سفر میلیونی زائران به عتبات عالیات در ایام اربعین، نشانه حیات و بالندگی نهضت بزرگ عاشورا و فرصتی بینظیر برای پیروان اهلبیت(ع) جهت معرفی این نهضت و حماسه بزرگ به جهانیان است.
پیادهروی زائران و عشاق ثارالله(ع) در ایام اربعین از شهرهای مختلف عراق به سوی کربلا و خدمترسانی به آنها که هر سال با شور و اشتیاق بیشتری انجام میشود، خالق صحنههای بسیار زیبایی است که در هیچ جای دنیا نمیتوان مانند آن را یافت.
بیتردید هر میزان این حضور با آگاهی و شناخت همراه باشد، میتواند بهرهوری و استفاده از این مائده عظیم الهی از سوی زائران را افزایش دهد. برای رسیدن به این مقصود، اولین و اساسیترین گام، توجیه زائران و اطلاعرسانی بههنگام در خصوص این سفر است.
در این مطلب کوتاه سعی داریم تمامی اطلاعات لازم در خصوص این سفر مقدس
در اختیارتان قرار دهیم .
هر اقدام از جمله سفر پربرکت اربعین حسینی، نیازمند نگرش کلان و تقسیمبندی گامهاست. بر همین اساس، اولین گام برای آغاز سفر اربعین، آمادگی پیش از سفر است؛ آداب باطنی و ظاهری که هر یک موجب تعالی و کمال زیارت خواهد بود.
بدون تردید شرکت در همایش باشکوه الهی اربعین، میباید با قصد قربت و به منظور تقویت بنیه ایمانی و تجدید عهد و میثاق با سرور شهیدان حضرت حسین بن علی(ع) و الگوگیری از اسوههای تابناک دین صورت گیرد؛ از این رو باید زائران کوشش نمایند تا با خلوص نیت و به قصد درک فیوضات الهی و زیارت مرقدهای نورانی سالار شهیدان و اصحاب بزرگش و سایر اولیای الهی به این سفر پا بگذارند و راهی این سفر معنوی شوند.
مناسب است زائران اربعین حسینی با پذیرش نیابت یکی از شهـدای عزیـز، شهیدی را همسفر خود کنند و ذیل عنایت و برکت یاد و نام شهدا، پیادهروی اربعین و زیارت سیـدالشهدا(ع) را مزین و تضمیـن نماینـد.
حلالیتطلبیدن از دوستان و نزدیکان، امر سفارششدهای است تا بتوان با رضایت و دعای خیر ایشان سفری با خیر و برکت در پیش داشت.
وصیتکردن از جمله امور مهمی است که دین مبین اسلام بر آن تأکید دارد.
اثر این اقدام آن است که زائران با فراغ بال از ادای حقوق مردم و خداوند سبحان برای تقرب به خداوند متعال سفر را آغاز نمایند.
سفر مقدس به عتبات عالیات در مدت اربعین علاوه بر ثواب های بی کران که برای شما
زائران دارد خالی از خطر هم نیست با توجه به اینکه کشور عراق در مرکز خطرات تروریست
ی قرار دارد تهیه بیمه نامه با پوشش های مختلف از الزامات سفر می باشد .
بیمه نامه سفر به عتبات بیمه رازی شامل پوشش های زیر است
* لازم است در طول سفر اهتمام زائر بر رعایت مسائل شرعی باشد و سایر همسفران نیز به انجام عبادات و توجه به معنویات، ترغیب و تشویق شوند.
* شایسته است همه زائران و به خصوص بانوان، در تمام ایام سفر و در محضر امامان معصوم(ع) لباس مناسب داشته باشند و حجاب را کاملاً رعایت کنند.
* سعه صدر، صبر بر مشکلات، تحمل سختیها و کمبودها در طول سفر، سرلوحه قرار گیرد.
زائر حسینی به خوبی میداند که روایات شیعه سرشار از توصیه به نماز جماعت است و در این راهپیمایی و اجتماع عظیم معنوی، نمیتوان آن را نادیده گرفت. عبادتی که در طول این همایش بزرگ باید در معرض دید عموم قرار گیرد و امام حسین(ع) نیز در جریان نهضت، توجه خاصی به آن داشت. بر همین اساس، سعی زائر باید بر این باشد تا نمازهای پنجگانه را اول وقت و در صورت امکان به جماعت اقامه کند.
