9 نکته وکالت خرید و فروش خودرو که اگر ندانید سرتان کلاه می‌رود

• نویسنده مطلب کارشناس بیمه

فرض کنید برای خرید خودرو به مراکز مربوطه مراجعه کرده‌اید. خودرویی چشمتان را می‌گیرد و پس از ارزیابی‌های لازم و مذاکره در رابطه با قیمت و رسیدن به توافق می‌خواهید معامله را انجام دهید. یا خودروی خود را برای فروش به این مراکز می‌برید. مهم‌ترین مسئله در رابطه با خرید و فروش خودروی دست دوم، انجام کارهای قانونی است تا در آینده مشکلی برای طرفین به وجود نیاید. وکالت خرید و فروش خودرو ، نکته‌ای است که پس از انجام تطابق‌های لازم در مورد مشخصات خودرو، شماره موتور، شماره شاسی و … با برگه سبز خودرو، باید به آن توجه کنید.

گاهی اوقات افراد به دلایلی مانند مشغله زیاد نمی‌توانند برای خرید و فروش خودرو شخصاً حضور داشته باشند. در نتیجه انجام این کار را به اشخاص دیگری که مورد اطمینانشان هستند، واگذار می‌کنند. در واقع، به شخص دیگری وکالت می‌دهند که در غیاب ایشان، کارهای قانونی در رابطه با خرید و فروش را انجام دهند. اما خرید و فروش به شکل وکالتی شرایط خاصی دارد. در ادامه‌ی این مطلب ما را همراهی کنید تا خدایی ناکرده از این مسئله متضرر نشوید.

وکیل و موکل در خرید و فروش وکالتی خودرو

وکالت یک مسئله حقوقی است. در مورد وکالت خرید و فروش خودرو، شخص خریدار یا فروشنده موکل و شخصی که وکالت را می‌پذیرد، وکیل محسوب می‌شود. وکیل لازم نیست حتماً شخص تحصیل‌کرده یا حقوقدان باشد. شما به هر فردی که اطمینان دارید، می‌توانید وکالت خرید و فروش خودرویتان را بدهید. ولی بحث اطمینان اینجا مطرح است، چون این مسئله حقوقی می‌تواند برای شما دردسرساز باشد. در وکالت دادن، بحث انتقال مالکیت نیست. به بیان حقوقی، ” اثر عقد وکالت تملیک نیست؛ بلکه اعطای نمایندگی است”. در وکالت دادن، دو طرف، یعنی هم وکیل و هم موکل در قبال هم مسئولیت‌ها و حق و حقوقی دارند.

مواردی که باید در وکالت خرید و فروش خودرو رعایت کنیم

انوع وکالت خرید و فروش خودرو

وکالت خرید و فروش ماشین سه نوع مختلف دارد که به شرح زیر است:

1.  وکالت خرید خودرو: شما به فردی که مورد اطمینانتان است، وکالت می‌دهید که کلیه کارهای مربوط به انتخاب خودرو، تعویض پلاک، سند زدن و کلیه کارهای قانونی مربوط به خرید خودرو را انجام دهد. این فرد از طرف شما حق امضا دارد.
2. وکالت فروش خودرو: شما به فردی که مورد اطمینانتان است وکالت می‌دهید که کلیه کارهای مربوط به فروش خودرو را انجام دهد.
3. وکالت فروشنده به خریدار برای پلاک زدن: در اینجا شما به شخص خریدار وکالت می‌دهید که از طرف شما کارهای مربوط به تعویض پلاک، برگه سبز و کارت خودرو را انجام دهد. در این‌گونه مواقع بهتر است برای جلوگیری از ضررهای بعدی، مدت زمان کوتاهی را در وکالتنامه ذکر کنید. مثلاً شخص خریدار تا فلان تاریخ از طرف شما وکیل است که کار تعویض پلاک را انجام دهد.

2 گونه کلی وکالت

به وکلای خود می‌توانید به دو گونه وکالت دهید که هر کدام شرایط و قوانین خود را دارد.

1. وکالت ساده و معمول: در این نوع وکالت، شما برای مدت زمان مشخص و خاص، وکالت مال خود را به فرد دیگری می دهید. وکیل طبق چارچوب قرارداد، حق و حقوقی دارد. در این نوع وکالت، وکیل و یا موکل می‌توانند هر زمانی که خواستند، وکالت را باطل کنند.

