بیماری قارچ سیاه؛ علائم، انواع، عوارض و درمان این ویروس عفونی کرونا

• نویسنده مطلب کارشناس بیمه

COVID-19 منجر به افزایش موارد عفونت قارچی کشنده به نام موکورمیکوزیس می‌شود که در بین مردم به عنوان بیماری قارچ سیاه شناخته شده است. این عفونت به همان اندازه خطرناک است که رسانه‌ها آن را به تصویر کشیده‌اند؛ بیماری قارچ سیاه دارای روایت‌های متعددی در خصوص منابع احتمالی عفونت و درمان دارد که در رسانه‌های اجتماعی منتشر شده است. برای آگاهی بیشتر در این مورد تا انتها همراه ما باشید.

همه اطلاعات و آمارها بر اساس اطلاعات عمومی موجود در زمان انتشار است. برخی از اطلاعات ممکن است قدیمی باشند. سیستم ایمنی بدن ما معمولاً با این دست از قارچ‌ها مقابله کرده و آن را شکست می‌دهد، اما دیابت، COVID-19 و درمان با استروئید می‌تواند ایمنی فرد را تا حدی تضعیف کند که این میکرو ارگانیسم‌ها بتوانند جای پای خود را در بدن محکم کنند.

بیماری قارچ سیاه چیست؟

این بیماری که به دنبال کرونا ورد زبان جهانیان است، قارچ سیاه نام دارد. عامل این بیماری، کپک موکور است. این کپک معمولا در خاک، گیاهان، کود حیوانی، میوه‌ها و سبزیجات فاسد وجود دارد. موکورمایکوزیس یا همان کپک موکور در اغلب کشورها از جمله: استرالیا، هند و آمریکا مشاهده شده است. این عفونت می‌تواند در بیمارستان‌ها از بیماران آسیب پذیر پیوندی (وقتی که کپک‌ها روی ملحفه بیمارستان قرار می‌گیرند) از طریق سیستم‌های تهویه منتقل شود.

افزایش ابتلا به قارچ سیاه با شیوع کرونا

دلیل بروز قارچ سیاه

عامل اصلی این بیماری هاگ هایی هستند که در هوای آلوده پخش می شوند. این هاگ به راحتی می‌تواند وارد بدن فرد با سیستم ایمنی ضعیف شوند و او را مریض کنند. در حقیقت انواع کپک‌های خاص عامل اصلی بروز این بیماری هستند.

قارچ سیاه کرونا چیست؟

عفونت‌های قارچی، از جمله قارچ سیاه، آسپرژیلوز و کاندیدیاز در بیمارانی گزارش شده است که به کویید ۱۹ مبتلا هستند یا روند بهبودی این بیماری را سپری می‌کنند. این بیماری بیشتر در افرادی یافت می‌شود که یا بیماری زمینه‌ای دارند یا نقص سیستم ایمنی؛ البته ممکن است برخی از بیماران با ابتلا به کووید ۱۹، سیستم ایمنی‌شان تا حدی ضعیف شود که همین باعث درگیر شدن با عفونت قارچی خواهد شد. این عفونت قارچی بیشتر مواقع سینوس‌ها، ریه، پوست و مغز را درگیر می‌کند.

قارچ‌هایی مثل آسپرژیلوزیس و موکورمایکوزیس که بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در بدن ایجاد می‌شود، در واقع قارچ سیاه نیستند اما به اشتباه با این نام در انجمن‌های مختلف شناخته می‌شوند. آسپرژیلوز ریوی و موکورمایکوز، به ترتیب محیط را برای عفونت‌های CAPA و CAM محیا می‌کنند.

با توجه به اطلاعات موجود و گفته‌ی متخصصان، این نوع کپک از راه سینوس وارد بدن انسان‌ها می‌شود؛ در آن‌جا شروع به رسوب می‌کند و به سر بیمار راه پیدا می‌کند. زمانی‌که سیستم ایمنی افراد نتواند این کپک را کنترل و دفع کند، به پایه مغز حمله کرده و مشکلات خطرآفرینی را به وجود می‌آورند. لازم به ذکر است که در بیشتر مواقع سیستم ایمنی بدن قادر به دفع این نوع آلودگی قارچی هست و تنها کسانی را به شدت درگیر می‌کند که سیستم ایمنی به شدت ضعیف داشته یا بیماران سرطانی باشند.

