عوارض شهرداری راه‌های مختلفی وجود دارد که در زیر به شرح هر کدام می‌پردازیم:

1.  پرداخت اینترنتی: با توجه به رشد علم و تکنولوژی دیگر نیازی نیست به صورت حضوری اقدام به پرداخت این عوارض کنید. آسان‌ترین و دردسترس‌ترین راه، پرداخت الکترونیکی است. شما می‌توانید از طریق سامانه پرداخت عوارض شهرداری مربوط به شهر محل سکونت خود این عوارض را پرداخت کنید. مثلاً برای شهر تهران از طریق سایت cartax.tehran.ir یا cartax.tehran.ir می‌توانید اقدام به پرداخت عوارض شهرداری کنید. دقت داشته باشید که برای استعلام و پرداخت عوارض شهرداری باید شماره شناسه یا VIN خودرو را وارد کنید. احتمالا می‌دانید که شماره VIN روی برگه سبز خودرو و کارت ماشین درج شده است. این شناسه 17 کاراکتری است و ابتدای آن IR نوشته شده است. شماره شناسه با بارکدی که روی کارت خودرو است متفاوت می‌باشد.
2.  پرداخت حضوری: در صورتی‌که نمی‌توانید به صورت اینترنتی پرداخت خود را انجام دهید، می‌توانید به صورت حضوری به دفاتر پیشخوان دولت و یا دفاتر خدمات الکترونیک مراجعه کنید. شهرستانی‌های عزیز هم می‌توانند به شهرداری شهر خود مراجعه کنند.

نکته: در مراجعه حضوری باید برگه سبز خودرو، کارت ملی و اسناد پرداختی‌های گذشته را همراه داشته باشید.

2- عوارض آزادراهی

این عوارض، هزینه‌ای است که شما بابت عبور از آزادراه‌های مختلف کشور پرداخت می‌کنید. مبلغ این عوارض برای خودروهای سبک، سنگین و موتورسیکلت متفاوت است. همچنین هزینه عوارض برای استان‌های مختلف نیز تفاوت دارد.

از چه طریقی عوارض خودرو آزادراهی را پرداخت کنیم؟

پرداخت عوارض آزادراهی به صورت غیرحضوری و از طرق مختلف صورت می‌گیرد که به شرح زیر است:

• یکی از راه‌های پرداخت عوارض آزادراهی از طریق اپلیکیشن‌های مربوطه معتبر است. شما با نصب این اپلیکیشن‌ها بر روی تلفن همراه خود می‌توانید قبل از عبور از عوارضی این مبلغ را پرداخت کنید.
• دومین راه پرداخت عوارض، استفاده از برچسب عوارض خودرو است. با نصب این برچسب‌ها بر روی خودروی خود، در محل پرداخت الکترونیک عوارضی، اطلاعات خودروی شما توسط دوربین و آنتن‌های نصب‌شده در آنجا دریافت شده و مبلغ مورد نظر از حساب متصل به پلاک خودروی شما کسر می‌شود.
• همچنین شما می‌توانید با استفاده از تیکت یا برچسب مجازی نیز عوارض آزادراهی خود را پرداخت کنید. به این صورت که با گذشتن از گیت پرداخت الکترونیک، دوربین پلاک شما را خوانده و مبلغ عوارضی برای شما پیامک می‌شود. تا 72 ساعت فرصت دارید که این مبلغ را بپردازید. در غیر این صورت مشمول پرداخت جریمه خواهید شد. البته این سیستم فقط برای برخی از آزادراه‌ها فعال شده است.
• علاوه بر روش‌های بالا از طریق خودپردازها هم می‌توانید عوارض آزادراهی خود را پرداخت کنید.

عوارض خودرو و انواع آن

3- عوارض طرح ترافیک

این عوارض برای شهرهایی با حجم ترافیک بالا مانند تهران، اصفهان و کرج است. شما برای ورود به مکان‌های پر تردد که محدوده طرح ترافیک هستند و توسط شهرداری مشخص شده‌اند باید هزینه‌ای به عنوان مجوز ورود پرداخت نمایید. برای ورود در ساعت‌های پرترافیک و مشخص شده در محدوده‌های طرح ترافیک یا مناطق پرتردد این مبلغ پرداخت می‌شود. این طرح برای کنترل ترافیک و آلودگی هوا تعیین شده است. بهتر است طرح ترافیک را از قبل رزرو کنید تا مشمول جریمه نشوید.

برای آگاهی بیشتر با طرح آلودگی هوا می‌توانید به اینجا مراجعه نمایید.

از چه طریقی عوارض طرح ترافیک را پرداخت کنیم

پرداخت هزینه عوارض طرح ترافیک هم مانند عوارض آزادراهی، به صورت غیرحضوری است. تهرانی‌های عزیز از طریق سامانه تهران من می‌توانند ثبت نام کرده وعلاوه بر پرداخت عوارض شهرداری و خلافی‌های خودروی خود، عوارض طرح ترافیک را نیز استعلام کرده و پرداخت نمایند. بدهی مربوط به این عوارض از طریق پیامک به شهروندان گرامی اطلاع داده می‌شود.

اگر چه گاهی برخی از قوانین موجب صرف هزینه یا اتلاف وقت می‌شود، اما اگر بدانیم اجرای این قوانین در نهایت موجب آسایش و آسودگی خاطر ما می‌شود هرگز از آن‌ها سرپیچی نمی‌کنیم. پرداخت عوارض خودرو هم یکی از همین قوانین است که اگر به آن خوب فکر کنیم، متوجه می‌شویم این هزینه در نهایت باعث راحتی و سلامت تردد ما در جاده می‌شود.

• + پرداخت عوارض بر عهده کیست؟
  • پرداخت عوارض بر عهده راننده است.
• + آیا میزان عوارض شهرداری برای همه یکسان است؟
  • میزان عوارض شهرداری بر اساس ارزش خودرو و شهر محل سکونت می‌تواند متفاوت باشد.
• + میزان عوارض شهرداری چقدر است؟
  • برابر است با ۰.۰۱۵ ارزش خودرو است.
• + مدت زمان برای پرداخت عوارض آزادراهی چیست؟
  • تا ۷۲ ساعت فرصت دارید تا عوارض آزادراهی را بپردازید.