برخی اقدامات لازم است از جانب زائران اربعین، در کشور میزبان رعایت شود. در این بخش، به مهمترین آنها اشاره میشود:
* توجه به این مسئله که مردم عراق، میزبان اصلی و صاحبخانه هستند و ادب و اخلاق اسلامی حکم میکند عزت، حرمت و سنتهای آنها حفظ و مورد تأکید قرار گیرد.
* همانطور که میزبانان عراقی، از مدتها قبل، خود را برای پذیرایی از زائران آماده میکنند، مناسب است زائران نیز برای تقدیر و تشکر از آنها محترمانه و مؤدبانه برخورد کنند.
* زائران محترم لازم است هنگام حضور در موکبها توقعات خود را کاهش دهند و در نظر داشته باشند که مسئولان موکبها تمام تلاش خود را برای ارائه بهترین خدمات و فراهمکردن زمینههای آرامش و استراحت حاضران در مراسم اربعین به کار میگیرند.
* برخی عراقیها، با زبان فارسی آشنا هستند، لذا مناسب است در گفتوگوها، حتی به شوخی از کاربرد کلمات اهانتآمیز و خلاف ادب اجتناب شود. بلکه زائران میتوانند از این امر، برای تعامل هر چه بهتر و تقویت پایههای دوستی و برادری دو ملت استفاده کنند.
* با توجه به اینکه در موکبها، زائران از کشورها و فرهنگهای مختلف گرد هم میآیند، لازم است زائران ایرانی، شئون اخلاقی و فرهنگی را حفظ و از شوخی بیمورد و ایجاد سروصدا پرهیز نمایند و نماینده خوبی برای جمهوری اسلامی ایران باشند.
* احترام به زائران دیگر و همکاری در خدماترسانی موکبها از اخلاق اسلامی است.
* اهتمام به پاکیزه نگهداشتن اماکن مقدس و محلهای عمومی، نشانگر شخصیت والای زائران است.
* از گرفتن جای بیش از حد نیاز و جا ندادن به دیگران پرهیز شود.
* از ایجاد مزاحمت، هرچند ناخواسته نسبت به دیگر زائران خودداری شود.
* توجه به این نکته لازم است که بسیاری از آوارگان مظلوم ساکن در موکبهای بین راه و برخی از زائران که مسیر را با پای پیاده طی میکنند، از برادران و خواهران اهل تسنن هستند؛ اهانت به زائران دیگر، قطعاً مورد رضایت خداوند متعال و امام زمان(عج) نخواهد بود. بنابراین نباید به گونهای عمل شود که باعث تفرقه در صفوف شیعه و سنی و پیروان سایر ادیان الهی باشد.
* کمک به خانمها، افراد مسن، بیماران و کودکان در استفاده از وسایل نقلیه و خدمات دیگر و اولویتدهی به آنها از اخلاق پسندیده است.
* حفظ فضای معنوی زیارت و عزاداری اربعین سالار شهیدان باید در طول سفر، مورد توجه و اهتمام همگان قرار گیرد.
* تداوم به اذکار «سبحان الله»، «الحمدلله»، «لا اله الا الله»، «الله اکبر» و «صلوات»، در زمان پیادهروی، توصیه همه بزرگان و اولیای الهی است.
* دعا جهت تعجیل در فرج امام عصر حضرت صاحب الزمان(عج) و هدیه ثواب زیارت به آن بزرگوار از پسندیدهترین کارهاست.
* اگر در طول مسیر به صورت گروهی جایی برای اسکان، انتخاب میشود، بهتر است که برنامهای معنوی (مانند خواندن زیارتنامه و تلاوت قرآن کریم) برای گروه در نظر گرفته شود.
* لازم است با پرهیز از زیادهروی در مصرف غذاها و نوشیدنیها و اسراف آنها که از دستورات دین مبین اسلام است، به این اخلاق پسندیده اسلامی جامه عمل پوشاند. با این عمل، ضمن حفظ سلامتی و تقویت روحیه قناعت، به تأمین غذای سایر زائران نیز کمک خواهد شد.