قارچ سیاه چگونه بر سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد؟

قارچ سیاه یک عفونت قارچی فرصت طلب است که به دلیل نکروز سیاه، خونرسانی به بافت طبیعی را مختل می‌کند. این بیماری علاوه بر انسان‌ها در حیوانات اهلی و وحشی مانند گاو، گوسفند، گربه، سگ، اسب، دلفین، گاومیش، و… نیز دیده می‌شود. در پی تلاش این قارچ برای ایجاد اختلال، بدن واکنش‌هایی نظیر درد، قرمزی اطراف چشم، قرمزی اطراف بینی و… را از خود نشان می‌دهد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

علائم قارچ سیاه

علایم این بیماری بستگی به بخشی از بدن که قارچ در آن رشد می‌کند دارد. از جمله علائم بیماری قارچ سیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب
• سرفه
• سینه درد
• تنگی نفس
• تورم در یک سمت صورت
• سردرد
• گرفتگی سینوس
• ضایعات سیاه رنگ روی پل بینی یا درون دهان
• شکم درد
• حالت تهوع و استفراغ
• خونریزی گوارشی
• خون در مدفوع
• اسهال

در صورتی که پوست تحت تأثیر این قارچ قرار گرفته و آلوده شده باشد، ممکن است آن قسمت تاول زده، قرمز، متورم یا دردناک شود.

لازم به ذکر است که این عفونت می‌تواند از طریق خون به سایر نقاط بدن گسترش یابد که تحت عنوان موکورمایکوزیس شناخته می‌شود. در زمان وقوع عفونت، قارچ توانایی این را دارد که به اندام‌هایی مانند طحال و قلب گسترش یابد. در موارد شدید بیماری، فرد ممکن است تغییرات روانی را تجربه کرده یا گرفتار کما یا فوت شود.

انواع عفونت بیماری قارچ سیاه

با توجه به تحقیقات موجود، ۵ فرم بالینی برای قارچ سیاه وجود دارد که از این تعداد عفونت‌های سینوسی، مغزی و ریوی شایع‌ترین این موارد هستند. یک علامت قارچ سیاه، شروع سریع نکروز بافتی با تب یا حتی بدون تب است. نکروز در واقع به مرگ بافتی می‌گویند که با حمله کپک به رگ‌های خونی و ترومبوز ایجاد می‌شود.

عوارض قارچ سیاه

از جمله عوارض قارچ سیاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نابینایی
• لخته‌های خون یا مسدود شدنه رگ‌های خونی
• آسیب عصبی

نکته 1: در صورتی که موکورمایکوزیس درمان نشود، می‌تواند موجب مرگ شود. اما این که کدام قسمت بدن درگیر این بیماری شده احتمال وقوع مرگ را تعیین می‌کند.

نکته 2: در صورتی ابتلا به قارچ سیاه چشم، اگر به خوبی و کامل درمان بر روی آن انجام نشود، می‌تواند باعث تخلیه چشم شود.

چه افرادی به بیماری قارچ سیاه مبتلا می‌شوند؟

از آن‌جایی‌که موکورمایکوزیس یک بیماری نادر است، بیشتر در بین افرادی که بهداشت فردی و محیطی را رعایت نکرده یا افرادی که داروهایشان، سیستم ایمنی بدنشان را تضعیف کرده است، دیده می‌شود.