2. وکالت بلاعزل: این نوع وکالت که این روزها به دلایل مختلفی مانند در رهن بودن سند خودرو، فرار از پرداخت مالیات، عجله فروشنده و … در خرید و فروش خودرو بسیار با آن مواجه می‌شویم، یکی دیگر از انواع وکالت است. همان‌طور که از خود کلمه پیداست، وکالت بلاعزل، وکالتی است که قابل سلب شدن نیست. البته این بدان معنی نیست که مثلاً فروشنده هیچ حقی در قبال خودرو و یا مال خود ندارد. با گرفتن وکالت بلاعزل فروش وکیل مالک آن خودرو شده‌است. درست است که موکل نمی‌تواند وکیل را عزل کند؛ ولی همچنان می‌تواند، وکالت را خودش انجام دهد. بهترین کار در وکالت بلاعزل فروش، نوشتن مبایعه‌نامه در کنار وکالت بلاعزل است. در این صورت حق مالکیت برای خریدار، لحاظ می‌شود. حتی با فسخ وکالت، خریدار می‌تواند با استناد بر مبایعه‌نامه، برای دریافت سند رسمی اقدام کند.

چگونه وکالت‌نامه باطل می‌شود

وکالت ساده یا وکالت بلاعزل تحت شرایط خاصی از بین می‌روند که این شرایط به شرح زیر است:

• فوت وکیل یا موکل
• از بین رفتن مورد وکالت
• اتمام تاریخ وکالت

خطرات خرید و فروش وکالتی خودرو

بسیاری از افراد به دلیل مشغله کاری زیاد، خرید و فروش خودرو خود را به اشخاص دیگری می‌سپارند. به آن‌ها وکالت می‌دهند که از طرفشان عهده‌دار این مسئولیت شوند. باید بدانید که در وکالت دادن برای خرید و فروش خودرو خطراتی هم نهفته است.

در بسیاری از موارد مشاهده شده‌ است که برای مثال: فروشنده خودرو به خریدار وکالت می‌دهد که کارهای مربوط به تعویض پلاک را شخصاً انجام دهد. پیشنهاد می‌کنیم که تنها در صورتیکه شخص خریدار را کاملاً می‌شناسید، به وی وکالت دهید. ممکن است بعداً دچار مشکلات فراوانی شوید. در طول زمانی که خودرو در دست خریدار است تا کارهای مربوطه را انجام دهد، ممکن است، هر حادثه‌ای در رابطه با خودرو رخ دهد که شما مقصر هستید. قانون فقط مالک حقیقی خودرو را به رسمیت می‌شناسد. در صورتی که تصادف، قاچاق و یا هر مسئله‌ی دیگری در طول این مدت رخ دهد، شما طرف حساب قانون هستید.

دیگر مشکلات خرید و فروش وکالتی

شخص خریدار، ممکن است با وکالت‌نامه به مراکز تعویض پلاک مراجعه کند. در آنجا به جای تعویض پلاک و برگه سبز، خودرو توقیف شود. بنا به دلایلی مانند: در رهن بانک بودن سند خودرو، داشتن شکایت، توقیف قضایی برای پرداخت مهریه، مسائلی همچون انحصار وراثت و … ممکن است، خودرو در مراکز تعویض پلاک توقیف شود. حتی ممکن است، مثلاً اتاق خودرو تعویض شده‌باشد و فروشنده این مسئله را از شما پنهان کرده باشد. در مراکز تعویض پلاک این مسئله معلوم شده و مشکلاتی را برای خریدار به وجود می‌آورد. رئیس پلیس راهور در رابطه با پرونده‌هایی که از طریق وکالتی خودرو خرید و فروش شده هشدار داده است.

نکاتی که برای وکالت خرید و فروش خودرو باید بدانید

گاهی حتی با اینکه طرفی را که به او وکالت داده‌اید به خوبی می‌شناسید و به وی اطمینان کامل دارید، باز هم دچار مشکل می‌شوید. مثلاً خودرویی را از طرف شما خریداری می‌کند که شما تمایلی به خرید آن نداشته‌اید. یا خودروی شما را با قیمتی که مورد قبول شما نیست، معامله می‌کند.
در خرید و فروش خودرو، ممنوع‌المعامله نبودن طرفین بسیار مهم است. حتماً این موضوع را در نظر داشته باشید. در انجام اینگونه معامله‌ها باید هوشیار باشید و محتاطانه عمل کنید.

پرداخت هزینه‌های خرید و فروش خودرو وکالتی

مسئله‌ی دیگری که برای افراد حائز اهمیت است، پرداخت هزینه‌های مربوط به خرید و فروش خودرو است. پرداخت این هزینه‌ها توافقی است. دو طرف با هم از قبل در رابطه با این هزینه‌ها صحبت می‌کنند و به توافق می‌رسند. عموماً پرداخت هزینه‌های خودرو از قبیل خلافی خودرو و … بر عهده فروشنده و تعویض پلاک بر عهده خریدار است.

اگر چه در دنیای امروز سرعت بخشیدن به کارها، بسیار مهم است؛ اما نباید برای سریع انجام شدن کارها خود را به دردسر بیاندازید. بهتر است برای کارهای مهم مانند وکالت خرید و فروش خودرو تمام جوانب و عواقب کار را در نظر بگیرید و با چشمانی باز این کار را انجام دهید تا در دام کلاه‌برداران و افراد سودجو نیافتید.