* کمک به سایر زائران در طول مسیر فراموش نشود، از آب، نوشیدنی، خوردنی و تجهیزات اضافی خود به کسانی که در آن لحظه به آن نیاز دارند، بخشش شود.
* دستور قرآن در سوره آل عمران، اتحاد با دیگر ادیان الهی در نقاط مشترک توحید و معاد است: «قُل یَا أَهلَ الکِتَابِ تَعَالَوا إِلَی کَلِمَهٍ سَوَاءٍ بَینَنَا وَبَینَکُم أَن لَّا نَعبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَانُشرِکَ بِهِ شَیئًا وَلَا یَتَّخِذَ بَعضُنَا بَعضًا أَربَابًا مِن دُونِ اللَّهِ؛ بگو: «اى اهل کتاب، بیایید بر سر سخنى که میان ما و شما یکسان است بایستیم که: جز خدا را نپرستیم و چیزى را شریک او نگردانیم، و بعضى از ما بعضى دیگر را به جاى خدا به خدایى نگیرد.»
اکنون که وحدت با ادیان توحیدی توصیه شده، اتحاد با همکیشان مسلمان از مذاهب دیگر پسندیده و اولی است. لذا مبادا در این سفر با رفتار و کلمات اهانتآمیز که بارها از سوی مراجع عظام تقلید، حرام اعلام شده، موجب تفرقه دشمنپسند شویم.
* نسبت به رعایت فاصله و عدم برخورد با نامحرم حتی در شلوغترین مکانها دقت لازم مبذول شود.
انجام هر سفری از جمله سفر اربعین حسینی نیازمند تدارک مقدمات سفر و ملزومات آن است که در اینجا به برخی از مهمترین آنها اشاره میشود.
* برای سفر به عتبات عالیات در ایام اربعین حسینی (همانند هر سفر به خارج از کشور)، نیاز به همراهداشتن گذرنامه میباشد. از این رو، همه مشتاقان این سفر قبل از هر اقدامی، لازم است تا پیش از رسیدن ایام اربعین نسبت به دریافت گذرنامه از طریق دفاتر پلیس + ۱۰ اقدام کنند تا با کمبود وقت و ازدحام در ایام اربعین مواجه نشوند.
* اعتبار زمانی گذرنامه برای زائران ایرانی اربعین حسینی در سال جاری مطرح نیست و صرف داشتن گذرنامه برای عبور از مرز کفایت میکند.
* مناسب است زائر اربعین حسینی قبل از ثبت نام، همراهان خود را تعیین کند و فردی که به عنوان سرگروه یا مدیر کاروان تعیین میشود، ثبت نام را به صورت گروهی انجام دهد.
* همچنین شایسته است مدیر کاروان یا گروه برای هر یک از اعضا، کارت شناسایی تهیه و به آنها تحویل نماید تا در صورت لزوم، زائران بتوانند از آن استفاده نمایند.
تذکراتی به بانوان زائر
* از سفر انفرادی در اربعین پرهیز نمایند، بلکه به صورت گروهی یا همراه با محارم، در این مراسم حضور یابند.
* از همراهداشتن طلا و جواهرات خودداری کنند.
* در طول سفر، از اقامت در محلهای مشکوک و ناآشنا خودداری نمایند.
* با توجه به هزینههای بالای درمانی در عراق، همه زائران، ملزم به داشتن بیمه میباشند. در این خصوص، اطلاعات لازم را می توانید از وب سایت بیمه دات کام تهیه فرمایید
* شرایط و تعهدات بیمه، همچنین نشانی شرکت بیمهگر در اربعین، دراین سامانه قرار دارد. برای داشتن سفری ایمن به کربلا حتما بیمه اربعین را تهیه کنید. البته در سال 1402 بدون خرید بیمه اربعین ثبت نام افراد نهایی نمیشود. اربعین یکی از گردهماییهای بزرگ مسلمانان برای عزاداری است که به دلیل برگزاری در کشور عراق، در دسته پر مخاطرهترین سفرها قرار میگیرند.