اینکه چه افرادی بیشتر به این بیماری دچار می‌شوند، در زیر شرح داده شده است:

1. فرادی که دیابت دارند. (به ویژه باکتواسیدوز دیابتی که باعث مرگ و اغما می‌شود)
2. افراد که مبتلا به سرطان هستند.
3. افرادی که در آن‌ها پیوند عضو صورت گرفته است.
4. افرادی که در آن‌ها پیوند سلول‌های بنیادی صورت گرفته باشد.
5. افراد مبتلا به نوتروپنی (Neutropenia)؛ یعنی تعداد گلبول‌های سفید خون در آن‌ها کم است.
6. افرادی که به صورت طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها استفاده کرده‌اند.
7. افرادی که به صورت طولانی مدت داروی تزریقی مصرف کرده‌اند.
8. افرادی که دارای آهن زیادی در بدن (یا مبتلا به هموکروماتوز) هستند.
9. افرادی که در هنگام تولد نارس بودند یا وزن کم داشته اند. (برای موکورمایکوزیس دستگاه گوارش نوزادان)
10. افرادی که دارای آسیب پوستی در اثر جراحی، سوختگی یا زخم هستند.

همچنین لازم به ذکر است که این بیماری مسری نبوده و بیشتر کسانی را درگیر می‌کند که دیابت، فشار خون بالا یا نقص سیستم ایمنی دارند. قارچ سیاه بیماری است که از تماس انسان یا حیوان منتقل نمی‌شود. اما از اسپورهای قارچی که در هوا یا محیط زیست وجود دارند، انتشار می‌یابد، که اجتناب از آنها تقریباً غیرممکن است.

پیش از کرونا، افراد مبتلا به بیماری‌های دیابتی کنترل نشده و بیمارانی با سیستم ایمنی ضعیف، مبتلا به قارچ سیاه می‌شدند. البته در پژوهش‌هایی که در بیمارستان امام خمینی تهران توسط دکتر کریمی و همکارانش انجام شد، میزان ابتلا به این بیماری در افراد دیباتی دو برابر است. این بیماری واگیردار نیست؛ یعنی از انسان به انسانی دیگر منتقل نمی شود. بلکه بیشتر افرادی را درگیر می کند که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

روش‌های پیشگیری از بیماری قارچ سیاه

داشتن برنامه تغذیه سالم اولین و مهم­ترین اصل و روشی است که در پیشگیری از بیماری قارچ سیاه به افراد کمک می­کند. این روش­ها شامل موارد زیر است:

• رعایت بهداشت فردی و محیطی
• رعایت بهداشت دهان
• کنترل قند خون
• مصرف نکردن خودسرانه دارو
• مصرف کردن غذا‌های مانده
• تمیز نگه داشتن محیط از خاک، گرد و غبار
• دوری از استرس
• استفاده از ویتامین‌ها
• استراحت کافی
• اجتناب از مصرف مواد مخدر
• ورزش
• دوری کردن از مناطقی با گرد و خاک زیاد مانند مناطق ساخت وساز
• استفاده از دستکش و ماسک در مناطق آلوده
• دوری از تماس مستقیم با ساختمان ها و وسایل بعد از بروز حوادثی مانند سیل و طوفان
• شستن مداوم دست ( به ویژه اگر پوست دچار آسیب شده است.) با آب و صابون

نظرات کارشناسی پزشکان درباره بیماری ناشی از عفونت قارچ سیاه

دانشمندان بر این باورند که قارچ سیاه بر اثر کرونا به وجود نمی‌آید، بلکه تنها مسیر وجود این عفونت خارجی را هموارتر می‌کند. به عنوان مثال بیماری موکورمایکوز یک بیماری‌‎های شناخته شده در هند است که تعداد افراد مبتلا به این بیماری، با شیوع کرونا افزایش پیدا کرده است. سایر بیماری‌های قارچی مانند کوکسیدیوئیدومیکوز، هیستوپلاسموز و بلاستومایکوز می‌توانند باعث تب، سرفه و تنگی نفس شوند که شبیه به علائم COVID-19 و ذات‌الریه‌های باکتریایی است؛ به همین علت برخی ویروس کرونا را دلیل ایجاد این بیماری‌ها می‌دانند.

کیو بوژانگ شتی، رئیس بیمارستان تخصصی چشم نارایانا نترالایا گفت: “باکتری‌ها و قارچ‌ها در بدن ما وجود دارند، اما افراد مبتلا به COVID-19 در معرض خطر زیادی در مقابل عفونت های فرصت طلب هستند. دکتر روندلو توضیح داد، افرادی که با عفونت مهم مانند COVID-19 مبارزه می‌کنند، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های فرصت طلب هستند؛ زیرا سیستم ایمنی بدن آن‌ها مشغول مبارزه با ویروس SARS-CoV-2 است.

