یکی از خودروهای پرفروش در ایران که نزدیک به سه دهه عمر دارد، پراید است. این ماشینِ ارزان قیمت تا کنون در مدلها و تیپهای مختلف به بازار عرضه شده است. با ما همراه باشید تا نگاهی به مدلهای مختلف این خودروی اقتصادی و پرفروش بیاندازیم.
شرکت آمریکایی فورد در سال ۱۹۸۶ خودرویی به نام فستیوا را به کمپانی مزدا سفارش داد. فورد فستیوا خودروی هاچ بکِ سه دری بود که موتور ۴ سیلندر ۱.۱ لیتری و ۱.۳ لیتری داشت و به کشورهایی مانند آمریکا، ژاپن، استرالیا و آسیای جنوب شرقی عرضه میشد.
بعدها شرکت کرهای کیاموتورز امتیاز تولید این اتومبیل را خرید و با نام پراید آن را به بازار خودرو عرضه کرد. سال ۱۳۷۲ شرکت سایپا تولید این ماشین را در ایران استارت زد. پراید در آن زمان رقیب خاصی نداشت و به همین دلیل با استقبال عموم مواجه شد. اصلیترین دلایل فروش بالای این اتومبیل در ایران، قیمت پایین، مصرف سوخت پایین و کوچک بودن این خودرو است.
از سال ۷۲ که پراید برای اولین بار در کشورمان تولید شد و مورد بهرهبرداری قرار گرفت تا کنون این خودرو در مدلهای مختلف به بازار عرضه شده است. این خودرو که بر پلتفرم X100 سایپا ساخته شده با مدلهای اولیه نسیم و صبا تولید میشد. اولی به فرم هاچ بک و دومی به فرم سدان یا صندوق دار بود. پس از آن سایپا مدلهای ۱۱۱، ۱۳۱، ۱۳۲ و ۱۴۱ را نیز عرضه کرد که تمامی این مدلها دارای مشخصات یکسانی به لحاظ فنی هستند و تنها تفاوتهایی جزیی با هم دارند. سایپا ۱۵۱ یا وانت پراید بود که سایپا در سبد محصولات خود قرار داد.
نکتهی جالبی که در مورد اولین محصول سایپا وجود دارد، تأسیس خط تولید پراید در سایر کشورها است. سایپا در سالهای ۸۶، ۸۷ و ۹۰ شمسی، به ترتیب در کشورهای ونزوئلا، سوریه و سودان، خط تولید پراید را راهاندازی کرد. اولین نسخههای پراید، مدلهای صبا، نسیم و سفری بودند؛ در ادامه محصولات دیگری چون ۱۱۱، ۱۳۱، ۱۳۲، ۱۴۱ و ۱۵۱، در تیپهای مختلف توسط کمپانی سایپا تولید شد.
احتمالاً نام پراید نسیم خیلی برایتان آشنا نیست. این مدل، همان هاچ بک است که دارای مشخصات زیر است:
مدل خودرو | پراید هاچ بک |
نوع موتور | M13 |
حجم موتور | ۱۳۲۳ سی سی |
تعداد سیلندر | ۴ |
گیربکس | ۵ سرعته دستی |
حداکثر قدرت موتور | ۶۳ اسب بخار |
حداکثر گشتاور | ۱۰۳ نیوتن متر |
شتاب ۰-۱۰۰ | ۱۳.۷ ثانیه |
ابعاد | طول: ۳۶۱۵ میلیمتر عرض: ۱۶۰۵ میلیمتر ارتفاع: ۱۴۵۵ میلیمتر |
ظرفیت باک | ۳۷ لیتر |
پراید هاچ بک یا همان مدل نسیم، فاقد ترمز ضد قفل ABS و فرمان هیدرولیک میباشد اما تهویه مطبوع و قفل مرکزی دارد. در مدل نسیم، رنگ سپرها با بدنه متفاوت است. در صورت نادیده گرفتن مسائل ایمنی، وزن کم و در نتیجه شتاب مناسب و کوچک بودن، این خودرو برای تردد داخل شهری بسیار مناسب است.
مدل صبا صندوق دار، همان مدل نسیم است و همان خصوصیات را دارد. فقط چون این مدل، صندوق دارد، به وزن خودرو حدود ۶۵ کیلوگرم افزوده شده که در نتیجه شتاب آن کمتر است. افزودن صندوق باعث افزایش طول صبا به ۳۹۳۵ میلیمتر شده است. این مدل، دارای شیشه گرمکن عقب، شیشه بالابر برقی درهای جلو و سیستم تهویه مطبوع است.