* در سال جاری، طبق توافق دولتهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق، زائران اربعین حسینی در بازه زمانی دهم محرمالحرام تا پایان ماه صفر از دریافت روادید معاف هستند و برای تردد میان دو کشور، فقط به گذرنامه نیاز هست.
از ملزومات دیگر و انجام مقدمات سفر، تدارک وسیله نقلیه (هوایی یا زمینی) و تهیه بلیت سفر است.
* بهتر است زائران موسم اربعین پیش از سفر، برنامه مسافرت خود را تنظیم نمایند. اینکه سفر هوایی باشد یا زمینی؛ و اگر سفر زمینی را انتخاب نمایند، از کدام مرز (مهران، شلمچه، چزابه، خسروی یا مرز دریایی خرمشهر) به عراق سفر مینمایند؛ بازه سفر آنها از چه تاریخی آغاز میشود و سفرشان چند روز به طول میانجامد؛ از کدام مسیر به سوی کربلا حرکت خواهند کرد؛ آیا به صورت پیاده به کربلا میروند یا سواره؛ نحوه بازگشت به کشور چگونه است؛ و…
پاسخ به سؤالاتی از این قبیل، میتواند به مدیریت سفر کمک کند.
* زائرانی که قبل از دهه دوم صفر یا پس از روز اربعین به عتبات عالیات سفر میکنند یا پس از بیستم ماه صفر در عراق باقی میمانند، باید تدارک حمل و نقل، اسکان و پذیرایی خود را داشته باشند، چرا که موکبهای میزبان معمولاً فقط در دهه دوم صفر به ارایه خدمات میپردازند و غیر از آن ایام، زائران باید عهدهدار مسائل خود باشند و هزینه آنها را بپردازند.
این دسته از زائران، بهتر است به جای منازل عراقیها از هتلها و سایر مراکز اقامتی استفاده کنند تا موجب آزار میزبانان عراقی نشوند.
* مناسب است در فرصت باقیمانده تا شروع سفر اربعین، دانشها و مهارتهای لازم را فراگرفت. در ادامه به برخی از آن موارد اشاره میشود:
* با توجه به فعالشدن رادیو اربعین پیش از اربعین حسینی، زائران میتوانند از برنامههای متنوع این شبکه رادیویی پیش از شروع سفر و در طول سفر استفاده نمایند و از اطلاعرسانیهایی که انجام میگیرد نیز مطلعشوند.
* در صورتی که امکان استفاده از اینترنت برای زائران فراهم باشد، میتوانند با نصب نرمافزار رادیو اربعین بر روی همراه خود از این امکان استفاده نمایند.
برای ایام پیادهروی، وسایلی نیاز است که در زیر به مهمترین آنها اشاره میشود:
راحتترین نوع حمل بار در مسافتهای طولانی، استفاده از کولهپشتی سبک است.
* در دهه دوم ماه صفر، در طول مسیر راهپیمایی، خصوصاً در مسیر نجف به کربلا مواد غذایی به مقدار کافی توسط موکبها تهیه شده و به صورت رایگان (در مدت زمان منتهی به روز اربعین) در اختیار زائران قرار خواهد گرفت، ولی بهتر است حتماً مقداری غذای فاسد نشدنی و بادوام و خشکبار مانند خرما، بادام، انجیر و آب همراه زائر باشد.
* زائران، برای جلوگیری از بیماری، لباسهای مناسب فصل به همراه داشته باشند؛ برای مثال در فصلهای سرد، جوراب ضخیم، دستکش، کلاه، کاپشن سبک و… مورد نیاز است.
* معمولاً ابتدای صبح، هوا خنکتر است و به تدریج، گرم میشود. بهتر است از لباسهای متوسط و سبک استفاده شود تا در طول روز و گرمشدن هوا، به تدریج لباسها کم شود.
از آنجا که ممکن است جای مناسبی برای اسکان و اقامت پیدا نشود، همراهداشتن کیسه خواب ضروری به نظر میرسد. پیشنهاد میشود از کیسه خواب نظامی استفاده شود که دارای حجم کم و کارآیی مناسبی است.
* کفش علاوه بر سبکبودن و برخورداری از کفی مناسب، نباید بسیار بزرگ باشد، به نحوی که پا در آن، رها باشد و به گونهای هم کوچک نباشد که پا، تحت فشار قرار گیرد.