وی گفت که سایر عفونت های قارچی رایج می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• کاندیدیازیس، عفونت قارچی ناشی از مخمر (نوعی قارچ) به نام کاندیدا است.
• هیستوپلاسموز، بیماری ایجاد شده توسط قارچ (یا کپک) به نام هیستوپلاسما. این قارچ در شرق و مرکز ایالات متحده رایج است.
•  آسپرژیلوز، ناشی از آسپرژیلوس، یک کپک معمولی که در ساختمان‌ها و خارج از منزل یافت می شود. دکتر روندلو می گوید: “شواهد محدودی وجود دارد که نشان می دهد بیماران مبتلا به COVID-19 در برابر آسپرژیلوز ریوی (قارچ ریه) آسیب پذیر هستند.”

درمان قارچ سیاه

آیا قارچ سیاه قابل درمان است؟ چنانچه این بیماری خطرناک زودتر شناسایی شود و تجویز سریع درمان ضد قارچی مناسب صورت گیرد، امکان بهبود بیماران مبتلا به این بیماری قارچی افزایش پیدا می‌کند. همان‌طور که اشاره شد، موکورمایکوزیس یک عفونت بسیار حاد و جدی است که نیاز مبرم به درمان ضد قارچی دارد. داروهای فعال ضد آسپرژیولس مثل ووریکونازول، در برابر موکورمیست‌ها فعال نبوده و نشان می‌دهد درمان با این دارو در مراحل اولیه بیماری نتیجه بخش بوده است. علاوه بر این، از طریق جراحی نیز می‌بایست ناحیه آلوده برداشته شود؛ این جراحی برای عفونت‌های سینوسی، مغزی، پوستی و عفونت‌ قارچ سیاه دستگاه گوارش ضروری است.

برخی اوقات نمی‌توان این بیماری را کنترل کرد. دراین حالت صورت بیمار به شدت درگیر می‌شود که چاره‌ای جز تخلیه صورت بیمار توسط متخصصان گوش، حل و بینی باقی نخواهد ماند. دیگر روش درمان قارچ سیاه که در ابتدا پزشکان از آن استفاده می‌کنند، تزریق درون سیاهرگی است تا زمانی که رشد قارچ کنترل شود. بعد از آن پزشک دارو را به صورت قرص برای بیمار تجویز می‌کند. بیماری قارچ سیاه در حالت عادی کشنده نیست. البته اگر به موقع و کامل درمان نشود، احتمال فوت وجود دارد؛ به ویژه آن‌هایی که به دیابت مبتلا بوده یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، اگر به کرونا هم مبتلا شوند کار خیلی سختی در مقابل این بیماری دارند.

یکی از داروهای اصلی برای درمان قارچ سیاه، آمفوتریسین بی است. متاسفانه این دارو در حال حاضر در کشور موجود نیست. حداقل عوارض بیماری که به دلیل نبود این دارو می‌تواند ایجاد شود، کوری چشم است. ورود قارچ سیاه بیشتر از طریق چشم و سینوس است که در ابتدا مغز را هدف حمله خود قرار می دهد. برای درمان قارچ سیاه چشم و قارچ سیاه گوش، روشی وجود دارد که بخشی از چشم یا گوش بیمار را در عمل جراحی برمی‌دارند. این موضوع معمولاً با کاهش دید یا شنوایی بیمار همراه است و درمان قطعی نیز به حساب نمی‌آید.

قارچ سیاه چشم

داروی تقلبی قارچ سیاه؛ لطفا هوشیار باشید!