مدل ۱۴۱ که اولین بار سال ۸۲ عرضه شد، کمفروشترین مدل این ماشین است. این خودرو که سنگینترین مدل پراید است به لحاظ فنی همان مشخصات مدل ۱۳۱ و … را دارد. این اتومبیل اولین فیسلیفت مدل صبا است و اولین لیفتبک تولید ایران میباشد؛ چون هم صندوق عقب دارد و هم درِ صندوق عقب مانند هاچبک طراحی شده است در واقع تلفیقی از سدان و هاچ بک است.
در این ماشین جلو پنجره تغییر کرده و دور تا دور آن نوار کرومی قرار گرفته است. خطوط روی در کاپوت هم از دیگر تغییرات این مدل از پراید است.
مدل ۱۴۱ سایپا برای اولینبار در طراحی داشبورد از خطوط منحنی به جای خطوط صافی که در صبا و نسیم بود استفاده کرد. این طراحی داشبورد اولین بار روی مدل ۱۴۱ پیاده شد و به بقیه مدلها یعنی ۱۱۱، ۱۳۱، ۱۳۲ و ۱۵۱ هم رسید.
مشخصات مدل ۱۴۱ را در جدول زیر مشاهده میکنید:
مدل خودرو | پراید ۱۴۱ |
نوع موتور | M13 |
حجم موتور | ۱۳۲۳ سی سی |
تعداد سیلندر | ۴ |
گیربکس | ۵ سرعته دستی |
حداکثر قدرت موتور | ۷۱ اسب بخار |
حداکثر گشتاور | ۱۰۸ نیوتن متر |
شتاب ۰-۱۰۰ | ۱۴.۵ ثانیه |
ابعاد | طول: ۳۹۳۵ میلیمتر عرض: ۱۶۰۵ میلیمتر ارتفاع: ۱۴۵۵ میلیمتر |
وزن خودرو | ۹۴۰ کیلوگرم |
ظرفیت باک | ۴۰ لیتر |
مصرف سوخت ترکیبی | ۶.۴۴ |
۱۳۱ همان مدل صبا است که تغییراتی روی آن صورت گرفته و در واقع فیسلیفتی از صبا است. این خودرو همزمان با دو فیسلیف دیگر، یعنی سایپا ۱۱۱ و سایپا ۱۳۲ عرضه شد. سایپا در این نسخه از طرح چراغهای کشیده استفاده کرد که باعث متفاوتشدن این خودرو از مدل صبا شده و حالتی کریستالی به آن بخشیده است. چراغهای راهنما که در مدل صبا روی سپر بود به داخل چراغهای جلو انتقال یافت.
کابین مدل ۱۳۱ تفاوت چندانی با دیگر نسخههای این خودرو ندارد اما طراحی داشبورد و دریچههای تهویه تغییر کرده و غربیلک فرمان و رودریها هم عوض شده است. در طراحی داشبورد هم مانند ۱۴۱ از خطوط منحنی استفاده شده است. علاوه بر اینها درکنار صفحات دایرهای، نشانگر سرعت و دور موتور، یک صفحه دیجیتالی هم برای نمایش کارکرد خودرو قرار دارد.
مشخصات فنی پراید ۱۳۱ را در جدول زیر میتوانید مشاهده کنید:
مدل خودرو | پراید ۱۳۱ |
نوع موتور | M13 |
حجم موتور | ۱۳۲۳ سی سی |
تعداد سیلندر | ۴ |
گیربکس | ۵ سرعته دستی |
حداکثر قدرت موتور | ۷۱ اسب بخار |
حداکثر گشتاور | ۱۰۸ نیوتن متر |
شتاب ۰-۱۰۰ | ۱۵ ثانیه |
ابعاد | طول: ۳۹۳۵ میلیمتر عرض: ۱۶۰۵ میلیمتر ارتفاع: ۱۴۵۵ میلیمتر |
وزن خودرو | ۹۱۵ کیلوگرم |
ظرفیت باک | ۴۰ لیتر |
مصرف سوخت ترکیبی | ۶.۴۴ لیتر |
مدل ۱۳۲ که سایپا در سال ۱۳۸۷ روانه بازار کرد، حاصل تغییرات جزئی در مدل صبا (صندوق دار) است. تغییراتی که در این نسخه از پراید ایجاد شده شامل: چراغهای جلو یکپارچه، طراحی متفاوت چراغهای عقب، تغییر محل نصب پلاک و انتقال آن به روی سپر و سپر جدید میشود. سپرهای جلو و عقب مدل ۱۳۲ همرنگ بدنه شدند. بعدتر یعنی در سال ۹۳ سایپا لچکی روی ستون C را حذف کرد. در بقیه موارد پراید ۱۳۲ مانند دیگر مدلهای این اتومبیل است و همان کابین، همان پلاستیک خشک و بیکیفیت و همان صندلیهای پارچهای در این نسخه هم دیده میشود. البته طرح داشبورد کمی تغییر کرده و مانند ۱۴۱ از اشکال دایرهای در بخش تهویه استفاده شده است.