* توصیه میشود کفشهای دارای بند پوشیده نشود، بلکه کفش مناسب و آزاد تهیه شود؛ چرا که زائران در طول مسیر، دائماً برای استراحت یا وضوگرفتن، ناگزیر به درآوردن کفش هستند.
* بهتر است از کفش چرمی که مدتی استفاده شده و نه خیلی گشاد و نه خیلی چسبان باشد، برای این مسیر استفاده شود.
* با توجه به محدودیت وسایل استراحت، مناسب است پتوی سبک و بالش کوچک همراه زائران باشد.
* بهترین گزینه، پتوهای سفری است تا در صورت لزوم از آن استفاده شود. البته همراهداشتن کیسه خواب مناسب، زائر را از پتو بینیاز میکند.
* لازم است ملحفه سبک و تمیز، همراه باشد.
چفیه برای پوشاندن سر و گردن، خشککردن دست و صورت و موارد دیگر کاربرد دارد.
* برای جلوگیری از آفتابسوختگی چشم و پوست صورت، بهتر است عینک آفتابی مناسب و کلاه نقابدار استفاده شود.
* در صورت استفاده از عینک طبی، بهتر است یک عینک اضافه نیز همراه باشد.
* آنتندهی تلفن همراه در عراق کیفیت مناسبی ندارد و این مشکل به ویژه در ایام اربعین، به سبب حجم بالای کاربران تشدید میشود،
* در هر صورت باید آمادگی قطعشدن تماسها وجود داشته باشد و این آمادگی به خانوادهها در ایران نیز اطلاع داده شود.
* برای خرید سیم کارتهای عراقی، در کشور عراق اقدام کنید که امکان آزمایش سالم و معتبر بودن سیمکارت وجود داشته باشد.
* اگر از سیمکارتهای ایرانی (اعم از اعتباری و دائمی) استفاده میشود، هنگام دریافت تماس از ایران، طبق تعرفه، برای زائر هم هزینه دارد.
* در مسیر پیادهروی و در بعضی موکبها، برق و انواع شارژرها موجود است، اما بهتر است شارژر، باتری همراه (پاوربانک) و باتری اضافی همراه باشد.
* گاهی برای تردد در مسیرها و خرید برخی ضروریات، نیاز به صرف هزینه است، بنابراین لازم است به مقدار کافی پول و ارز (ریال و دینار) همراه زائر باشد.
* جهت کاهش مشکلات مالی احتمالی و وجود دستگاههای خودپرداز در عراق، مناسب است یک کارت بانکی همراه زائر باشد تا در صورت نیاز بتواند استفاده نماید.
* همراهداشتن نقشههای راهنمای مسیرهای تردد و همچنین نقشههای راهنمای اماکن زیارتی در جلوگیری از سردرگمی و بهرهبرداری حداکثری از زمان بسیار مفید است.
* نقشههای راهنمای مسیرهای تردد در عراق، به ویژه در زمان خروج از شهرهای زیارتی و هنگام بازگشت به ایران کمک بسیار خوبی خواهد بود.
* برای دستیابی به نقشههای راهنما، علاوه بر امکان دریافت آنها از پورتال «الاربعین»، میتوان از برنامههای کاربردی های همراه که حاوی نقشهها هستند، نیز استفاده کرد.
* برخی وسایل ممکن است در طول سفر نیاز شود که بهتر است زائر آنها را به همراه داشته باشد؛ از جمله: حوله، ماسک یک بار مصرف، دستمال کاغذی، دستمال مرطوب، لیوان کوچک دستهدار، قاشق، چنگال و چاقو، مسواک و خمیردندان، صابون یا مایع صابون، شامپوی کوچک، مهر و جانماز و کتابهای زیارت و ادعیه (مانند رهپویه زیارت).
* باید توجه داشت که حمل کوله و بار سبک در پیادهروی از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است، اما به همراه داشتن تجهیزات کامل نیز لازم مینماید.
* دقت شود که همراهداشتن برخی وسایل همچون چاقو در سفرهای هوایی و بردن آنها به داخل هواپیما ممنوع است.