گذشته از هولناک بودن ویروس کرونا و تبعات آن، قارچ سیاه نیز به گستره‌ی این ویروس اضافه گردیده و جانمان را می‌لرزاند. البته در بیشتر پایگاه‌های خبری اعلام گردیده است که قارچ سیاه همه‌گیر نبوده و برخی از افراد که درگیری‌های خود ایمنی دارند را مبتلا می‌کند. خبری که این روزها داغ بدتری روی دل ما می‌گذارد، در رابطه با درمان قارچ سیاه است! که امیدواریم واقعیت نداشته باشد.
سازمان غذا و دارو در رابطه با ابتلا قارچ سیاه در بیمارانی که به کرونای دلتا مبتلا بودند گفت: از داروی آمفوتریسین برای درمان این دسته از بیماران استفاده می‌شد که در برخی بازه‌ها عرضه آن محدود می‌شود. به این علت اقدامانی جهت واردات و جایگزین کردن این دارو انجام گرفت که در همه‌ی داروخانه‌های منتخب به توزیع رسید.

متاسفانه هرچیزی که کمبودش احساس شود، باعث ورود افراد سودجو به آن حوزه می‌شود که که می‌خواهند موش بدوانند. به همین علت با کمبود مقطعی داروی درمان قارچ سیاه، این افراد فروش داروهای تقلبی را شروع می‌کنند و برچسب داروی اصلی را روی آن می‌زنند و با قیمت‌های فضایی به فروش می‌رسانند. بهتر است برای جلوگیری از این مشکل داروی مورد نظر را از داروخانه‌ها خریداری کنید.

آخرین وضعیت بروز بیماری قارچ سیاه در بیماران کرونایی

یکی از اعضای کمیته علمی کشوری کنترل و مقابله با ویروس کووید، در مورد قارچ سیاه اظهار داشت که:

در افراد مبتلا به کرونا، بروز قارچ سیاه می‌تواند اوضاع را وخیم‌تر کند. حدود ۳۸۰ بیمار مبتلا به کرونا در بیمارستان امام تهران بستری هستند. قارچ سیاه در بیماران مبتلا به کرونا، سینوس و چشم را درگیر می‌کند.

علائم زیر را در مورد بیماری قارچ سیاه باید جدی گرفت:

• گزگز ناحیه گونه
• سردردها
• تاری دید یک‌‌طرفه
• ‌چشم‌درد
• بیرون زدگی چشم
• افتادن پلک
• لکه‌های سیاه اطراف چشم، دهان یا در بینی

هزینه‌های درمان کرونا ویروس و به دنبال آن قارچ سیاه

وقتی ویروسی رنگ عوض می‌کند و به تبع آن بیماری‌های دیگر نیز به این چرخه ویروسی اضافه می‌شود، آدم نمی‌داند درد را بکشد، هزینه را بپردازد یا غصه بخورد! حداقل اگر میزان هزینه‌های درمانی کاهش یابد، می‌توان با خیالی آسوده‌تر نسبت به درمان این بیماری اقدام کرد. با خرید بیمه تکمیلی می‌توانید به راحتی از پس هزینه‌های درمانی قارچ سیاه و انواع نسخه‌های کرونا برایید. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه با کارشناسان بیمه دات کام با شماره تماس ۰۲۱۴۳۷۲ در ارتباط باشید.

منابع:

https://www.pfizer.com/news/articles/the_truth_about_covid_19_and_black_fungus

https://www.cdc.gov/fungal/covid-fungal.html

https://www.vet.k-state.edu/about/news-events-publications/OneHealth/Vol13-Iss2/black-fungus.html

• + بیماری قارچ سیاه چیست؟
  • عامل این بیماری کپک موکور است.این کپک معمولا در خاک، گیاهان،کود حیوانی، میوه‌ها و سبزیجات فاسد وجود دارد. موکورمایکوزیس یا همان کپک موکور در اغلب کشورها از جمله: استرالیا،هند و آمریکا مشاهده شده است.
• + دلیل بروز قارچ سیاه چیست؟
  • عامل اصلی این بیماری هاگ هایی هستند که در هوای آلوده پخش می شوند. این هاگ به راحتی می­توانند وارد بدن فرد با سیستم ایمنی ضعیف شوند و او را مریض کنند. در حقیقت انواع کپک­‌های خاص عامل اصلی بروز این بیماری هستند.
• + انواع عفونت بیماری قارچ سیاه چیست؟
  • ۵ فرم بالینی برای قارچ سیاه وجود دارد که از این تعداد عفونت‌های سینوسی،مغزی و ریوی شایع‌ترین این موارد هستند.