این خودرو که در سال ۸۶ عرضه شد ابتدا قدرت ۶۳ اسب بخار و گشتاوری معادل ۱۰۳ نیوتنمتر داشت و دارای استاندارد آلایندگی یورو ۳ بود ولی سال ۸۹ سایپا موتور آن را ارتقا داد که در کل به لحاظ فنی مشخصات زیر را داراست:
مدل خودرو | پراید ۱۳۲ |
نوع موتور | M13 |
حجم موتور | ۱۳۲۳ سی سی |
تعداد سیلندر | ۴ |
گیربکس | ۵ سرعته دستی |
حداکثر قدرت موتور | ۷۱ اسب بخار |
حداکثر گشتاور | ۱۰۸ نیوتن متر |
شتاب ۰-۱۰۰ | ۱۴.۵ ثانیه |
ابعاد | طول: ۳۹۵۲ میلیمتر عرض: ۱۶۰۵ میلیمتر ارتفاع: ۱۴۵۵ میلیمتر |
وزن خودرو | ۹۲۰ کیلوگرم |
ظرفیت باک | ۴۰ لیتر |
مصرف سوخت ترکیبی | ۶.۴۴ لیتر |
آخرین مدل پراید، سایپا ۱۱۱ است که همان خودرو نسیمی است که در سال ۷۲ روانه بازار شد. در سال ۸۹ سایپا تصمیم گرفت فیسلیفتی از هاچ بک نسیم و ۱۳۲ ارائه دهد و آن را جایگزین مدل نسیم کند. نام این خودرو ۱۱۱ گذاشته شد.
داخل کابین مدل۱۱۱ از پلاستیک خشک و بیکیفیت استفاده شده است و به لحاظ طراحی داخلی هم مشابه دیگر مدلهای خانواده این اتومبیل میباشد. در بخش خارجی چراغ جلو، سپر و جلو پنجره تغییر کرده است.
به لحاظ فنی مدل ۱۱۱ دارای مشخصات درج شده در جدول زیر است:
مدل خودرو | پراید ۱۱۱ |
نوع موتور | M13 |
حجم موتور | ۱۳۲۳ سی سی |
تعداد سیلندر | ۴ |
گیربکس | ۵ سرعته دستی |
حداکثر قدرت موتور | ۷۱ اسب بخار |
حداکثر گشتاور | ۱۰۸ نیوتن متر |
شتاب ۰-۱۰۰ | ۱۴.۵ ثانیه |
ابعاد | طول: ۳۶۷۳ میلیمتر عرض: ۱۶۰۵ میلیمتر ارتفاع: ۱۴۵۵ میلیمتر |
وزن خودرو | ۹۰۵ کیلوگرم |
ظرفیت باک | ۴۰ لیتر |
مصرف سوخت ترکیبی | ۶.۴۴ |
پراید از ابتدا تا پایان تولید در سال ۹۹ در تیپهای EX، SX، SL، LE، TL و SE تولید میشد که بعدها به دلیل اجباری بودن ایربگ و ترمز ABS تنها دو تیپ TL و SE در خط تولید ماندند.
تیپ | SL | SX | EX | LE | TL | SE |
ترمز ABS | ||||||
ایربگ راننده | x | ندارد | ||||
ایربگ سرنشین جلو | x | x | ندارد | x | ||
فرمان هیدرولیک | x | ندارد | x |
همانطور که میدانید بیمه شخص ثالث پراید، همچنین بیمه بدنه پراید از واجبات است؛ البته که بیمه شخص ثالث اجباری و بیمه بدنه اختیاری است. در مورد بیمه شخص ثالث باید بگوییم که این بیمه هزینههایی که در اثر تصادف به اشخاص ثالث وارد میشود را جبران مینماید. بیمه بعدی بیمه بدنه است که با پرداخت حق بیمه آن، میتوانید خودروی خود را در برابر حوادث و آسیبهای احتمالی بیمه کنید. در صورت بروز خسارت، شرکت بیمهگر بر اساس شرایط مندرج در بیمهنامه، خسارت وارده را جبران مینماید. اگر ابهامی در مورد بیمهنامههای پراید دارید، مقالات بیمه بدنه چیست و راهنمای بیمه شخص ثالث را مطالعه نمایید.